فلسفه یک رکوع و دو سجده

* چرا در نمازها یک رکوع و دو سجده انجام مى‌دهیم؟

* روایات اسلامى به نکته‌هایى در همین زمینه اشاره کرده‌اند که به نمونه‌اى‌از آنها اشاره مى‌کنیم:
1. از امام صادق(علیه السلام) در پاسخ به همین پرسش، نقل شده است که فرمودند: چون نماز عبارت است از رکوع و سجود و تفاوتى میان این دو نیست، لکن چون رکوع عمل شخص ایستاده و سجده عمل شخص نشسته مى‌باشد و نماز نشسته نصف نماز ایستاده است، از این رو مى‌بایست عمل نشسته دو چندان شود تا با عمل ایستاده برابر گردد، لذا سجده تکرار مى‌شود تا با تعداد رکوع برابر شود.^[1]
2. هنگامى که پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) به معراج تشریف بردند، بادیدن عظمت پروردگار، به سجده رفتند. هنگامى که سر از سجده برداشتند بار دیگر عظمت پروردگار را دیدند و به سجده رفتند، از این جهت دو سجده در نماز واجب شد.^[2]
3. فردى از امیرالمؤمنین على(علیه السلام) پرسید: معناى دو سجده چیست؟ حضرت فرمودند: سجده اوّلى تأویلش این است که وقتى سر برخاک مى‌گذارى یعنى خدایا! از همین خاک مرا خلق کردى و چنان‌چه سربرداشتى یعنى از همین خاک مرابیرون آورى، وقتى براى بار دوم سر بر خاک نهادى معنایش این است که خداوندا! مرا به همین خاک دوباره باز خواهى گرداند و چون سربرآورى یعنى از همین خاک دوباره خارج خواهى ساخت.^[3] قرآن نیز به همین مطلب اشاره دارد(طه، آیه 55).

* به چه دلیل خواندن قرآن در رکوع و سجود مکروه است؟

*کراهت خواندن قرآن در رکوع و سجود به علت این است که در روایات از آن نهى شده از جمله: حضرت على(علیه السلام) مى‌فرماید: چند نفر نباید قرآن بخوانند، رکوع کننده و سجده کننده در نماز، کسى که در دست‌شویى و حمام است،کسى که جنب است ]و[، زنانى که عذر شرعى دارند.^[4]

[1]. ر.ک: شیخ صدوق، علل الشرایع، ج1، ص262.

[2]. ر.ک: شیخ حر عاملى، وسائل الشیعه، ج4، ص680; عبدالله جوادى آملى، اسرار الصلاة، ص61.

[3]. ر.ک: همان، علل الشرایع، ج2، ص336.

[4]. ر.ک: همان، وسائل الشیعه، ج6، ص246 و شیخ صدوق، خصال، ص357.