نهضت آزاد اندیشى پیشوای ششم

سخن گفتن از امام صادق علیه السلام زمان بسیار طولانى و نگاهى بسیار عمیق را می ‌طلبد؛ زیرا این امام بزرگوار دنیاى اسلام را از علم و حكمت و آگاهى و تقواى خود سرشار ساخت و مسلمانان با تكیه بر علم آن حضرت توانستند براى تمام مسائلى كه با آنها روبرو می‌شدند پاسخى بیابند و براى مشكلات فكرى و اعتقادى و احكامى و زندگى خود راه حلى پیدا كنند.

آن گونه كه سیره آن حضرت به ما می‌گوید، امام صادق علیه السلام تقریباً از تمامى مسائل رایج در جامعه اسلامى براى ما سخن گفته است. از این رو وقتى به احادیث روایت شده از آن حضرت نگاه می‌كنیم، می‌توانیم سیماى واقعى جامعه آن روز را با همه قضایا و مشكلات و اهتماماتش در ذهن خود ترسیم كنیم.

براى آینده خود نیز می‌توانیم خطوط مستقیمى را ترسیم نمائیم تا مسلمانان با بهره‌مندى از اسلامى ناب و بی‌پیرایه راه هدایت را درپیش گیرند.

همه در یک امتداد

اهل بیت علیهم السلام توانستند با استفاده از فهم خود از اسلام، دینى خالص را براى ما تجسّم كنند. مذهب شیعه به امام صادق علیه السلام نسبت داده مى شود ولى باید بدانیم كه مذهب اهل بیت علیه السلام به امام خاصى مربوط نمی‌شود؛ زیرا كلام آنان یكى است و آخرین آنان همان چیزى را می‌گوید كه اولین‌شان آن را گفته است.

سخن ائمه علیهم السلام تداوم سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و شاخه‌اى از كلام گهربار آن حضرت است. زیرا ائمه علیهم السلام امناى دین پیامبر و جانشینان او در بین امت اسلامى هستند. آنان دین اسلام را براى مردم توضیح می‌دهند و با شیوه‌هاى گوناگون و متفاوت، مردم را به اسلام نزدیك می‌سازند.

بنابراین سخنان آنان هیچگاه جداى از سرچشمه زلال و پاك كلام پیامبر صلی الله علیه وآله نیست. آنان در همه گفته‌ها و كردارهاى خود از عصمت الهى برخوردارند و هیچ گونه خطا و غفلتى در وجود آنان راه ندارد.

امام صادق علیه السلام به همین مسأله اشاره می‌كند و می‌فرماید:

«حدیثى حدیث أبى و حدیث أبى حدیث جدّى و حدیث جدى حدیث الحسین و حدیث الحسین حدیث الحسن و حدیث الحسن حدیث أمیرالمۆمنین و حدیث امیرالمۆمنین حدیث رسول الله و حدیث رسول الله قول الله تعالی»[1]