در این مطلب به بررسی عوامل افزایش رزق و روزی پرداخته و با استفاده از قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) علل افزایش رزق و روزی را بیان می کنیم.

مقدمه

جلب روزی و افزایش یا کاهش آن، معلول علل و عوامل مختلفی است. به عنوان مثال، تدبیر و تلاش فرد، پیگیری، صبر و استقامت او و عواملی از این قبیل در کسب روزی و افزایش و ازدیاد آن مؤثر است و بر عکس، بی تدبیری، سستی و تنبلی، بی حوصلگی و از میدان به در رفتن در اثر سختی و مشکلات کار، از دلایل فقر و عوامل کاهش رزق و روزی است.

عوامل مذکور را می توان به عنوان «عوامل فردی» نام گذاری کرد؛ چرا که همه آنها به خصوصیات فردی افراد بستگی دارد؛ اما سؤال اینجاست که آیا همه عوامل مؤثّر در افزایش یا کاهش رزق و روزی، در عوامل فردی خلاصه می شود؟ و یا خارج از اراده و ویژگی های فرد فرد انسان ها، عوامل دیگری در رزق آنها مؤثّر نیست؟ و یا علاوه بر دخالت عوامل فردی، عوامل دیگری خارج از اراده انسان وجود دارد که در کم یا زیاد شدن روزی او دخالت دارند؟

پاسخ این سؤالات مثبت است؛ یعنی علاوه بر عوامل فردی، عوامل دیگری وجود دارند که در روزی افراد تأثیرگذارند. به عنوان مثال، چنانچه روش توزیع ثروت در اجتماع ناعادلانه و نامناسب باشد، هر چقدر افراد این جامعه اهل تدبیر و تلاش و استقامت باشند، به نتیجه کار خود نخواهند رسید و دست رنج مناسب خود را دریافت نخواهند کرد.

این گونه عوامل که مربوط به سیستم اقتصادی جامعه و جهت گیری و اهداف اقتصادی حاکمان آن است، در قالب «عوامل اجتماعی» قابل بحث و بررسی است. در این مقاله، تنها به کار و تلاش که یکی از عوامل فردی افزایش روزی است، می پردازیم.