سیلیکا ژل چیست؟
سیلیکا ژل شکل دانه ای، شفاف و متخلخل سیلیکون دی اکسید است که به صورت مصنوعی از سیلیکات سدیم حاصل می شود. این ماده غیرسمی، غیرآتش گیر، با واکنش پذیری پایین و پایدار است.
سیلیکا ژل معمولاً در بسته های 2 در 3 سانتیمتری به عنوان خشک کن و رطوبت گیر به کار می رود تا از تأثیر مخرب رطوبت و یا مایعات در خرابی برخی اجناس جلوگیری کند. اغلب در جعبه های کیف، کفش، تجهیزات الکترونیکی و کامپیوتری، دوربین، لباس، دارو و ابزار مختلف دیده اید. از آنجایی که معمولاً به سیلیکا ژل برای قدرت جذب بیشتر ترکیبات شیمیایی دیگری اضافه می کنند روی بسته های آن با هشدار DO NOT EAT یا "نخورید” مواجه خواهید شد.
سیلیکا ژل یک بسپار سه بعدی است که از واحدهای چهار وجهی دی اکسید سیلیسیم تشکیل شده است. این ماده یک مادهٔ متخلخل است.
سیلیکاژل جاذب خوبی برای آب، الکل، فنول ها، آمین ها، و ... است که این کار را از راه پیوندهای هیدروژنی انجام می دهد. ظرفیت جذب کنندگی سیلیکاژل در دماهای پایین بیشتر از آلومینا و زئولیت است، با این وجود اگر میزان رطوبت کم باشد، نسبت به زئولیت خاصیت جذب کنندگی کمتری نشان می دهد.
در مقابل احیای سیلیکاژل ساده تر است و با حرارت دادن آن تا دمای ۱۵۰ درجهٔ سلسیوس ممکن می شود، این در حالیست که زئولیت باید تا حدود ۳۵۰ درجهٔ سلسیوس حرارت داده شود. با توجه به این خواص سلیکاژل در محیط هایی که دما پایین، میزان فشار بخار آب متوسط، و ظرفیت جذب کنندگی زیادی نیاز است استفاده می گردد.
سیلیکاژل جاذب خوبی برای آب، الکل، فنول ها، آمین ها، و ... است
کاربرد سیلیکا ژل:
خشک کن
سیلیکا ژل به عنوان یک ابزار حفاظت برای کنترل رطوبت نسبی در نمایشگاه ها، کتابخانه ها و موزه ها استفاده می شود.
شیمی
در شیمی، سیلیکا ژل در کروماتوگرافی به عنوان یک فاز ثابت استفاده می شود.
بستر گربه
سیلیکا ژل به تنهایی یا همراه با مواد سنتی تر مانند خاک رس، به عنوان بستر گربه استفاده می شود.
تصفیه آب
با توجه به خواص جذب آب سیلیکا ژل، از آن در فیلترهای دستگاه تصفیه آب خانگی استفاده می شود.
ترانسفورماتور
سیلیکا ژل اندیکاتوردار، در ترانسفورماتور های خطوط برق هم کاربرد دارد، که به عنوان صافی روغن و رطوبت گیر در آن ها استفاده می شود.
از سیلیکا ژل چه استفاده های دیگری می توان کرد؟
اما وقتی با سیلیکا ژل مواجه می شویم آن را دور بریزیم یا می توان استفاده های دیگری هم از آن کرد؟
1- غریق نجات گوشی هوشمند شما!
برای صاحب یک گوشی موبایل هیچ چیز بدتر از افتادن گوشی داخل آب و خیس شدن آن نیست. با گوشی موبایل خیستان را خشک کنید. برای این کار سیم کارت و باطری گوشی موبایل را از آن جدا کنید و گوشی را داخل یک کاسه پر از بسته های ژل سیلیکا قرار دهید تا رطوبت را به خود جذب کند.
این روش معمولاً بهتر از تکنیک قدیمی تر استفاده از برنج جوابگو خواهد بود. توجه کنید که نباید سیلیکا ژل را از درون کیسه های کوچک آن خارج کنید.
2- تصاویر قدیمی اسناد مهم را از صدمات رطوبت حفظ کنید
حتما دیده اید که بعضی از عکسهای قدیمی با گذر زمان دچار تغییراتی شده اند که اکثرا ناشی از رطوبت است. اگر مراقبت از عکس های یادگاری برای شما اهمیت دارد با قرار دادن چند بسته سیلیکا ژل نیز در میان آنها از رطوبت مراقبت کنید.
3- افزایش عمر تیغ های اصلاح
هیچ کس دوست ندارد تیغ اصلاح زنگ زده استفاده کند. برای جلوگیری از زنگ زدگی تیغ اصلاح می توانید یک کاسه را از کیسه های کوچک سیلیکا ژل پر کرده و وقتی عملیات اصلاح را تمام کردید تیغ را درون آن بگذارید تا دیرتر از همیشه اکسید شده و زنگ بزند.
سیلیکاژل باعث افزایش عمر تیغ های اصلاح می شود
4- محافظت از وسایل نقره ای
رطوبت می تواند باعث خوردگی و خرابی زیورآلات و لوازم خصوصاً از جنس نقره شود. استفاده از سیلیکا ژل در این موارد نیز بسیار مفید است.
5- مراقبت از بذر و دانه های کشاورزی
باغبانان برای جلوگیری از کپک زدگی دانه هایی که قصد دارند در آینده کاشت آن ها را انجام دهند می توانند با استفاده از این بسته ها مانع از کپک و فاسد شدن آنها شوند.
6- محافظت از قرص ها و ویتامین ها
رطوبت معمولاً می تواند باعث خرابی قرص ها، داروها و ویتامین ها شود. از آنجا که معمولاً این قرص ها در محیط های با رطوبت بالا نگه داری می شوند استفاده از سیلیکا ژل می تواند به حفظ تازگی و جلوگیری از خرابی آن ها کمک کند.
7- رفع رطوبت لباس ها
بعد از گذراندن یک روز فوق العاده کنار ساحل و آب بازی بعضی از لباس های شما خیس خواهند شد، شما نمی توانید به سرعت آنها را خشک و داخل چمدان قرار دهید پس بهتر است لابه لای آنها بسته های ژل سیلیکا را قرار دهید تا رطوبت را به خود جذب کند و لباس های دیگر را مرطوب نکنند.
8- محافظت از دوربین در برابر رطوبت و میعان
اگر یک عکاس حرفه ای هستید حتماً متوجه شده اید انتقال دوربین از یک مکان سرد به گرم ممکن است باعث ایجاد قطرات ریز آب و بخار در لنز دوربین شما شود که شاید بر روی عملکرد آن نیز تأثیر بگذارد. بهتر است در چنین شرایطی ابتدا مموری کارت، باتری و در صورت امکان لنز دوربین را جدا کرده و همگی را در بسته های حاوی سیلیکا ژل قرار دهید.
9- خشک کردن گل ها
برخی علاقه دارند گل ها و گیاهان خاص را خشک کرده تا همیشه آن ها را داشته باشند. استفاده از سیلیکا ژل در چنین شرایطی می تواند به خشک کردن سریع تر گل ها کمک کند.
10- موارد استفاده از ژل سیلیکا برای جلوگیری از کپک زدگی
برای این منظور بسته ها را داخل یک پاکت قرار داده و درب آن را ببنیدید و بین دانه ها قرار دهید.
11- حفظ غذای حیوان خانگی برای مدت طولانی
افرادی که حیوان خانگی دارند می توانند با کمک این بسته های کوچک غذای آنها را برای مدت طولانی تری نگهداری کنند تنها با قرار دادن یک کیسه پلاستیکی حاوی چند بسته ژل سیلیکا.
12- نگهداری طولانی تر مواد غذایی
نگهداری بسته های ژل سیلیکا کنار محل نگهداری مواد غذایی از کپک زدگی آن ها جلوگیری می کند.
13- رفع بوی بد کیف باشگاه
ساده ترین و رایج ترین روش استفاده از این بسته های کوچک قرار دادن داخل کیف و کوله پشتی مخصوص باشگاه است.
14- جلوگیری از نم زدگی و کپک بین کتاب های قدیمی
برای رفع کپک و جلوگیری از آن در بین کتاب هایتان به راحتی می توانید از این بسته ها استفاده کنید.
گردآوری: بخش علمی بیتوته
نظرات شما عزیزان: