به گزارش همشهری آنلاین به نقل از شرق، آخرین کشتی از نفتکش‌های ایرانی که بنزین ایران را به ونزوئلا می‌بردند، در حالی به مقصد رسید که خبرگزاری رویترز از آغاز عرضه بنزین ایرانی در پمپ‌بنزین‌های کاراکاس خبر می‌دهد. به‌این‌ترتیب بعد از «فورچون»، «فارست»، «فاکسون» و «پتونیا»، حالا با به مقصد رسیدن «کلاول»، هر پنج کشتی حامل سوخت ایرانی، محموله خود را تحویل ونزوئلا داده‌اند.

انتقال این محموله‌ها به ونزوئلا در حالی انجام شد که ایالات متحده از چند هفته پیش به اعتراض و تهدید درباره این معامله پرداخته بود. آمریکا حتی چهار ناو را نیز به منطقه دریای کارائیب فرستاد؛ اما در نهایت مشخص شد اعزام این ناوها با هدف جنگ روانی و منصرف‌کردن کشتی‌های ایران از ادامه مسیر انجام شده است؛ چنان‌که با توجه به حرکت کشتی‌های ایرانی از آب‌های بین‌المللی، در نهایت هیچ‌گونه اقدام عملی از سوی نیروهای آمریکایی علیه این کشتی‌ها رقم نخورد.
ایالات متحده البته همچنان از واکنش به این ماجرا و تهدید درباره آن صرف‌نظر نکرده است و در روزهای اخیر مقامات این کشور درباره توسل دوباره به ابزار تحریم هشدارهایی داده‌اند. در روزهای اخیر نماینده ویژه آمریکا در امور ونزوئلا گفت که کشورش به دولت‌ها و ارکان مختلف جامعه کشتی‌رانی درباره صادرات سوخت ایران به ونزوئلا هشدار داده است. الیوت آبرامز گفت کارزار فشار علیه ونزوئلا و ایران اعمال می‌شود تا «اطمینان حاصل شود که همه بدانند این یک دادوستد بسیار خطرناک است».

• توزیع بنزین ایران در میانه بحران سوخت ونزوئلا

خبرگزاری رویترز در گزارشی به رسیدن بنزین ایران به ونزوئلایی پرداخت که در میانه بحران اقتصادی خود، با وجود منابع گسترده نفتی با بحران سوخت مواجه است. طبق گزارش رویترز شیوع کرونا نیز در میانه این بحران مزید بر علت شده است. از هزارو 800 پمپ بنزین در ونزوئلا، بعد از دستورات دولت نیکلاس مادورو برای مدیریت شیوع کووید ۱۹، تنها ۲۴۰ ایستگاه فعال مانده است. بخشی از این موضوع به دلیل تلاش دولت در محدودکردن فروش بنزین بوده که از ذخایر محدود ناشی شده بود؛ اما قرار است در روزهای آینده بیش از هزارو 500 ایستگاه فعال شوند و به فروش بنزین بپردازند؛ اگرچه این بنزین نیز همچنان با سهمیه‌بندی توزیع خواهد شد.

رویترز می‌نویسد با وجود افزایش اندک قیمت‌ها، سوخت همچنان با قیمت پایینی عرضه می‌شود و پرکردن پمپ یک ماشین حدود یک دلار برای مردم بحران‌زده این کشور هزینه خواهد داشت؛ البته بعد از عبور از میزان سهمیه‌بندی‌شده، بنزین برای راننده‌ها گران‌تر خواهد بود. 

در ادامه این گزارش آمده است ۲۰۰ ایستگاه دیگر نیز از طریق شرکت‌های خصوصی اداره خواهند شد و بنزین لیتری ۰.۵ دلار با دریافت واحد پول خارجی در آنها توزیع خواهد شد. 

قیمت بنزین در بازارهای سیاه ونزوئلا تا لیتری دو دلار هم رسیده است. 

رویترز در همین گزارش توضیح می‌دهد که پالایشگاه‌های ونزوئلا به دلیل کمبود قطعات لازم برای تعمیر و قطعی برق، فقط ۲۰ درصد از ظرفیت تولیدی ۱.۳ میلیون بشکه در روزشان را ارائه داده‌اند. به‌همین‌دلیل و با توجه به تحریم آمریکا بود که ونزوئلا برای تأمین بنزین به ایران روی آورد.

• درخواست ونزوئلا از ایران برای تعمیر تأسیسات

دراین‌باره ساعاتی پیش از رسیدن آخرین نفتکش به مقصد، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه درباره چشم‌انداز ادامه این نوع تعاملات گفت: «در صورت درخواست ونزوئلا همکاری‌های ایران و آن کشور در بخش‌های مختلف ادامه خواهد داشت». 

غلامرضا انصاری در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما اظهار کرد: «برنامه بازگشت نفتکش‌های رسیده به کشور نیز تنظیم شده است».

او تأکید کرد: «نفتکش‌های ایرانی بدون هیچ حادثه و گرفتاری تولیدات پایین‌دستی ما را به ونزوئلا رساندند و همکاری بسیار خوبی میان دو کشور وجود دارد».

انصاری ادامه داد: «ونزوئلا یکی از بازارهای خوب برای تولیدات پایین‌دستی و نفت ما به شمار می‌رود و درصورتی‌که متقاضی باشند، می‌توانیم در بخش‌های مختلف این همکاری‌ها را ادامه دهیم».

او گفت: «ونزوئلا درخواست تعمیر تأسیسات خود را از جمهوری اسلامی ایران و به دست متخصصان کشورمان داشته که این موضوع در حال بررسی است».

• فوربس: تعامل ایران و ونزوئلا می‌تواند برای آمریکا نگران‌کننده باشد

از سوی دیگر، رسانه اقتصادی فوربس تعامل تجاری ایران و ونزوئلا را اتفاق ناخوشایندی برای ایالات متحده توصیف کرد. در این تحلیل که البته از زاویه دیدگاه‌های واشنگتن نوشته شده و تجارت تهران و کاراکاس را «قاچاق» می‌خواند، آمده: «این انتقال‌های اولیه ریسک ایجاد فرصت‌هایی برای این دو کشور تحت فشار شدید را دارند که در آنها پیگیر همکاری‌هایی بسیار نگران‌کننده‌تر شوند؛ همکاری‌هایی که می‌توانند برای ایالات متحده خطرناک باشند».

در این تحلیل مهارت ایران در نقل و انتقال در شرایط تحریم و نیز فناوری‌های نظامی مانند قایق‌های تندرو که با ابزارهای کوچک و حملات سریع کار می‌کنند، برای ونزوئلا جذاب هستند و این کشور از تجربیات ایران در این زمینه استقبال می‌کند. 

این تحلیل ادامه می‌دهد آنچه ایران برای ارائه دارد، نه کشتی‌های دارای طراحی جدید که فنون و نوآوری‌هایی در زمینه انتقال محموله‌ها و به‌کارگیری فناوری‌های موجود به روش‌های جدید است. 

در این تحلیل همچنین به پتانسیل به اشتراک گذاشتن تجربیات و فنون نظامی از سوی ایران اشاره شده است. 

این رسانه در نهایت توصیه می‌کند ایالات متحده همه آنچه را درباره روش‌های کار نیروهای دریایی و کشتی‌های ایران می‌داند، در زمینه زیرنظرگرفتن آمریکای لاتین فعال کند.

نویسنده این مقاله البته این اتهام را نیز وارد می‌کند که تعامل ایران و ونزوئلا در نهایت باعث شود، انتقال تجربیات و فنون استفاده‌شده ایران در این زمینه به منطقه آمریکای لاتین، باعث به‌کارگیری آنها توسط قاچاقچیان مواد مخدر نیز شود.

• کارشناس آمریکای لاتین: سکوت آمریکا به معنی ادامه انفعال نیست

دراین‌باره یک کارشناس و پژوهشگر ارشد مسائل آمریکای لاتین و استاد روابط بین‌الملل در گفت‌وگویی با دیپلماسی ایرانی درباره تحولات اخیر گفت ایران و آمریکا در حال محک و آزمایش یکدیگر هستند: «هم جمهوری اسلامی ایران با اعزام این پنج نفتکش به سمت ونزوئلا میزان تاب‌آوری آمریکایی‌ها را آزمایش کرد و هم از آن‌سو ایالات‌متحده در قبال این اعزام نهایتا نوعی خویشتن‌داری و انفعال از خود نشان داد. اگرچه در ابتدا مسئله اعزام ناوهای جنگی و احتمال توقیف نفتکش‌های ایرانی مطرح شده بود»؛ اما هادی اعلمی‌فریمان معتقد است نمی‌توان پیش‌بینی ادامه این انفعال را داشت: «این سکوت واشنگتن لزوما به آن معنا نیست که آمریکایی‌ها بخواهند یا بتوانند در قبال تداوم و تکرار اعزام نفتکش‌های ایرانی به ونزوئلا همین سیاست انفعال و مماشات را پی بگیرند. به‌ویژه آنکه طیف تندرو از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا در همین مدت‌زمانی که از ابتدای حرکت این نفتکش‌های ایرانی به سمت ونزوئلا تا ورود آخرین شناور ایرانی به آب‌های سرزمینی ونزوئلا می‌گذرد، حساسیت‌های خود را به اشکال مختلف بروز داده‌اند و در آینده هم بروز خواهند داد».

او توضیح می‌دهد: «احتمالا نگرانی بسیار جدی در میان مقامات کاخ سفید شکل خواهد گرفت که با تکرار و تداوم حضور نفتکش‌های ایرانی در ونزوئلا، نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه آمریکای لاتین افزایش پیدا کند». 

این استاد دانشگاه می‌افزاید ایران علاوه بر محک آمریکا، انگیزه دیگری هم از این معامله داشته است: «واقعا به واسطه مشکلات انبوه اقتصادی، ایران ناچار شده است در سایه پیگیری سیاست دورزدن تحریم‌ها به دنبال تقابل با فشارهای اقتصادی آمریکا نیز باشد. ازاین‌رو تهران قراردادی مانند قرارداد صادرات بنزین به ونزوئلا را به‌عنوان یک فرصت مغتنم برای حل برخی از مشکلات داخلی خود می‌داند». 

اعلمی بزرگ‌نمایی این اقدام را نیز نقد می‌کند: «در چند هفته گذشته با اعزام این پنج نفتکش ایرانی به سمت ونزوئلا شاهد برخی عناوین عجیب‌وغریب در برخی از روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری داخلی هستیم، حالا صداوسیما که بماند که مدام عنوان می‌کند ایران توانسته است پرچم خود را در آمریکای لاتین به اهتزاز درآورد. این نگاه یک نگاه بسیار سطحی و ساده‌انگارانه به تحولات جهانی است. در دوران احمدی‌نژاد نیز همین سیاست‌های شعارزده سبب شد که هیچ‌گونه دستاوردی برای ایران به‌ویژه در حوزه اقتصادی و معیشتی در آمریکای لاتین شکل نگیرد».

او می‌افزاید: «تا زمانی که ما با این نگاه به دنبال تعریف مناسبات دیپلماتیک خود با دیگر کشورها از منطقه خاورمیانه تا آسیای جنوب شرقی، آفریقا و آمریکای لاتین و دیگر مناطق جهان باشد، نمی‌توانیم شاهد دستاورد چندان جدی از این مناسبات باشیم؛ بنابراین ضرورت تغییر راهبردهای سیاست خارجی اکنون بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. ما باید به سمت نگاه‌هایی مانند تقویت صلح، مدارا و از همه مهم‌تر تجارت و اقتصاد پیش برویم».