کارزار رقابت‌های انتخاباتی آمریکا این روزها زیر رصد رسانه‌های گروهی قرار گرفته است. در این بین نامزدهای دموکرات رقابت سختی را برای رقابت نهایی با ترامپ آغاز کرده‌اند. نکته قابل تامل پیشتازی سندرز در این رقابت‌ها و ماجراهایی است که اخیرا بین او و لابی آیپک اتفاق افتاده است. دیدگاه‌های سندرز بویژه از بابت انتقاد از ظلم و تبعیض علیه مردم فلسطین و رویکردهای مسلط در ساختار سیاسی آمریکا در قبال خاورمیانه و طبعا ایران جالب توجه است. 
 در همین زمینه «امیرعلی ابوالفتح» در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره لابی آیپک و اثرگذاری آن در سیاست خارجی آمریکا گفت: عنوان کامل لابی آیپک، کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل است که از بزرگترین و قدرتمندترین گروه‌های لابی‌گری و یکی از ده‌ها سازمان و تشکلی است که برای بهبود و نزدیکی روابط آمریکا و اسرائیل تلاش می‌کند.

وی با بیان اینکه سابقه تشکیل آیپک به دهه ۵۰ میلادی قرن بیستم بازمی‌گردد، اظهار داشت: مهمترین ویژگی این لابی آن است که در میان ده‌ها نهاد و موسسه حامی اسرائیل، نزدیکترین رابطه را با کنگره و نمایندگان آن دارد. در واقع، هر کدام از گروه‌های لابی‌گری، حوزه‌ای تخصصی برای فعالیت انتخاب می‌کنند. در این رابطه عمده حیطه فعالیت‌های‌آیپک مربوط به کنگره است.

آیپک درباره قوانین مربوط به خاورمیانه ایفای نقش می‌کند

کارشناس ارشد مسائل آمریکا ادامه داد: آیپک تلاش می‌کند درباره قوانین و مقررات مربوط به خاورمیانه و به صورت خاص، اسرائیل نظر داده و نقش ایفا کند. این نقش هم می‌تواند ایجابی و سلبی باشد، یعنی از تصویب مقررات، لایحه و طرح ضد اسرائیل جلوگیری کرده و هم پیشنهاداتی برای نزدیکی روابط و حمایت از اسرائیل ارائه دهد.

ابوالفتح با اشاره به نشست سالیانه آیپک تصریح کرد: آیپک هر سال نشست عمومی دارد که تقریبا اعضای ارشد و بلندپایه حاکمیت آمریکا در آن شرکت کرده یا به آن پیام می‌دهند؛ از رییس‌جمهور و معاون او تا وزرا، اعضای ارشد کنگره و سران دو حزب جمهوریخواه و دموکرات و هر کسی که پتانسیل نامزدی در یک انتخابات مهم در آمریکا را داشته باشد، اعم از ریاست‌جمهوری تا فرمانداری ایالت‌های مهم در این اجلاس حضور یافته و سعی می‌کند در آن سخنرانی کند.

 سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا زیر سیطره آیپک

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه آیپک نقش مهمی در پیروزی افراد برای حضور در کنگره و ریاست‌جمهوری از طریق حمایت مالی و سیاسی از آنها دارد، خاطرنشان کرد: گفته می‌شود آیپک قدرتمندترین لابی در عرصه سیاست خارجی در ایالات متحده است و برخی معتقدند سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا در چند دهه اخیر توسط آیپک تدوین شده یا مورد حمایت قرار گرفته است.

ابوالتفح با اشاره به کتاب «لابی اسرائیل و سیاست خارجی آمریکا» نوشته «جان میرشایمر» و «استفان والت»، دو نظریه‌پرداز و استاد روابط بین‌الملل آمریکایی ابراز داشت: نویسندگان این کتاب، به بررسی نقش گروه‌های فشار فعال در عرصه لابی‌گری اسرائیل بر سیاست خارجی آمریکا می‌پردازند و جزییات بسیاری درباره آن گروه‌ها به ویژه آیپک مطرح می‌کنند.

وی اضافه کرد: در این کتاب نقل قولی از سوی یکی از مسئولان ارشد سابق آیپک مطرح می‌شود مبنی بر اینکه اگر آیپک بر یک دستمال کاغذی طرحی را بنویسد، حمایت حداقل ۱۰۰ نماینده کنگره را دارد که بیانگر نفوذ آیپک در مجالس آمریکاست.

سیاستمداران آمریکایی درباره حمایت از اسرائیل وحدت نظر دارند

این پژوهشگر مسائل آمریکا با بیان اینکه میرشایمر و والت در کتاب‌شان می‌گویند سیاستمداران آمریکا اگر در هر موضوعی با یکدیگر اختلاف داشته باشند، درباره حمایت از اسرائیل وحدت نظر دارند، عنوان کرد: البته نفوذ آیپک بر دولت آمریکا طی چند سال گذشته به ویژه در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما اندکی کاهش داشته و زمینه رشد جریان‌های دیگر یهودی به ویژه گروه جی‌استریت به وجود آمده است.

ابوالفتح در تشریح قدرت جریان‌های یهودی در آمریکا یادآور شد: هم‌اکنون دو جریان متفاوت یهودی در آمریکا وجود دارند؛ جریان اصلی که نماد آن آیپک است، به صورت تمام قد از منافع اسرائیل حمایت می‌کند و دنباله‌رو تفکر نتانیاهو، حزب لیکود و احزاب دست‌راستی اسرائیل است. این جریان معتقد به مشت آهنین در برابر فلسطینیان، صلح در برابر صلح و نه صلح در برابر زمین و قدرت اول منطقه بودن اسرائیل است.

وی با اشاره به جریان لیبرال یهودی در آمریکا بیان کرد: جریان دیگر، یهودی‌های لیبرال هستند که نمونه اسرائیلی آن، حزب کارگر اسرائیل است. آنها معتقدند برای حفظ اسرائیل، تل‌آویو باید از خودگذشتگی کرده و با فلسطینیان مدارا کند. آنها معتقد به صلح در برابر زمین بوده، تشکیل دو کشور در سرزمین‌های اشغالی را دنبال می کنند و خواستار توقف شهرک‌سازی از سوی اسرائیل هستند.

آیپک دارای پشتوانه ۸۰ میلیون مسیحی اوانجلیست است

این کارشناس ارشد مسائل آمریکا ادامه داد: نماد جریان لیبرال یهودی، لابی جی‌استریت است. آنها معتقدند نظریه تشکیل دولت یهودی در سرزمین‌های اشغالی موجب می‌شود ترکیب جمعیتی اسرائیل طی چند سال آینده به نفع مسلمانان رقم بخورد و آن گاه اسرائیل باید میان تبدیل شدن به یک رژیم آپارتاید یا واگذاری قدرت به مسلمانان همانند آنچه در آفریقای جنوبی میان سفیدپوستان و سیاه‌پوستان رخ داد، یکی را انتخاب کند.

ابوالفتح با بیان اینکه جریان جی‌استریت در دولت اوباما بسیار فعال بود اما نتوانست آیپک را به حاشیه براند، گفت: آیپک همچنان قدرتمندترین لابی یهودی در آمریکا است اما جی‌استریت توانست بر سلطه آیپک تلنگری وارد کند که این مسئله در اواخر ریاست‌جمهوری اوباما با عدم وتو قطعنامه‌ای در محکومیت اسرائیل برای تداوم شهرک‌سازی‌ها در سرزمین‌های اشغالی نمود یافت.

وی با بیان اینکه نقش و نفوذ آیپک با روی کار آمدن ترامپ و نزدیکی او با نتانیاهو مجدداافزایش یافت، اظهار داشت: آیپک فقط از حمایت و پشتوانه یهودیان آمریکا برخوردار نیست بلکه از حمایت حدود ۷۰، ۸۰ میلیون مسیحی اوانجلیست هم برخودار است که بازگشت مسیح را منوط به سلطه یهودیان بر ارض مقدس، نابودی فلسطینی‌ها، تخریب مسجد الاقصی و... می‌دانند و هیچ کسی هم قدرت رویارویی با آنها را ندارد.

سیاستمداران برای اثبات وفاداری به اسرائیل با یکدیگر رقابت می‌کنند

این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی افزود: تفکرات لیبرالی و جی‌استریتی مورد حمایت توده مسیحیان آمریکا نیست چراکه برخی از سیاست‌های آنها در برابر تعالیم مذهبی در مورد اسرائیل و بازگشت مسیح است.

ابوالفتح درباره رابطه لابی آیپک با دو حزب دموکرات و جمهوریخواه آمریکا هم اظهار داشت: سران و رهبران هر دو حزب اصلی آمریکا حتی در لایه‌های میانی رقابت پنهان و آشکاری با یکدیگر در اثبات وفاداری خود به اسرائیل دارند. به تعبیر آمریکا، حمایت از اسرائیل به خاطر دموکراتیک بودن آنها یا استیفای حقوق از دست رفته یهودیان در جنگ جهانی دوم نیست بلکه دلیل حمایت سران دو حزب از اسرائیل به خاطر جلب آرای ۷۰، ۸۰ میلیون آمریکایی است که دغدغه‌های مذهبی دارند.

وی با بیان اینکه سیاستمداران آمریکایی تمام سعی خود را می‌کنند تا امنیت اسرائیل تامین شود، تصریح کرد: میرشایمر و والت در کتاب خود می‌گویند سیاستمداران آمریکایی در همه مسائل داخلی و خارجی با یکدیگر اختلاف نظر دارند اما در مورد اسرائیل، کشف اختلاف بسیار سخت است. چراکه همه قسم خورده‌اند امنیت اسرائیل را به صورت بی‌قید و شرط تامین کنند.

آیپک بر اسب برنده شرط بندی می‌کند

این پژوهشگر مسائل آمریکا با بیان اینکه در راه رسیدن به هدف، تفاوت تاکتیک‌هایی از سوی سیاستمداران آمریکایی بروز کرده است، خاطرنشان کرد: جریان لیبرال یهودی هم به اندازه جریان‌های راست یهودی خود را خادم به آرمان صهیونیسم می‌داند ولی معتقدند سیاست‌ دست‌راستی‌ها موجب نفرت جهانی از اسرائیل و تغییر ترکیب جمعیتی به نفع مسلمانان شده و آینده اسرائیل را با خطر روبه‌رو می‌سازد.

ابوالفتح درباره رویکرد آیپک نسبت به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ ابراز داشت: سنت آیپک مانند اغلب لابی‌های یهودی، فراحزبی بودن است و تلاش می‌کند خود را درگیر اختلافات دو حزبی نکند. آنها اغلب طرفدار فردی هستند که احتمال پیروزی‌اش بیشتر است و به عبارتی، بر اسب برنده شرط بندی می‌کنند و اگر احساس کنند فردی از حزب دموکرات احتمال پیروزی‌اش بیشتر است، بادبان‌های خود را سریع به سمت آن فرد تغییر می‌دهند و بالعکس. البته یک مسئله دیگر هم وجود دارد و آن، اینکه اگر نامزد یک حزب احساسات ضد اسرائیلی داشته باشد، حتی اگر شانس پیروزی‌اش هم بیشتر باشد، از او حمایت نکرده و با او مقابله می‌کنند.

تفکرات سندرز مغایر با تفکرات آیپک است

این کارشناس ارشد مسائل آمریکا با رویکردهای ضد دست راستی برنی سندرز بیان کرد: نامزدهای حزب دموکرات در حمایت از اسرائیل مصمم‌تر از جمهوریخواهان هستند اما اگر سندرز نامزد نهایی دموکرات‌ها باشد، آنگاه باید منتظر آن باشیم که آیپک از سنت دیرینه‌اش مبنی بر بی‌طرفی عدول کند چراکه تفکرات سندرز مغایر با تفکرات آیپک است. البته ممکن است مواضع سندرز قبل و بعد از انتخاب شدن احتمالی به عنوان نامزد نهایی دموکرات تفاوت پیدا کند.

ابوالفتح در تشریح بیشتر این مسئله یادآور شد: اگر سندرز نامزد نهایی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ باشد، نیازمند حمایت لابی‌های پرقدرت است و طبیعی است سران دموکرات‌ها هم نخواهند جریان‌های مزاحم و مانع پیروزی بیشتر شوند و به همین خاطر ممکن است سندرز مقداری از مواضعش را علیه اسرائیل تعدیل کند اما اگر سندرز این کار را نکند، آیپک تمام قد از ترامپ حمایت خواهد کرد.

وی درباره رویکرد آیپک به دیگر نامزدهای دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: یهودی بودن یا یهودی نبودن، ملاک خوبی برای آیپک نیست کمااینکه سندرز، خود یهودی است. با این حال، بلومبرگ یک سیاستمدار مطلوب برای آیپک است. او هم یهودی است و هم سه دوره شهردار نیویورک بوده است. نیویورک بزرگترین تجمع یهودیان خارج از سرزمین‌های اشغالی است و شهردار نیویورک هم رابطه خوبی با آیپک دارد.

به گفته این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی، بایدن هم از جمله کسانی است که با آیپک رابطه خوبی دارد. او در سال ۲۰۰۸ گفته بود که لازمه صهیونیست بودن، یهودی بودن نیست و یک مسیحی هم می‌تواند صهیونیست باشد و من هم صهیونیست هستم.

ابوالفتح با اشاره به مواضع وارن گفت: الیزابت وارن هم منتقد سیاست‌های آیپک است و به جریان جی‌استریت رابطه نزدیکی دارد. با این حال، سندرز از دیدگاه‌های جی‌استریت هم فراتر رفته و بسیاری از سیاست‌های اوباما را در مورد اسرائیل مورد نقد قرار می‌داد.

آیپک سیاست فشار حداکثری علیه ایران را قبل از ترامپ دنبال می‌کرد 

وی درباره رویکرد و مواضع آیپک نسبت به ایران هم اظهار داشت: آیپک از حامیان اصلی و سرسخت اعمال فشار حداکثری بر ایران است و حتی این سیاست را پیش از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ دنبال می‌کرد. آنها تا پیش از دستیابی به توافق هسته‌ای، مدافع افزایش فشارها و اعمال تحریم‌ها علیه ایران و همچنین به‌کارگیری کلیه ابزارها و امکانات ایالات متحده برای تحت فشار قرار دادن ایران بودند.

این پژوهشگر مسائل آمریکا ادامه داد: آیپک در آن مقطع خواستار فشار حداکثری علیه ایران بود و به دلیل آغاز مذاکرات هسته‌ای منتهی به برجام، رویکرد دولت باراک اوباما را نسبت به ایران به شدت نقد می‌کردند و با تلاش و رایزنی‌های آنها بود که نتانیاهو برای سخنرانی به کنگره آمریکا دعوت شد و نخست‌وزیر اسرائیل در آن سخنرانی، به شدت علیه ایران و توافق هسته‌ای سخنرانی کرد.

ابوالفتح با بیان اینکه با ریاست‌جمهوری ترامپ و ورود او به کاخ سفید، آپیک از تمام توان و نفوذ خود برای خروج آمریکا از برجام استفاده کرد، تصریح کرد: این تلاش‌ها منجر به نتیجه شد و تمام اتفاقاتی که در دولت ترامپ در مورد ایران رخ می‌دهد، شامل خروج از برجام، اعمال مجدد تحریم‌ها و شدت بخشیدن به آنها، تحریم سپاه پاسداران، رهبری و وزیر امور خارجه و ترور سردار سلیمانی از حمایت قاطع آیپک برخوردار است.