سر چشمه حالت های روحی

منشاء حالت های روحی انسان منابع مختلفی است از جمله :

خداوند متعال

ضمیر ناخود آگاه همواره تحت کنترل خدای مهربان است و با او ارتباط دارد . توجهات و تشویقات خداوند که با دعای دیگران یا اعمال پسندیده ، شامل انسان می شود ، روحیه او را در حالتی شاد ، با طراوت و امیدوار به آینده ای موفقیت آمیز قرار می دهد .

باورها

کسی که باورهایی مثبت دارد ، به آینده امیدوار است و خود را سرشار از نعمت می بیند ، دارای روحیه ای مثبت است و برای آینده هدف گذاری ، برنامه ریزی و تلاش می کند . اما کسی که باورها و روحیه ای منفی دارد ، همواره به خود می گوید : نمی شود ، امکان ندارد ، شانس ندارم ، و ... چنین شخصی امیدی به آینده ندارد .

نوع رفتار و اندیشه انسان با دیگران

افکار و رفتار انسان با دیگران به طور یقین در زندگی انسان موثر است . کسی که برای دیگران شادمانی ، کامیابی و موفقیت آرزو می کند همه عالم برای او چنین آرزویی دارند . از سوی دیگر اگر کسی نسبت به دیگران افکار و اعمال و احساسات منفی داشته باشد واکنش مردم و جهان نیز نسبت به او همین خواهد بود .

وضعیت فیزیولوژیکی

کسی که وضع جسمی با نشاطی ندارد ، روحیه او نیز با نشاط نخواهد بود . چنانچه عکس این باشد در روحیه تاثیر منفی می گذارد .

 

 

عوامل تضعیف و تخریب روحیه

ما وظیفه داریم عوامل تضعیف روحیه را شناسایی و وجود خود را از آنان پاک سازی کنیم .

باورهای منفی و غلط

باورهای منفی روحیه انسان را افسرده می کند . کسی که معتقد است شانس ندارد ، این تصور ، ارمغانی جز افسردگی روحی برای او نخواهد داشت .

نا امیدی از فضل و رحمت خداوند

کسی که از رحمت الهی نا امید شود بهره ای جز احساس یاس و نا امیدی نخواهد داشت . از این رو خداوند در قران می فرماید : از رحمت خدا مایوس نشوید .

فقدان خود باوری و اعتماد به نفس

انسان باید به توانایی و قدرتی که خدای مهربان به او داده است باور داشته باشد و از انجام کارهای بزرگ هراسی به خود راه ندهد . انسان بی شهامت نمی تواند دارای روحیه مثبت باشد .

فقدان هدف گذاری و برنامه ریزی

چنانچه کسی در زندگی هدف معینی نداشته باشد و بی برنامه باشد به مرور زمان روحیه مثبت خود را از دست خواهد داد .

تحلیل نادرست از رویداد های زندگی

باید توجه داشت که ما به همه زوایای رویداد های زندگی آگاه نیستیم . بنابراین اگر رویدادی بر خلاف میل ما بود نباید روحیه خود را از دست بدهیم و به منفی بافی بپردازیم . خداوند در قران می فرماید : ای بسا چیزهایی که شما از آن بیزاری می جویید در حالی که برای شما خیر و برکت است .

صفات ناپسند

صفات ناپسندی چون حسد ، کینه ، بدبینی ، ترس ، بخل ، انتقام جویی مانند آتش ، روان انسان را دچار عذاب و نگرانی می کند .

 

 

عوامل تضعیف و تخریب روحیه

گفتم که ، افراد در دو گروه قرار می گیرند : گروهی که دارای روحیه شاد و با نشاط هستند که ما را با این گروه کاری نیست . چرا که ، خود راه خود را در زندگی پیدا کرده اند و در مسیر مستقیم گام بر می دارند و میزبان شادی و نشاط در زندگی هستند . خوش بحال این دسته از افراد و کسانی که با آنان معاشر هستند .

از گروه دیگری نیز سخن گفتم ، گروهی که روحیه ای منفی دارند . بهر کجا که پا می گذارند ، متاسفانه ، بذر بدبینی و منفی بافی را می پاشانند و شادی ها را پر می دهند . سخن امروز من با این دسته از افراد است و سعی و تلاش بر اینکه بتوانم با حمایت خدای مهریان ، عوامل ایجاد کننده این نوع روحیه را شناسایی کنم و به این دسته بشناسانم تا آنان بتوانند از ورود این دسته عوامل مخرب و تضعیف کننده روحیه به زندگی خود جلوگیری کنند . و آنگاه بتوانند این دسته از افراد آرامشی پایدار و دوست داشتنی به خود و خانواده خود و دوستان و معاشران خود هدیه کنند .

 

 

عوامل تضعیف و تخریب روحیه

باورهای منفی و غلط

یکی از عواملی که می تواند شادی و نشاط را از صحنه زندگی فراری دهد و روز روشن را به چشم ما به شب تار بدل کند ، وجود باورهای منفی و غلط است . باورهای منفی روحیه انسان را افسرده می کند . کسی که معتقد است در زندگی شانسی برای جلو رفتن ندارد و یا قدرت جلو رفتن و پیروز شدن در زندگی از او سلب شده است ، بطور یقین این باور ، برای او ارمغانی جز افسردگی و پریشان حال چیز دیگری برای او بهمراه نخواهد داشت .

نا امیدی از فضل و رحمت خداوند

افرادی که از رحمت بی پایان الهی نا امید هستند ، بهره ای جز احساس یاس و نا امیدی نخواهند داشت . حضرت علی ( ع ) می فرمایند : نا امیدی از رحمت حق صاحب خود را کشته و هلاک کرده است . نا امیدی ، روحیه نشاط و برنامه ریزی و تلاش را از انسان می گیرد .

فقدان خود باوری و اعتماد به نفس

افرادی که توانایی و قدرت هایی را که ، خداوند مهربان به آنها داده است را باور ندارند و از انجام کارها هراس به دل راه می دهند ، نمی توانند دارای روحیه ای مثبت و شاد باشند .

فقدان هدف گذاری و برنامه ریزی

چنانچه کسی در زندگی هدف معینی نداشته باشد و بی برنامه باشد به مرور زمان روحیه مثبت خود را از دست خواهد داد . انسان بی هدف ، انسان گم کرده راهی است که نمی داند به دنبال چه می گردد .

تحلیل نادرست از رویداد های زندگی

افرادی که تحلیل های نادرستی از رویداد های زندگی دارند ، باید توجه داشته باشند که ما به همه زوایای رویدادهای زندگی آگاه نیستیم ، بنابراین اگر رویدادی بر خلاف میل ما بود نباید روحیه خود را از دست بدهیم و به منفی بافی بپردازیم . چه این که ، خداوند در قران می فرماید : ای بسا چیزهایی که شما از آنها بیزاری می جویید ( خوشایند شما نیست ) در حالی که برای شما خیر و برکت است . و در ادامه می فرماید ، خدا می داند اما شما از خیر آن آگاه نیستید .

صفات ناپسند

صفات ناپسندی چون حسد ، کینه ، بدبینی ، بخل ، انتقام جویی مانند آتش روان انسان را دچار عذاب و نگرانی می کنند . حسد و کینه بیش از آنکه برای دیگران زیان داشته باشد ، آرامش و نشاط را از خود فرد سلب می کند .

قطع رابطه با خدای مهربان

خداوند مرکز نشاط و آرامش است . کسی که با او قطع رابطه کند به طور یقین آرامش و نشاط خود را از دست خواهد داد و روحیه او منفی و افسرده خواهد شد .

کاربرد عبارت های منفی

استفاده از کلماتی نظیر : نمی شود ، نمی توان ، نمی گذارند ، امکان ندارد ، و ... چون سمی خطرناک قادرند روحیه ما را افسرده و تضعیف کنند . بیائیم از امروز به خود قول دهیم که از بزبان آوردن این نوع کلمات خود داری کنیم . کلمات رادیو اکتیویته دارند . کلمات مثبت ، بار مثبت انتقال می دهند و کلمات منفی ، اثرات ویران کننده بر جای می گذارند . بیائیم تمام لغات منفی را از فرهنگ لغات روزمره خود حذف کنیم تا اثرات مطلوب آن را به زودی در زندگی خود شاهد و ناظر باشیم .

معاشرت با افراد منفی باف و بدبین

یکی از عوامل تخریب روحیه ، نشست و برخاست با افراد بدبین و منفی باف است . از آن جا که این افراد دارای روحیه منفی هستند ، دائما به دیگران نیز پیام های منفی می دهند و آثار و حالت های روحی خود را به معاشران خود منتقل می کنند . در نتیجه روحیه هم نشینان آنان نیزپس از مدتی نگران ، افسرده ، بدبین و منفی نگر خواهد شد .

وجود غم و اندوه منفی

ما دارای دو نوع غم و اندوه هستیم ، یک نوع غم و اندوهی که برای کمبودهای معنوی در مناجات با خدا به انسان دست می دهد و آدمی احساس می کند که چه فاصله طولانی بین بین او و انسان های شایسته و عاشق خدا وجود دارد . این غم و اندوه مثبت و سازنده است ، زیرا مقدمه ای است برای رشد و کمال . اما نوع دوم غم و اندوه برای مادیات و زندگی دنیوی است که نه تنها رشد و کمالی بهمراه ندارد ، بلکه موجبات تحلیل قوای جسمی و روحی را نیز فراهم می کند .

حضرت علی ( ع ) می فرماید : آنچه که برای مرد ننگ است ، غصه است . بنا براین غم و اندوه منفی روحیه انسان را تخریب می کند و آرامش را از زندگی انسان سلب می کند و به جای آن اضطراب و نگرانی می نشاند .

 

 

تکنیک های تقویت ، تحول و کنترل روحیه

کنترل و مدیریت روحیه ، یکی از مهمترین اصول موفقیت در زندگی است . مهمتر این که ما با حمایت خدای مهربان می توانیم روحیه خود را به گونه ای زیبا و شایسته مدیریت و کنترل کنیم . تکنیک هایی که عنوان خواهد شد ، بخش عمده ای از موفقیت جامع را برای شما تدارک خواهند کرد :

تکنیک اول :

تسلط بر محیط

شما باید ، برای حفظ روحیه با نشاط و تقویت آن ، بر اطراف خود مسلط باشید . اجازه ندهید رویدادی یا فردی بر شما مسلط باشد و احساسات شما را تحت تاثیر قرار دهد . هر چیز یا رویدادی که قصد بر هم زدن تعادل شما را دارد ، کوچک بشمارید و اجازه ندهید اراده شما را در کنترل احساساتتان بشکند و بر روحیه شما مسلط شود .

تکنیک دوم :

کنترل ورودی های ذهن

افکار و خاطرات منفی و آشفته قادرند روحیه شما را تضعیف و تخریب کنند . به محض ورود این نوع افکار و خاطرات منفی ، آنها را بسرعت از ذهن خود خارج کنید و به جای آنها خاطرات خوب و نشاط آور بنشانید .

تکنیک سوم :

تحلیل رویدادها بر اساس خوش بینی و حسن نیت نسبت به خدای مهربان

خداوند همواره از ما حمایت می کند . شاید بعضی از رویدادها خوشایند ما نباشد ، اما خداوند در آنها منافع و دستاوردهای فراوانی برای ما قرار داده است . به یاد داشته باشید که موفقیت همیشه آن چیزی نیست که ما در ذهن خود داریم ، موفقیت چهره های دیگری هم دارد که ما با آنها آشنایی نداریم . اگر هر رویدادی را در زندگی منشاء خیر و برکت الهی بدانیم و اگر خود نیز مرتکب خطا و اشتباهی شدیم که سبب آن رویداد شده ، با تضرع و توبه از خدای مهربان در خواست کنیم ، تا دستاوردهای با ارزشی نصیب ما بشود .

تکنیک چهارم :

از بین بردن صفات ناپسند و زشت

بیائیم صفاتی چون ترس ، حسد ، کینه ، عداوت ، دشمنی و حس انتقام جویی را که آرامش و سلامت روانی را از انسان سلب می کند از خانه وجود پاک سازی کنید . این عمل می تواند امیدواری و نشاط و سرزندگی را به ما باز گرداند .

تکنیک پنجم :

آراستگی به صفات پسندیده

برای ایجاد آرامش در زندگی و پیدا کردن امید و نشاط ، بیائیم ، خانه دل را با صفاتی چون نوع دوستی ، صمیمیت ، همکاری و همیاری و عشق به هم نوع آذین ببندیم . وجود این نوع صفات زیبا روحیه انسان را سرشار از شادمانی و امید خواهد کرد .

تکنیک ششم :

ارتباط با خدا

هنگامی که مشکلات زندگی ، چهره خود را به ما نشان می دهند و آرامش و آسایش را از ما سلب می کنند ، می توانیم به وسیله ارتباط با خدای مهربان ، توسط دعاها و مناجات روحیه خود را مثبت و شاد نگهداریم . خداوند همیشه با مااست و همیشه منتظر است تا ما او را بخوانیم و از او کمک بگیریم . در هیچ حال نباید از خداوند غافل بود .

تکنیک هفتم :

رفتارهای فیزیکی مثبت

برای ایجاد تحول و تغییر در روحیه می توان به پیشنهادات زیر عمل کرد تا نتیجه سریع آن را در کمترین مدت زمان شاهد بود :

ـ لبخند بر لب داشتن ( حتی اگر این لبخند مصنوعی باشد )

ـ در فضایی آزاد قدم زدن

ـ از طبیعت زیبا در این روزهای پرطراوت بهاری بهره مند شدن

ـ ورزش را سرلوحه کارهای خود قرار دادن

تکنیک هشتم :

هدف مندی و برنامه ریزی در تمامی ابعاد زندگی

داشتن هدف و برنامه ریزی ، به انسان انگیزه ، اشتیاق و روحیه کار و تلاش می دهد . انسان های بی هدف روحیه مناسبی ندارند . برای ایجاد تحول در زندگی باید هدف های منطقی و قابل حصول در نظر داشت و برای رسیدن به آنها برنامه ریزی کرد .

تکنیک نهم :

پرسش از چگونگی

اگر رویداد ناگواری در زندگی شما رخ داد و یا مساله و مشکلی خواب راحت را بر شما حرام کرد پرسش خود را با (( چگونه )) آغاز کنید نه با (( چرا )) . پرسشی که با (( چگونه )) آغاز شود ما را به آینده امیدوار می کند . به عنوان مثال نگوئید چرا از سرمایه کافی برخوردار نیستم ؟ چرا در آمد من کم است ؟ از خود بپرسید : چگونه می توانم در آمد بیشتری کسب کنم ؟ و یا چگونه می توانم به مقامات بالاتری برسم .

تکنیک دهم :

تمرکز

اگر بر خاطرات خوب گذشته تمرکز کنید روحیه شادی خواهید داشت و برعکس اگر همواره بر خاطرات تلخ و ناگوار زندگی تمرکز داشته باشید ، روحیه شما کسل و افسرده خواهد بود . بیاییم از امروز ، خاطرات تلخ را به دست فراموشی بسپاریم . بیائیم از امروز بر اسماء و صفات خدای مهربان تمرکز کنیم ، این کار می تواند روحیه مارا متحول سازد .

فقط با یاد خدا دل ها آرام می گیرد .

تکنیک یازدهم :

استفاده از واژگان مثبت

آنچه را که بر زبان جاری می کنیم ، روحیه و ضمیر ناخود آگاه ما را برنامه ریزی می کند . واژگان مثبت بر روحیه تاثیری شگفت انگیر دارند . به عنوان مثال کسی که می گوید حال من خوب است و یا من قادر به انجام این کار هستم و ... در واقع روحیه خود را می سازد . هر کدام از باورها و عبارات مثبت می توانند سنگ زیر بنای روحیه شاد و با نشاط ما باشند . در یکی از جلسات گذشته اشاره کردم که بیاییم لغات منفی را از فرهنگ لغات روزانه خود حذف کنیم . حضرت علی ( ع ) می فرماید : پیش بینی مثبت و موفقیت آمیزی داشته باشید تا موفق و کامیاب شوید .

تکنیک دوازدهم :

فراموشی حوادث ناخوشایند

بیاییم خاطرات تلخ و ناگوار را به بوته فراموشی بسپاریم ، از آقای آنتونی رابینز برای اثبات مدعایم ، جمله ای را نقل می کنم . او می گوید : تصاویر و رویداد های خوشایند را همیشه در پیش رو و با تصاویر بزرگ تصور کنید ، و رویدادهای ناخوشایند را پشت سر گذاشته و سعی کنید آنها را بیشتر دور کنید تا جایی که به حدی کوچک شوند تا دیگر به ذهن شما نیایند .

یکی از مصلحت هایی که خدای مهربان فراموشی را در انسان قرار داده کاربرد فراموشی در رویدادهای ناگوار است که یاد آوری آنها روحیه را آزار می دهد .

تکنیک سیزدهم :

ارتباط با ضمیر ناخود آگاه شخصیت های پاک الهی و معنوی

فلسفه توسل به امامان معصوم ( ع ) ، کسب فیض ، طهارت ، محبت و نشاط از درگاه آن بزرگواران است . از این تکنیک برای بهره برداری هر چه بیشتر در زندگی نباید غافل ماند .

تکنیک چهاردهم :

تلاوت قران

پیامبر اسلام ( ص ) ، می فرمایند : هر گاه گرفتاری ها و مشکلات شما مانند شب تاریک و ظلمانی زیاد شد به قران پناه ببرید .

تلاوت قران روحیه انسان را از افسردگی و نا امیدی به نشاط و امیدواری تغییر می دهد .

تکنیک پانزدهم :

خدمت به همنوع

ره نیک مردان آزاده گیر

چو استاده ای دست افتاده گیر

یکی دیگر از تکنیک های تحول روحیه ، خدمت به مردم است . هر چه خدمات و سود رسانی انسان به مردم بیشتر شود ، از روحیه ای آزادتر ، سالم تر و شادمان تر بهره مند خواهد شد .

 

 

روش های پیشگیری از اضطراب

استفاده از تفریحات سالم

تفریحات سالم قادرند زمینه های بروز اضطراب را از بین ببرند و به انسان آرامش بدهند . استفاده از مواهب طبیعی ، مانند قدم زدن در پارک ها و جنگل ها ، قدم زدن در ساحل دریا ، تن سپردن به آب استخرها ، و همچنین معاشرت با انسان های شایسته و خود ساخته ، می توانند ما را از دام نگرانی های روزمره رهایی بخشند .

تخلیه روانی

بازگو کردن مشکلاتی که به زندگی ما سایه می اندازند و گاه آرامش و آسایش و حتی خواب شب را از چشم ما می ربایند ، به اعضاء خانواده و دوستان خوب و صمیمی به عنوان تخلیه روانی بحساب می آیند و ما را در مقابل این نوع مشکلات عایق می سازند .

ایجاد پناهگاه امنیتی و معنوی

استفاده از ذکر ، دعا و مناجات با خدای مهربان که ارزشمندترین ، مستحکمترین و پایدارترین دژ امنیتی بشر است ، می تواند مارا در مقابل مشکلات بیمه کند . خالق مهربان بیش از همه ، حتی بیش از خود ما به ما عشق می ورزد . از پناه بردن به این دژ مستحکم غافل نمانیم . این دژ امن ترین پناهگاهی که بشر تا به امروز برای در امان ماندن از دست اضطراب ها و استرس ها پیدا کرده است .

همچنین توسل و پناه بردن به پیشوایان دینی ، امامان معصوم ( ع ) نیز گام دیگری برای دست یابی به آرامش و امید و روحیه بهتر می باشد . زیرا این گروه دارای قدرت معنوی فوق العاده ای هستند که بی چشمداشت می توانند از افراد پناهنده حمایت کنند .

اشتغال به کار

تجربه نشان داده است که اشتغال به کار فرصت ایجاد افکار و تصورات منفی را از انسان می گیرد و در نتیجه اضطراب و ترس را از بین می برد .

هماهنگی بین اهداف ، خواسته ها با امکانات موجود

هماهنگی بین اهداف و خواسته ها با امکانات موجود در کاهش و نابودی اضطاب و استرس تاثیر بسزایی دارد . افرادی که قادرند تا اهداف و خواسته های خود را بر اساس امکانات خود تعیین کنند ، از آرامش و سلامت روحی فوق العاده ای برخوردارند .

توجه به محرک های مثبت اعتقادی

خداوند در قران می فرماید : آیا کسی هست که به اضطراب مبتلا شده باشد ، از من دعوت کند تا اضطراب او را برطرف کنم و به آرامش تبدیل کنم ، پناه بردن به دژ مستحکم الهی و جلب حمایت خالق مهربان می تواند آرامش و شادمانی روحی را برای افراد مضطرب به ارمغان آورد .

یکی از روانشناسان بزرگ غرب ویلیام جیمز می گوید : بدیهی است که درمان قطعی نگرانی ، ایمان مذهبی است .

استفاده از تکنیک های پانزده گانه تحول و تقویت روحیه

در مقالات گذشته چگونگی استفاده از تکنیک های تحول و تقویت روحیه را برای شما عزیزان عنوان کردم . استفاده از این تکنیک های روش خوبی برای رهایی از دست اضطراب ها و استرس ها می باشد .

خدای مهربان به ما قدرت ، توانایی ، حکمت و عظمتی داده است که شگفت انگیز تر از کل آفرینش است . ما می توانیم برای دستیابی به همه ابعاد مادی و معنوی زندگیمان برنامه ریزی کنیم و با شهامت و امید به حمایت خدای مهربان منتظر دستیابی به خواسته های خود باشیم .

غلامحسین ریاحی

نظرات شما عزیزان: