کار و تلاش، یکی از عوامل افزایش رزق و روزی

بعضی از روزی های مادی و معنوی، بدون هیچ گونه کوشش و تلاشی از سوی انسان به او ارزانی می شود و به منزله سرمایه کسب روزی آدمیان به شمار می رود. عقل و هوش و استعداد، توانایی و سلامت جسمانی، تابش خورشید و بارش باران، حاصلخیزی خاک، هوای سالم برای تنفس و… از این جمله اند.

لطف و حکمت خداوند بر آن قرار گرفته است که پیش از هرگونه سعی و تلاشی از جانب آدمیان، سرمایه های اولیه ای از قبیل موارد فوق در اختیار انسان قرار گیرد تا با استفاده صحیح از این ارزاق خدادادی، به دنبال روزی خود روان شوند. در واقع، می توان گفت که این ارزاق به دنبال انسان ها هستند نه انسان ها به دنبال آن ها و آن ها طالب انسان ها هستند نه انسان ها طالب آنها.

بدون تردید یکی از مصادیق «رزق طالب» که در پاره ای از روایات به آنها اشاره شده است، همین نوع از ارزاق است. امام صادق علیه السلام فرمودند: «الرِّزْقُ مَقْسُومٌ عَلَی ضَرْبَیْنِ أَحَدُهُمَا وَاصِلٌ إِلَی صَاحِبِهِ وَإِنْ لَمْ یَطْلُبْهُ وَالاْآخَرُ مُعَلَّقٌ بِطَلَبِهِ فَالَّذِی قُسِمَ لِلْعَبْدِ عَلَی کُلِّ حَالٍ آتِیهِ وَإِنْ لَمْ یَسْعَ لَهُ وَالَّذِی قُسِمَ لَهُ بِالسَّعْیِ فَیَنْبَغِی أَنْ یَلْتَمِسَهُ مِنْ وُجُوهِهِ وَهُوَ مَا أَحَلَّهُ اللّهُ لَهُ دُونَ غَیْرِهِ؛ رزق بر دو نوع است: یک نوع از آن به صاحبش می رسد، گرچه آن را طلب نکند؛ اما نوع دیگر به طلب انسان وابسته است. نوع اوّل که برای انسان تقدیر شده، در هر حال به او خواهد رسید، گرچه برای به دست آوردنش تلاش نکند؛ اما نوع دوم که با سعی انسان برای او مقدر شده، سزاوار است که انسان از راه های خودش طلب کند و آن رزقی است که خداوند برای آن شخص حلال کرده است نه غیر او.»

البته، گرچه کار و تلاش انسان در کسب این ارزاق طلب نشده مؤثّر نیست؛ اما در حفظ، نگهداری و استفاده بهینه از آنها قطعا مؤثّر است. انسان می تواند با تلاش و تدبیر خود، از امکانات خدادادی به خوبی استفاده کرده، بازده آنها را افزایش دهد و یا برعکس، با بی تدبیری و تنبلی خود، آنها را هدر داده، باعث تضییع آنها شود.

۱. کار و عبادت

در فرهنگ اسلامی، کار و تلاش برای امرار معاش و گذران زندگی، نه تنها امری مذموم و دنیاپرستانه تلقی نشده، بلکه امری مقدس، خداپسندانه و عبادتی بزرگ شمرده شده است. پیشوایان دینی ما، آنجا که با برداشتهایی ناصواب از ضمانت رزق انسان ها از جانب خداوند مواجه می شدند، به شدّت با این افکار برخورد کرده، به سرزنش آن ها می پرداختند. امام صادق علیه السلام هنگامی که از حال یکی از اصحاب خود جویا شدند و پاسخ شنیدند که در خانه خود مشغول عبادت است و زندگی او را عده ای از مسلمانان تأمین می کنند، فرمودند: «وَاللّهِ لَلَّذِی یَقُوتُهُ أَشَدُّ عِبَادَهً مِنْهُ؛ به خدا سوگند کسی که زندگی او را تأمین می کند، عابدتر از اوست.»

کسانی که به بهانه عبادت و یا به دلیل تنبلی و کسالت زحمت خود را بر دوش سایر مردم می اندازند، مورد لعن و نفرین عابدترین انسان یعنی پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله قرار گرفته اند.

امام صادق علیه السلام به صراحت اعلام فرمود: «إِنِّیِ لاَءُبْغِضُ الرَّجُلَ فَاغِرا فَاهُ إِلَی رَبِّهِ فَیَقُولُ ارْزُقْنِی وَیَتْرُکُ الطَّلَبَ؛ من از کسی که کسب روزی را رها کرده و لب به دعا می گشاید و می گوید خداوندا روزی مرا برسان، ناخشنود و ناراحتم.»

پیشوایان معصوم ما، نه تنها ناراحتی خود را از دعا کردن افراد به جای کار کردن آنها اعلام می کردند، بلکه از دعا نمودن برای رزق و روزی این افراد خودداری می نمودند و آنان را به کار و تلاش فرا می خواندند. به عنوان نمونه، هنگامی که فردی از امام صادق علیه السلام درخواست می کند که در حقّ او دعا کنند تا خداوند روزی او را به راحتی برساند، امام درخواست او را رد کرده، پاسخ می دهند: «لاَ أَدْعُو لَکَ. اُطْلُبْ کَمَا أَمْرَکَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ؛ برای تو دعا نمی کنم. آن چنان که خداوند متعال به تو دستور داده است، جویا[ی رزق خود] باش.»

بر این اساس، «دعا» جایگزین «کار» نیست؛ بلکه مکمل آن است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: