نتايج يك بررسي علمي كه با مبنا قرار دادن 87 پارامتر علمي و عمدتاً براساس گزارش نهادهاي بين المللي در سالهاي 2003 تا 2005 ميلادي توسط دو تن از محققين كشورمان با مقايسه 139 كشور جهان انجام شده است، نشان مي دهد كه جمهوري اسلامي ايران تا آن تاريخ كه هنوز بخش قابل توجهي از دستاوردهاي جديد كشور، اعلام نشده بود، توانسته است در عامل علمي و فناوري با دوازده متغير، در جايگاه 44 و در بين 23 كشور منطقه شامل كشورهاي خاورميانه، آسياي مركزي و قفقاز، خليج فارس و شبه قاره، جايگاه دوم را بخود اختصاص دهد. در عامل اقتصادي با يازده متغير، رتبه 37 جهاني و دوم منطقه اي به ايران تعلق داشته است. در عامل اجتماعي با يازده متغير، ايران در رتبه 35 جهاني و سوم منطقه قرار گرفته است. در عامل سرزميني با يازده متغير، ايران در رديف 10 كشور برتر جهان و دومين كشور منطقه ايستاده است. در عامل فرهنگي با هجده متغير، ايران رتبه 26 جهاني و رتبه دوم منطقه اي را از آن خود ساخته است. در عامل سياسي با چهارده متغير، علي رغم تأثير منفي برخي از گزارشات غيرواقعي كشورهاي غربي، رتبه 45 جهاني و رتبه اول منطقه اي به ايران اختصاص يافته است. در عامل فرامرزي با سيزده متغير، ايران نتوانسته جايگاهي بهتر از 63 جهاني و سوم منطقه اي را براي خود كسب كند. در عامل نظامي با سيزده متغير، رتبه 13 جهاني و رتبه سوم منطقه به ايران تعلق دارد. در عامل فضايي با چهار متغير كه عمدتاً مربوط به حوزه فعاليتهاي ماهواره اي و قبل از اقدام دانشمندان ايراني براي پرتاب اولين موشك ماهواره بر و پيوستن به جمع 11 عضو باشگاه فضايي جهان مي باشد، در بين 39 كشور دارنده اين فناوري، در رديف بيست و هفتم قرار گرفته است.
در مجموع عوامل نه گانه مذكور، جمهوري اسلامي ايران توانسته است در آن مقطع از زمان، در بين 139 كشور جهان، رتبه بيستم جهاني و دوم منطقه اي كه رتبه هاي نسبتاً مناسبي است را بخود اختصاص دهد، البته به رغم سنگ اندازيهاي بيگانگان، با پيشرفتهاي كسب شده در سالهاي اخير اين جايگاه هم اكنون ارتقاء يافته و از موقعيت بمراتب بهتري برخوردار شده است.(ايران اسلامي در مسير توسعه ، احمدرضا هدايتي، پايگاه هم انديشي استادان و نخبگان دانشگاهي)
بررسي هريك از موارد فوق الذكر نيازمند ارائه مباحث طولاني است كه در ادامه به بررسي دستاوردها و جايگاه اقتصادي كشورمان مي پردازيم:
حذف كامل وابستگي يكجانبه اداره امور اقتصاد خرد و مياني و كلان ملي و فراملي ايران اسلامي به خارجي ها به ويژه رهايي از سيطره الگوي هاي استكباري ؛ عبور از دوره گذر و استقرار نظام مديريت اسلامي - ايراني از دستاوردهاي اقتصادي محسوب مي شود كه از دهه فجر انقلاب اسلامي آغاز شده است.
بعد از انقلاب ، تمام منابع اقتصادي و عرصه هاي ايجاد ثروت و ارزش افزوده به تمام معنا ؛ ملي شد و همه دستاوردهاي اقتصادي هم نتيجه هوشمندي مديريت فرزندان اين سرزمين است.
براساس گزارش دفتر برنامه توسعه سازمان ملل متحد، جمهوري اسلامي ايران رتبه سوم جهان را در سرعت پيشرفت و توسعه طي 31 سال گذشته بين 182 كشور دنيا به خود اختصاص داده است.
گزارش توسعه انساني سازمان ملل حاكي است: جمهوري اسلامي ايران با رشد 22.1 درصدي شاخص توسعه انساني در سال هاي پس از پيروزي انقلاب از نظر سرعت توسعه يافتگي بين 182 كشور دنيا در رتبه سوم جهان ايستاد و ميزان توسعه يافتگي كشورهاي مصر و چين از ايران بيشتر بوده است.
اين در حالي است كه سال گذشته ايران در رتبه چهارم قرار گرفته بود. بر اساس اين گزارش، شاخص توسعه انساني مصر طي اين مدت 24.4 درصد و چين 23.9 درصد رشد داشته است.
بر اساس جديد ترين گزارش توسعه انساني سازمان ملل، شاخص توسعه انساني ايران كه در سال 1980 ميلادي 0.561 از يك بوده است، طي 31 سال اخير با رشد 22.1 درصدي مواجه شده و به 0.782 از يك رسيده است.
بنابراين گزارش، جمهوري اسلامي ايران از نظر شاخص توسعه انساني طي سال هاي پس از انقلاب با 22 پله صعود مواجه شده و از رتبه 110 در سال 1979 به 88 در گزارش سال جاري ميلادي ارتقا پيدا كرده است.
سرانه توليد ناخالص داخلي ايران نيز بر اساس شاخص برابري قدرت خريد در سال 56 حدود 2970 دلار بوده است كه به 10955 دلار در گزارش سال جاري ميلادي رسيده است كه نشان دهنده 7985 دلار افزايش در سرانه توليد ناخالص داخلي است.
اين گزارش شاخص توليد ناخالص داخلي را 0.784 اعلام كرده است.
اميد به زندگي در ايران در سال 56 كمتر از 57 سال بوده است كه اين رقم طي سي سال گذشته بيش از 14 سال افزايش يافت و به 71.2 سال رسيده است.
سازمان ملل شاخص اميد به زندگي در ايران را 0.769 اعلام كرده و اميد به زندگي مردان ايراني را 69.9 سال و زنان ايراني را 72.5 سال گزارش كرده است.
بر اساس گزارش توسعه انساني، نرخ باسوادي افراد بالاي 15 سال در كشور در سال 56 كمتر از 47 درصد بوده است كه اين رقم نيز طي سال هاي پس از انقلاب با افزايش قابل توجه مواجه شد و به بيش از 84 درصد جمعيت ايران در حال حاضر رسيده است.
دسترسي به آب شرب و آشاميدني سالم از 51درصد كل جمعيت كشور در سال 56 به بيش از 94 درصد در حال حاضر افزايش يافته است.
بانك جهاني هم در گزارشي اختصاصي اعلام كرده است از سال 1998 جمعيت فقرا در ايران نصف شده است و با اجراي قانون هدفمندي يارانهها فقر در اين كشور بيش از پيش كاهش مي يابد.
ايران هم اكنون از نظر قدرت اقتصادي و جمعيت در خاورميانه دوم است و دومين ذخاير بزرگ گاز و سومين ذخاير بزرگ نفت خام جهان را در اختيار دارد.
كشورمان از لحاظ استانداردهاي منطقه اي داراي شاخص هاي بالايي در زمينه اجتماعي است . جمعيت افراد فقير در ايران در سال هاي 1998 تا 2005 بيش از 50 درصد كاهش داشته است و به كمتر از 3.1 درصد رسيده است . بي عدالتي و شكاف طبقاتي به شدت كاهش يافته است . شرايط بهداشتي و آموزشي در سال هاي اخير ارتقاي چشمگيري يافته و شكاف جنسيتي تا حد زيادي كاهش داشته است.
زنان ايراني نقش مهمتري نسبت به قبل از انقلاب در اقتصاد ايران ايفا مي كنند البته نرخ مشاركت زنان در فعاليتهاي اقتصادي هنوز محدود است.
نرخ باسوادي جوانان در اين مدت از 86 به بيش از 94 درصد افزايش يافته است كه اين نرخ رشد چشمگيرتري در بين دختران داشته است .
در بخش بهداشت نيز پيشرفت هاي زيادي حاصل شده است و شاخص هاي بهداشت و سلامت در كشورمان بالاتر از ميانگين منطقه اي است.
اما مهم ترين طرح و قانون در كشورمان براي افزايش شاخص رفاه اقتصادي و بهبود بهره وري همه مردم - به ويژه دهك هاي جمعيتي پايين - به قانون هدفمندي يارنه ها اختصاص دارد.
مردم با اجراي اين قانون وارد محدوده هاي مديريت منابع اقتصادي و ثروت كشور شده اند.
ورود يارانه هاي نقدي به تراز اقتصادي و هزينه - درامد خانوارها باعث شده است عبور از خط فقر براي همه شهروندان كم درامد فراهم شود و آسيب پذيري ايران در برابر تحريم هاي بين المللي را هم كاهش مي دهد.
حدود 70 تا 80 درصد منابع مالي حاصل از اجراي اين قانون به اقشار كم درآمد و آسيب پذير توزيع مي شود.
ايران جزو كشورهايي است كه توانسته در دو دهه اخير پيشرفت هاي چشمگيري در زمينه شاخص توسعه انساني داشته باشد.
ارتقاي رتبه كشورمان از 99 در سال 2005 به 70 در سال 2010 و ارتقاي جايگاه كشورمان از كشورهاي بارتبه متوسط به كشو رهاي بارتبه بالا يكي از بارزترين نشانه هاي اين پيشرفت است.
با در نظر گرفتن ميانگين نرخ رشد سالانه شاخص توسعه انساني، كشورمان جايگاه ويژه اي در اين زمينه مي يابد چرا كه با متوسط 1,35 درصد در 20 سال اخير در ميان كشو رهاي با توسعه يافتگي بالا، بيشترين نرخ رشد را از آن خود كرده است.
اين در شرايطي است كه تمام كشورهايي كه در رده كشورهاي با توسعه بسيار بالا طبقه بندي مي شوند، در 20 سال اخير رشدي كمتر از يك درصد را شاهد بوده اند و از همين رو مي توان به ارتقاي جايگاه ايران در اين رده بندي اميدوار بود.
ايران جزو 10 كشور نخست در زمينه بهبود شاخص هاي توسعه انساني طبقه بندي شده است.
در حوزه اقتصاد صنعتي هم عبور از سد تحريم هاي در زيربخش هاي متنوع صنعتي و معدني ؛ توسعه دانش و فناوري هاي سخت افزاري و نرم افزاري در عرصه هاي اقتصاد صنعتي ؛ شكستن محدوده هاي ممنوعه صنعتي در جهان ؛ توسعه دانشگاه هاي صنعتي برتر در سطح منطقه تنها بخشي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي در عرصه هاي اقتصاد صنعتي است.
دستاوردهاي بومي سازي و خودكفايي صنعت و معدن در زيربخش هاي صنايع پيشرفته مانند علوم زيستي ،انواع روبات بخش هاي پزشكي و خودروسازي و... همچنين مهندسي ژنتيك ، سيستم هاي جديد در بخش بهداشت ،سلامت و محيط زيست ،در كنار توليد انواع مواد نوتركيب و كامپوزيت ها ، ساخت انواع قطعات براي صنايع بزرگ همچون خودروسازي، كشتي سازي، فولاد ، سيمان ، مس ،آلومينيوم و تجهيزات وابسته و نيز تكنولوژي هاي جديد در بخش ساختماني كه امروزه در بسياري از شهرهاي جديد و توليدات مسكن مورد استفاده قرار مي گيرد، بخش هايي از دانش و توانمندي اقتصاد صنعتي در ايران است.
در حالي كه دانش فني توليد بيوايمپلنتها تا به حال فقط در اختيار چند شركت اروپايي يا آمريكايي بوده، دانشمندان ايراني امسال انحصار توليد اين پديده نوين پزشكي، صنعتي را از انحصار آمريكايي ها خارج كردند.
توسعه صنايع نوظهور ، تحقيقات اثربخش ، ارتباط با بنگاه هاي صنعتي و معدني ، جريان سازي در جهت قالب شدن فناوري هاي پيشرفته ، جهت دهي ديپلماسي صنعتي ، جهت دهي پژوهش در كشور از فشار تكنولوژي به سمت كشش بازار و سياستگذاري در زمينه مديريت منابع از اولويت ها و ارمانهاي وزارت صنايع و معادن است.
توسعه نوآوري در بخش صنايع پيشرو؛ طرح كمك به ارتقاي سطح فناوري در صنايع نوين و صنايع الكترونيك ؛ طرح كمك به توسعه صنايع نوين و طرح ايجاد مناطق ويژه استقرار صنايع مبتني بر فناوري هاي برتر در جوار قطب هاي علمي ؛ صنعتي كشور دنبال مي شود.
ايران دوازدهمين توليدكننده خودرو در جهان است. هم اكنون سالانه بيش از يك ميليون و 500 هزار دستگاه خودرو دركشور توليد مي شود كه در افق سند چشم انداز به سه ميليون دستگاه خواهد رسيد.
كشورمان هم اكنون در ساخت قطعات انواع خودروهاي سبك و سواري به خودكفايي 95 درصدي رسيده است.
ظرفيت توليد فولاد در كشور سالانه 17 ميليون و 500 هزار تن است كه تا پايان سال به 20 ميليون تن مي رسد.
ايران در پايان برنامه پنجم توسعه ، قدرت اول توليد فولاد در غرب آسيا خواهد شد. هشت طرح فولادي تا 42 درصد پيشرفت فيزيكي دارد.
ايران تنها كشوري در منطقه خاورميانه است كه پتانسيلهاي لازم براي تبديل شدن به يك قدرت توليدكننده فولاد در جهان را دارد.
توليد سيمان كشور هم به 73 ميليون تن در سال رسيده است.
در بخش كشاورزي هم توسعه كشاورزي و عبور از مرزهاي خوداتكايي و رسيدن به خودكفايي در توليد محصولات استراتژيك و راهبردي مانند گندم ، برنج و داشتن رتبه هاي برتر دنيا در توليد حداقل 20 محصول كشاورزي و رسيدن به تراز مثبت در بازرگاني خارجي از نتايج توسعه بخش كشاورزي در سه دهه اخير است.
بخش كشاورزي از بخش واردات محور ، به اقتصاد خود اتكا و صادرات محور تبديل شده است.
ايران در توليد محصولات پسته ، زعفران و انار - مقام اول ؛ خرما و زردالو - مقاوم دوم ؛ گيلاس ،گردو ، خرما و انجير ؛ مقاوم سوم و در توليد بادام مقام پنجم را دارد.
وجود اقليم هاي متنوع و توليد محصولات گوناگون باغي ، مزيت نسبي درصادرات و ارزاوري ، مزيت نسبي از نظر توليد و ارزش اقتصادي به ازاي هر مترمكعب آب مصرفي ؛ امكان افزايش عملكرد در واحد سطح در بيشتر محصولات ؛ وجود ظرفيتهاي قابل توجه درتوسعه سطح زيركشت در اراضي شيبدار و ناهموار ؛ سنگلاخ ؛ لب شور و حاشيه كوير ؛ امكان توسعه كشت وتوليد گياهان دارويي و زينتي ؛ امكان توليد محصولات ارگانيك ؛ جلوگيري از فرسايش وايجاد انتقال مولد پايه و تنها قسمتي از قابليتهاي وظرفيتهاي بخش كشاورزي و دامداري است.
توليدات كشاورزي پيش از پيروزي انقلاب اسلامي 25 ميليون تن بود كه در حال حاضر با وجود خشكسالي هاي ايخر به بيش از 110 ميليون تن رسيده است.
با توجه به اينكه در قانون اساسي بر خودكفايي در محصولات استراتژيك از جمله گندم تاكيد شده ، ايران به مرز پايداري در خودكفايي گندم نايل شده است.
بخش كشاورزي هم اكنون حدود 15 درصد توليد ناخالص و يك پنجم اشتغال كشور را تشكيل مي دهد.
23 درصد صادرات غير نفتي ، 90 درصد نياز غذايي كشور و 90 درصد نياز صنايع تبديلي و تكميلي كشاورزي از كشاورزي تأمين مي شود و 97 درصد اين بخش در اختيار بخش هاي غير دولتي است.
ضريب خودكفايي محصولات راهبردي كشاورزي از مرز 90 درصد گذشته است و ايران در بخش گندم صادركننده شده است.
ايران در گذشته به واردات اكثر محصولات كشاورزي وابسته بود اما در حال احاضر برغم دو برابر شدن جمعيت و افزايش تقاضاي زماني در چهار فصل ، مديريت بازار محصولات كشاورزي به نفع توليدات داخلي است و در عرصه صادرات نيز ، تراز بازرگاني خارجي كشاورزي حدود 2 ميليارد دلار به نفع ايران است.
اقتصاد كشاورزي ايران از ساختارهاي سنتي و ديمي فاصله گرفته و وارد دوره اقتصاد دانش محور و كشاورزي دانش مدار شده است.
در عرصه هاي علمي پيروزي انقلاب اسلامي باعث شده است ايران در توسعه علمي ؛ خوداتكا باشد و امروزه در مرز پيشرفت هاي علمي است و تنها استفاده كننده از سفره علمي جهان نيست بلكه به توليدكننده علمي تبديل شده است.
علاوه بر اين آمارها و به منظور آشنايي هر چه بيشتر با وضعيت پيشرفت هاي كشور عزيزمان ، آمارهاي ديگري نيز به نقل از رئيس مركز منطقه اي اطلاع رساني علوم و فناوري از آدرس اينترنتي http://www.iranculture.org/news/view.php?gid=8&id=11797 خدمت شما تقديم مي كنيم :
رئيس مركز منطقه اي اطلاع رساني علوم و فناوري در گفتگو با خبرگزاري مهر وضعيت توليد علم ايران در شاخه هاي مختلف علم پزشكي را تا فوريه 2008 تشريح و جايگاه ايران را اعلام كرد كه بر اين اساس در داروسازي رتبه 41 و در پزشكي باليني رتبه 53 را كسب كرده ايم. موسسه اطلاعات علمي ISI رشته هاي علوم پزشكي را به 8 مقوله تقسيم كرده است و اطلاعات مربوط به رشته هاي علوم پزشكي وابسته را در سطح كشورهاي جهان از اين منظر مورد ارزيابي قرار مي دهد.
وي اظهار داشت: اين رده بندي در پايگاه ESI وابسته به موسسه اطلاعات علمي (ISI) قرار دارد و هدف از اين پايگاه مشخص كردن موثرترين و برترين كشورها، نشريات، موسسات علمي و دانشمندان است.
جايگاه ايران در دنيا در رشته پزشكي باليني
جايگاه ايران در پزشكي باليني با توليد 3 هزار و 300 و 46 مقاله و با 9 هزار و 800 و 39 استناد بين سالهاي 1997 تا فوريه 2008 جايگاه 53 را در بين 106 كشور برتر جهان دارد.
كشورهايي مانند مالزي، پاكستان، بلغارستان، استوني، روماني و دهها كشور ديگر پس از ايران در اين رشته قرار دارند. از ميان كشورهاي مسلمان و منطقه كشور عربستان صعودي و مصر به ترتيب رتبه هاي 43 و 44 را در اين رده بندي به خود اختصاص داده اند.
جايگاه ايران در رشته داروسازي و سم شناسي
ايشان درباره جايگاه ايران در رشته داروسازي و سم شناسي در پايگاه موسسه اطلاعات علمي ISI افزود: ايران با توليد 829 مقاله موثر و برتر و استناد 3 هزار و 400 و 37 مورد، رتبه 41 را در ميان 87 كشور برتر جهان كسب كرده است. در اين حوزه كشور عربستان، مالزي، مراكش و پاكستان پس از ايران در اين رده بندي قرار دارند. جايگاه مصر در اين رشته 31 است.
جايگاه ايران در رشته بيولوژي و بيوشيمي
ايران همچنين در رشته بيولوژي و بيوشيمي كه ارتباط تنگاتنگي با پزشكي دارند در بين 100 كشور برتر توليد كننده علم مرتبه 57 را خود اختصاص داده است. در اين رشته تعداد مقالات ايران 887 و تعداد استنادها 2 هزار و 592 است. كشورهاي عربستان صعودي، تونس، پاكستان، امارات متحده، مراكش و .. پس از ايران در رتبه بندي اين رشته قرار دارند.
جايگاه ايران در علوم اعصاب و رفتار
در قلمرو علوم اعصاب و رفتار تعداد مقالات ايرانيان 472 مقاله و يك هزار و 735 بار مورد استناد قرار گرفته اند و جايگاه ايران در اين رشته در بين 79 كشور 49 است. عربستان، مراكش، امارات متحده و مصر در اين رشته از علوم پزشكي پس از ايران قرار دارند.
جايگاه ايران در بيولوژي مولكولي و ژنتيك
وي رتبه ايران در رشته بيولوژي مولكولي و ژنتيك را با توليد 227 مقاله برتر در بين 87 كشور 66 عنوان كرد و افزود: استنادهاي صورت گرفته به مقالات بيولوژي مولكولي و ژنتيك يك هزار و 102 است و كشورهاي امارات، كويت، مالزي، اندونزي و اردن پس از ايران در اين رشته قرار گرفته اند.
رتبه ايران در رشته ايمونولوژي
در اين رشته از علوم پزشكي، مجموعه 210 مقاله برتر به نام ايران ثبت شده و جايگاه ايران را در ميان 91 كشور به 70 رسانده است. كشورهاي مالزي، نيجريه، تونس و .. پس از ايران در اين رشته قرار دارند.
جايگاه ايران در روانپزشكي و روانشناسي
در حيطه روانپزشكي و روانشناسي سهم توليد علم ايران 186 مقاله و 773 استناد است. در اين رشته ايران در بين 83 كشور، مرتبه 43 را به خود اختصاص داده است.
رتبه ايران در ميكروبيولوژي
رئيس مركز منطقه اي اطلاع رساني علوم و فناوري اظهار داشت: ايران همچنين در رشته ميكروبيولوژي نيز با 191 مقاله برتر ثبت شده در ISI از ميان 88 كشور برتر جهان در اين رشته، رتبه 84 را اخذ كرده است.
نظرات شما عزیزان: