2: آيا خداوند ضمانت كرده شخص حقيقت جو را به حقيقت برساند؟
انسانها در دوران زندگى خود معمولا از نظر شك و شبهه دچار بحران مى شوند، اينجاست كه انسان وضع حساسى پيدا مى كند، مخصوصا هنگامى كه با مجموعه اى از افكار و عقايد و آراى مخالف محيط خود و گاهى نيز با تبليغات از راه هاى گوناگون مواجه گردد. لذا اگر واقعا حقيقت جو باشد خداوند او را راهنمايى خواهد كرد. خداوند متعال مى فرمايد:والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا (3)؛ ((و كسانى كه در راه ما جهاد و كوشش كنند البته ما آنها راه به راه هايمان هدايت خواهيم كرد.))
ولى اين بدان معنا نيست كه علما و دانشمندان هيچ وظيفه اى نداند، بلكه وظيفه سنگينى بر دوش آنان است و بايد به هر نحو ممكن توجيه گر عقلايى شك ها و شبهه ها باشند تا مردم خصوصا نسل جوان به سر منزل يقين برسند.
3: وظيفه ما در برابر شبهات چيست؟
برخى معتقدند انسان در هر سن و معلوماتى كه باشد بى هيچ قيد و شرطى مى تواند به هر سخنى گوش فرا دهد. اينان به آيه شريفه:فبشر عباد الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه (4)؛ تمسك ميكنند. در صورتى كه آيه شريفه در مورد انديشمندان و صاحب نظرانى است كه قدرت و توان تشخيص ((قول احسن)) را دارند نه هر كسى در هر سن و سال و سطحى از معلومات ميتواند اين چنين باشد. چنان كه در ادامه آيه ى شريفه مى فرمايد:اولئك الذين هداهم الله و اولئك هم اولواالالباب (5)؛ ((آنان كسانى اند كه خدا هدايتشان كرده و آنان خردمندان و صاحبان مغز و عقل اند.))
بنابراين تا وقتى كه انسان اعتقادهايش را از منابع موثق و معتبر محكم نكرده و قدرت پاسخگويى به شبهات را ندارد، نبايد در اين وادى قدم بگذارد. انسان بايد زمان شناس باشد، براى حال و آينده اش برنامه ريزى كند؛ نه اينكه بنشيند و هنگامى كه با شبهات بنيان كن و تبليغات مسموم روبه رو شد به فكر چاره اى، بيفتد بلكه مانند واكسنى كه براى پيشگيرى امراض به كودكان تزريق مى كنند ما نيز با طرح شبهات و جواب آنها به طور فشرده اطلاعى از آنها داشته باشيم تا هنگام مواجه با مخالفان خود را نباخته و توان جواب گويى را داشته باشيم.
امام صادق عليه السلام فرمود:العالم بزمانه لا تهجم عليه اللوابس (6)؛ ((كسى كه زمان شناس است شبهات بر او هجوم نخواهد آورد.))
امام على صحيح فرمود:من عرف الايام لم يغفل عن الاستعداد (7)؛ ((هر كسى كه روزگار خود را شناخته و زمان شناس باشد از آمادگى غافل نخواهد شد.))
---------------------------
1-سوره بقره، آيه 170.
2-فصلنامه مطهر، شماره صفر، ص 34 و 35.
3-سوره عنكبوت، آيه 69.
4-سوره زمر، آيه 17 و 18.
5-سوره زمر، آيه 18.
6-كافى، ج 1، ص 27، ح 29؛ تحف العقول، ص 356؛ بحار، ج 75، ص 269، ح 109.
7-كافى ج 8، ص 23، ح 4؛ امالى، شيخ صدوق، ص 400، ح 9- توحيد، ص 74، ح 27؛ تحف العقول، ص 98- بحار، ج 74، ص 287، ح 1.
-----------------------
علی اصغر رضوانی
نظرات شما عزیزان: