نیچه میگوید: «هنوز مشخص نشده که در آن دنیا، سوختن ستمگر چه سودی برای ستمدیدگانِ این دنیا دارد» پاسخ چیست؟ (کارشناسی مکانیک / تهران)
شبهات (ایکس – شبهه):
برای ما مشخص نشد که سند انتساب این بیان به "نیچه" کدام است؟ چرا که میدانید در فضای مجازی، هر مطلبی را به نام هر کسی که بخواهند منتشر میکنند. اما حال فرض میکنیم که این سخن، واقعاً بیان "نیچه" باشد.
●- پرسش نخست این است که «آیا اساساً "نیچه" به توحید و معاد، شناخت و اعتقادی دارد که راجع چگونگیها و حکمتهایش چون و چرا نماید»؟! آیا او به حشر، آن دنیا، قیامت و بهشت و جهنم اعتقاد دارد و حالا در فایدۀ سوختن ظالمان برای مظلومان سؤال دارد؟!
●- باید تکبر و نیز عوامی در نامگرایی را کنار گذاشت. روشن نشدن یک مطلب برای شخصی چون "نیچه"، دلیل نمیشود تا موضوع خودش در ابهام باشد. به قول حکما: «عَدَمُ الوِجدانِ لا یدلُّ عَلی عَدم الوُجود»، یعنی: «نشناختن، دلیل بر وجود نداشتن نیست».
بنابراین، اگر کسی مدعی شود: «چون من ندانستم، نفهمیدم و برای من روشن نشد، پس کلاً نامعلوم و مبهم است»، نشان از جهل به همراه تکبرش دارد که خودش را ملاک گرفته است!
●- "نیچه" یا هر کسی که چنین میگوید، مسئله را بسیار مادی و آن هم سطحی در نظر گرفته است. او گمان دارد که "مجازاتِ مجرم" حتماً باید سودی ظاهری برای صاحب حق داشته باشد! و اگر این منطق درست باشد، بسیاری از مجازاتهای دنیوی نیز سودی برای صاحب حق ندارند؛ پس باید کنار گذاشته شوند تا فاسدان، مجرمان، جنایتکاران و ...، با خیال راحت به جرم خود ادامه دهند و بیفزایند!
مثلاً اعدام یا حبس ابد قاتل، چه سودی برای مقتول دارد – ده یا پانزده سال زندان برای یک متجاوز، چه سودی برای قربانی دارد – محکومیت جنایتکاران جنگی، حبس یا حتی اعدام آنها، چه سودی برای قربانیان، بیخانمانها، آواره شدگان و محروم شدگان از زندگی دارد و ...؟!
●- بنابراین، مکافات عمل، چه ثواب باشد و چه عقاب و عذاب، نتیجۀ عمل خود شخص میباشد، نه پاسخ و نتیجهای برای دیگران.
آیا به بهشت رفتن یک شهید، ضرری به قاتل او میرساند که به جهنم رفتن ظالم، سودی برای شهید داشته باشد؟!
●- قیامت، روز "تُبلی السّرائر" است، یعنی تمامی اسرار، آنجا آشکار میشود؛ خواه نیّات و عملکردهای پنهانی خوب و بد باشد، و خواه نتیجۀ هر عملی که در خودش مستور میباشد.
به عنوان مثال: حقیقت کتمان آیات الهی و فروش آنها برای لقمهای بیشتر و چربتر، آتش است و در قیامت این حقیقت، بیرون میریزد و روی باطنیاش آشکار میگردد:
«إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» (البقره، 174)
ترجمه: كسانى كه كتمان مىكنند آنچه را خدا از كتاب نازل كرده، و آن را به بهاى كمى مىفروشند، آنها جز آتش چيزى نمىخورند؛ (و هدايا و اموالى كه از اين رهگذر به دست مىآورند، در حقيقت آتش سوزانى است) و خداوند، روز قيامت، با آنها سخن نمىگويد؛ و آنان را پاكيزه نمىكند؛ و براى آنها عذاب دردناكى است.
جزای محق و مظلوم:
بنابراین، جزای مجرم، به خاطر تلافی و سود رساندن به مُحق، مظلوم و صاحب حق نمیباشد، بلکه جزا و نتیجۀ عملکرد خودش میباشد. ثواب (پاداش) مؤمنی که مُحق، مظلوم و صاحب میباشد را نیز با جزای مجرم نمیدهند، بلکه اجر و پاداش مضاعفی است که بابت ایمان، تقوا، عمل صالح، صبر، مجاهدتش در راه بندگی خدا به او میدهند. به این آیات توجه نمایید:
«إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ»
ترجمه: در حقیقت، گروهی از بندگان من مىگفتند: پروردگارا! ما ايمان آوردهايم، پس ما را بيامرز و به ما مهربانى كن، چه آن كه تو بهترين مهربانانى.
«فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنْسَوْكُمْ ذِكْرِي وَكُنْتُمْ مِنْهُمْ تَضْحَكُونَ»
ترجمه: و شما آنان را به مسخره مىگرفتيد، تا جايى كه اين كارتان شما را از ياد من به فراموشى انداخت و شما همواره به آن مؤمنان مىخنديديد!
«إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ» (المؤمنون، 109 - 111)
ترجمه: ولى من امروز آنها را بخاطر صبر و استقامتشان پاداش دادم؛ آنها پيروز و رستگارند!
●- دقت شود که نمیفرماید: «به خاطر مسخره کردن شما، به آنها پاداش میدهم؛ بلکه میفرماید: «به خاطر صبر، استقامت و پایداریشان به آنها پاداش میدهم».
●- بنابراین، اگر چه قیامت "يَوْمُ التَّغَابُنِ – روز پشیمانی" و نیز "يَوْمَ الْحَسْرَةِ – روز حسرت خوردن" نیز هست، اما فرد مؤمن، صالح و صابر را به خاطر دماغ سوخته دادن به کافر، فاسد و مجرم به بهشت نمیبرند و عذاب آنها نیز برای فایده بردن صاحب حق نمیباشد، بلکه هر کسی به نتیجه و سزای اعمال خودش میرسد.
فایده عدالت:
اما در عین حال، عدالت سراسر فایده است و فایده عدالت نیز عمومی میباشد. وقتی اهل بهشت به اهل جهنم مینگرند و یا از احوال آنان باخبر میشوند، نمیگویند: «بهبه، چه خوب شد که آنها معذب شدهاند»، بلکه میگوید: «چه خب شد که من از آنها نبودم – چه خوب شد که فریب آنها را نخوردم – الحمدلله که ما را به صراط مستقیم هدایت نمود و به سعادت ابدی رساند»:
«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ * دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» (یونس علیه السلام، 9 و 10)
ترجمه: (ولى) كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، پروردگارشان آنها را در پرتو ايمانشان هدايت مىكند؛ از زير (قصرهاى) آنها در باغهاى بهشت، نهرها جارى است * گفتار (و دعاى) آنها در بهشت اين است كه: «خداوندا، منزهى تو!» و تحيّت آنها در آنجا: سلام؛ و آخرين سخنشان اين است كه: «حمد، مخصوص پروردگار عالميان است!»
و وقتی اهل جهنم به جایگاه و اوضاع خود مینگرند، و در مقابل، بهشتی که از آن محروم شدهاند را میفهمند، میگویند: ای کاش اسیر هوای نفس نمیشدیم – ای کاش تسلیم شیاطین جنّ و انس نمیشدیم و ولایت آنان را بر خود مستولی نمیکردیم - ای کاش به دعوت فرستادگان خداوند سبحان توجه مینمودیم – ای کاش برای دنیای فانی، این همه ظلم،گناه و فساد نمیکردیم – ای کاش با آن افراد منحرف و گناهکار، رفاقت نمینمودیم ... و کارمان به اینجا ختم نمیشد:
«وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا * يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا * لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنْسَانِ خَذُولًا» (الفرقان، 27 تا 29)
ترجمه: و (به خاطر آور) روزى را كه ستمكار دست خود را (از شدّت حسرت) به دندان مىگزد و مىگويد: «اى كاش با رسول (خدا) راهى برگزيده بودم (تبعیت مینمودم) * اى واى بر من، كاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نكرده بودم * به راستی که او مرا از يادآورى (حق) گمراه ساخت بعد از آنكه (ياد حق) به سراغ من آمده بود!» و شيطان هميشه خواركنند انسان بوده است!
●- بنابراین، عدالت همیشه مفید است، همیشه به خیر بشر است، همیشه نتایج و فواید بسیاری دارد که سبب شناخت، هدایت، رشد و تعالی کسانی میشود که طالب هدایت هستند.
بهشتیان بیشتر و بیشتر، خدا و تحقق وعدههایشان را میبینند و از سعادت ابدی و نعمات دائمی خداوند منّان بهرهمند میگردند؛ و جهنمیان نیز با این عدالت، خدا و خود و صدق آن چه به آنها وعده داده شده بود را میشناسند؛ اگر چه دیگر نجاتشان نمیدهد؛ چون باید در دنیا میشناختند، ایمان میآوردند و عمل مینمودند:
«وَلِلَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ»
- و براى كسانى كه به پروردگارشان كافر شدند عذاب جهنّم است، و بد فرجامى است!
«إِذَا أُلْقُوا فِيهَا سَمِعُوا لَهَا شَهِيقًا وَهِيَ تَفُورُ»
- هنگامى كه در آن افكنده شوند صداى وحشتناكى از آن مىشنوند، و اين در حالى است كه پيوسته مىجوشد!
«تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ»
- نزديك است (دوزخ) از شدّت غضب پاره پاره شود؛ هر زمان كه گروهى در آن افكنده مى شوند، نگهبانان دوزخ از آنها مى پرسند: «مگر بيم دهندۀ الهى به سراغ شما نيامد؟!»
«قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ كَبِيرٍ»
- مىگويند: «آرى، بيم دهنده به سراغ ما آمد، ولى ما او را تكذيب كرديم و گفتيم: خداوند هرگز چيزى نازل نكرده، و شما در گمراهى بزرگى هستيد!»
«وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ»
- و مىگويند: «اگر ما گوش شنوا داشتيم يا تعقّل مىكرديم، در ميان دوزخيان نبوديم!»
مشارکت و همافزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.
پرسش:
نیچه میگوید: «هنوز مشخص نشده که در آن دنیا، سوختن ستمگر چه سودی برای ستمدیدگانِ این دنیا دارد» پاسخ چیست؟
نظرات شما عزیزان: