از حکمت های روزه - در محضر حضرت آیت الله جوادی آملی

نکوهش شکمبارگی
ماه مبارک رمضان فرصت مناسبی است برای پی بردن به اسرار عالم، باید به همان مقدار غذایی که نیروی انسان را تأمین کند بسنده کرد، هیچ کس با پر خوری به جایی نمی رسد، در تعبیرات اخلاقی اسلام آمده است که: « مَا مَلأ آدَمِیٌّ وِعَاءً شَرَّا مِنْ بَطْنِهِ » ( بحارالانوار، ج63، ص330 ): انسان هیچ ظرفی را به بدی شکم پر نکرده است، شکم که پر شد راه فهم مسدود می شود، انسان پر خور هرگز چیز فهم نیست و هرگز به اسرار و باطن عالم پی نخواهد برد. شکمبارگی، بی ارادگی و خمودی می آورد و رعایت اعتدال در خوردن، سلامتی ، طول عمر و نورانیت دل می بخشد.( حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، 127 ) 
ارزش آزادی در اسلام
رسول خدا در آخرین جمعة ماه شعبان خطبه¬ای ایراد فرمودند: که: « أَیهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکمْ فَفُکّوهَا بِاسْتِغْفَارِکمْ » مردم شما آزاد نیستید؛ در قفس هستید. و نمی دانید که در قفس هستید. گناهانتان شما را در قفس زندانی کرده است. در ماه مبارک رمضان با استغفار، خود را آزاد کنید.
انسان گناهکار بدهکار است و بدهکار باید گرو بسپرد. اینجا خانه و زمین را به عنوان گرو قبول نمی¬کنند؛ بلکه جان را به گرو می گیرند. 
آنکه می گوید من هر چه بخواهم می کنم، هر جا بخواهم می روم و هر چه بخواهم می گویم، او اسیر است؛ آزاد نیست. گرفتار هوس و آز است، برده است نه آزاد. ( حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، ص 129 ) 
ارزش انسان
روایت لطیفی را مرحوم کلینی از امام هفتم (سلام الله علیه) نقل فرموده، که مرحوم محقق داماد، در شرح آن بیان شیرینی دارد.
حدیث این است که حضرت فرمود: « إِنَّ أَبْدَانَکُمْ لَیْسَ لَهَا ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةُ فَلَا تَبِیعُوهَا بِغَیْرِهَا » (تحف العقول، ص ۴۱۰) بدن شما به اندازه بهشت می ارزد؛ آن را به غیر بهشت نفروشید. که ضرر خواهید کرد.
مرحوم محقق داماد می فرماید: این روایت ناظر به آن است که روحتان فوق بهشت است. روح را باید به «جنّه اللّقاء» بدهید. روحتان بایستی به عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ برسد و بهترین راه برای عنداللهی شدن، روزه گرفتن است. ( حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، ص 137 ) 
بوی خوش دهان روزه دار
از امام صادق (سلام الله علیه) نقل شده است که فرمود: «خداوند به حضرت موسی وحی فرستاد، که چرا با من مناجات نمی کنی؟ عرض کرد: خدایا روزه دارم و در حال روزه، دهان خیلی معطر نیست. خداوند فرمود: ای موسی! بوی دهان روزه دار پیش من از مشک خوشبوتر است.» ( حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، ص 141-142 ) 
عجب معطری! 
از امام صادق (سلام الله علیه) نقل شده که، اگر کسی در روز گرمی روزه بگیرد و تشنه شود، خدای سبحان هزار فرشته را موکّل می کند تا چهرة او را مسح کنند و تا هنگام افطار به او بشارت دهند و هنگام افطار خداوند (عزّوجلّ) می فرماید: «مَا أطْیَبَ رِیحَکَ وَ رَوْحَکَ مَلَائِکَتِی اشْهَدُوا أنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَه» (روضة الواعظین ، جلد۲ ، صفحه۳۵۰) عجب معطری و چه بوی خوبی داری! فرشتگان من شاهد باشید که من او را آمرزیدم. 
باطن روزه انسان را به آنجا می رساند که مخاطب خدا قرار می گیرد، اگر تا کنون می گفت «یا الله» از آن به بعد، خداوند می فرماید: «یا عبدی».
( حکمت عبادات، آیت الله جوادی آملی، ص 142)