تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
آثار متفاوت عفو و بخشش
|
قال على(علیهالسلام): «اَلْعَفْوُ یُفْسِدُ مِنَ اللَّئیمِ بِقَدْرِ اِصْلاحِه مِنَ الْكَریمِ»؛ «عفو و بخشش به همان مقدار كه اگر از سوى كریم باشد باعث اصلاح مىشود، اگر از ناحیه لئیم باشد باعث إفساد است.»(1) |
شرح و تفسیر
این حدیث شریف را به دو شكل مىتوان تفسیر نمود.
1- انسان كریم هنگامى كه شخص خطاكارى را مورد عفو و بخشش خویش قرار دهد محبّت او را جلب مىكند؛ چرا كه عفو او آمیخته با بزرگوارى و تواضع است، ولى عفو و گذشت انسانهاى لئیم و پست، چون آمیخته با منّت و آزار است، سبب إفساد مىشود. و این در واقع مصداقى از مصادیق (قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَیْرٌ مِنْ صَدَقَة یَتْبَعُها اَذىً وَ اللهُ غَنِىٌّ حَلیمٌ)؛ «گفتار پسندیده (در برابر نیازمندان)، و عفو (و گذشت از خشونتهاى آنها)، از بخششى كه آزارى به دنبال آن باشد، بهتر است؛ خداوند بى نیاز و بردبار است»(2)؛ مىباشد.
2- در تفسیر اول عفو و بخشش گاه از سوى «كریم» و گاه از سوى «لئیم» بود، كه در خطاكارى كه مورد عفو قرار گرفته دو عكس العمل متفاوت داشت، ولى طبق تفسیر دوم عفو و بخشش گاه در مورد شخص «كریم» و گاه نسبت به شخص «لئیم» كه مرتكب خطا شدهاند و مورد عفو قرار گرفتهاند؛ مىباشد.
طبق این تفسیر معناى روایت چنین مىشود: اگر آدمهاى كریمِ خطاكار مورد عفو قرار گیرند موجب إصلاح آنان مىگردد، ولى عفو انسانهاى پست و لئیم نه تنها موجب اصلاح آنان نمىشود، بلكه از آن سوء استفاده مىكنند و جسور و جرى شده و به فساد بیشتر مىپردازند، پس نتیجه عفو آنان إفساد است.
پیام اخلاقی روایت
پیام اخلاقى این روایت این است كه عفو و گذشت هم، حساب و كتابى دارد، هنگامى كه پیغمبر اكرم (صلى الله علیه وآله) مكه را فتح كرد، فرمان عفو عمومى صادر فرمود.(3) این عفو و گذشت اثر بسیار مطلوبى در غالب مردم مكه گذارد، ولى چند نفر را كه اصلاحپذیر نبودند استثناء كرد و فرمان قتل آنها را صادر نمود.
قرآن مجید در مورد ثمره این عفو عمومى مىفرماید: «یَدْخُلُونَ فى دینِ اللهِ اَفْواجاً»؛ آنها (مردم مكه) به صورت گروه گروه به دین اسلام مىگرویدند.»(4) این اقبال عمومى به اسلام، كه بدون هرگونه اجبار و اكراهى بود، ثمره عفو و بخشش پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) بود. این مسأله براى همه، مخصوصاً براى رهبران جامعه، درس بزرگى است. عفو و بخشش در آیات قرآن مجید و روایات، به صورت گسترده مطرح شده است كه این مختصر جاى طرح همه آن آیات نیست.(5)
پینوشتها:
1. بحارالانوار، ج 74، ص 419 .
2. سوره بقره، آیه 263.
3. فروغ ابدیت، ج 2، ص 338.
4. سوره نصر، آیه 2.
5. به میزان الحكمة، ج 6، ص 358 به بعد، مراجعه كنید.
برگرفته از کتاب 110 سرمشق از سخنان حضرت على(علیهالسلام)، آیة الله مکارم شیرازی .
تنظیم گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی .
نظرات شما عزیزان:
