توجه: لطفا بعد از خوندن احادیث ، از ما نپرسید پس چرا وزارت ارشاد جمهوری اسلامی!!! مجوز میده و تلویزیون جمهوری اسلامی!! پخش میکنه و….!!!!
در ادامه می خوانید:
حکم نواختن با آلات موسیقی
حکم زدن دف و دایره زنگى در مجلس عروسى
حکم استفاده از موسیقی برای گیاهان و حیوانات
حکم خوانندگی و آواز در مجالس عروسی و اعیاد و…
حکم استفاده از آهنگهاى مبتذل (موسیقى حرام) در مجالس عروسى زنان
حکم انتشار کتاب در زمینه مسائل آموزشى و تحقیقى موسیقى
حکم نگهدارى آلات موسیقى
حکم خرید و فروش آلات موسیقى
حکم آموزش و یادگیرى نوازندگى آلات موسیقى
حکم درآمد حاصل از تکثیر و توزیع نوار و سى دى هاى موسیقى
ملاک و مرجع تشخیص موسیقى و غناى حرام در نظام اسلامى
و…..
۱. حکم نواختن با آلات موسیقى را بیان کنید.
همه (به جز بهجت و صافی: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد. نواختن آن (در هر حال) جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن به منظور شروع اشکال ندارد. (۱)
بهجت: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نواختن آن به صورت لهوى حرام است و بنابر احتیاط واجب به صورت غیر لهوى نیز جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن به منظور منافع مشروع اشکال ندارد. (۲)
صافى: به طور کلى نواختن با آلات موسیقى (لهو) حرام است. (۳)
۲. حکم زدن دف و دایره زنگى در عروسى چیست؟
خامنه اى و امام : استفاده از آلات موسیقى براى نواختن موسیقى مطرب و لهوى جایز نیست و بین مجلس عروسى و غیر آن تفاوتى نیست. (۴)
تبریزى، مکارم، نورى، سیستانى، وحید: استفاده از آلات موسیقى براى نواختن موسیقى لهوى (مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى جایز نیست در بین مجلس عروسى و غیر آن تفاوتى نیست. (۵)
فاضل، صافى، بهجت: استفاده از آن جایز نیست و بین مجلس عروسى و غیر آن تفاوتى نیست. (۶)
۳. برخى کارشناسان تأثیر موسیقى را در رشد و بهرهدهى گیاهان و حیوانات و افزایش شیر آنها مفید دانستهاند در این فرض استفاده از موسیقى از نظر فقهى چه حکمى دارد.
همه (به جز صافی): نواختن آلات موسیقى مشترک اگر به کیفیت مطرب و لهوى مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى باشد جایز نیست هر چند به انگیزه امور یاد شده باشد.
صافى: نواختن آلات موسیقى جایز نیست هر چند به انگیزه امور یاد شده باشد.
۴. در کودکستانها، بسیارى از پیامهاى اخلاقى و بهداشتى (بدون قصد آموزش موسیقى) در قالب موسیقى و آهنگ به کودکان و نونهالان آموخته مىشود حکم این کار چیست؟
همه (به جز صافى): نواختن موسیقى مطرب و مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى جایز نیست و هدف یاد شده باعث تجویز آن نمى گردد. (۷)
صافى: نواختن آلات موسیقى جایز نیست و هدف یاد شده باعث تجویز آن نمىگردد. (۸)
۵. آیا مرد هم مى تواند در شب عروسى غنا بخواند؟
خیر تنها، غناى زن جایز است.
مکارم: خیر و غناى زن نیز بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.
۶. غنایى که از نظر فقهى موضوع حکم حرمت قرار گرفته، چیست؟
امام، فاضل، صافى، خامنه اى، بهجت و نورى: آوازى است که در گلو غلطانده (چهچهه) و باعث طرب شود و مناسب با مجالس لهو و خوشگذرانى و فساد انجام گیرد. آواز با این مشخصه، خواندن و استماع (گوش دادن) آن حرام است. خواه در کلام حق باشد یا کلام باطل. (۹)
تبریزى: آوازى است که مناسب با مجالس لهو و خوشگذرانى و فساد انجام گیرد و محتواى آن کلام باطل باشد- آواز با این مشخصه خواندن و استماع آن حرام است و اگر محتواى آن کلام صحیح و حق باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. (۱۰)
مکارم و وحید: آوازى است که مناسب با مجالس لهو و خوشگذرانى و فساد انجام گیرد. آواز با این مشخصه خواندن و استماع آن حرام است، خواه در کلام حق باشد یا باطل.(۱۱)
سیستانى: آوازى است که مناسب با مجالس لهو و خوشگذرانى انجام گیرد و محتواى آن کلام باطل و یا قرآن، ذکر و دعا باشد آواز با این مشخصه خواندن و استماع آن حرام است و اگر محتواى آن کلام حق و صحیح باشد (به جز قرآن ذکر و دعا)، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. (۱۲)
۷. آیا غنا و آوازخوانى زن در مجالس جشن میلاد و اعیاد ائمه علیه السلام و مانند آن نیز جایز است.
همه: خیر، غنا و آوازخوانى زن در میلاد و اعیاد ائمهعلیه السلام و جشنهاى دیگر حرام است.
۸. گوش دادن به غناى اطفال چه حکمى دارد؟
همه: اگر به صورت غنا بخوانند، گوش دادن به آن جایز نیست، هر چند خواندن آن براى کودکان اشکال ندارد. (۱۳)
۹. استفاده از آهنگهاى مبتذل (موسیقى حرام) در مجالس عروسى زنان چه حکمى دارد؟
گوش دادن به موسیقى حرام- هر چند در مجالس عروسى زنان باشد جایز نیست. (۱۴)
تبصره: البته باید دقت کرد که موسیقى با غنا و آوازخوانى دومقوله است آنچه که در مجالس عروسى زنان جایز شمرده شده غنا و آوازخوانى زن است ولى موسیقى لهوى در هر زمانى حرام است.
۱۰. آیا جایز است همراه غنا و آوازخوانى زن در مجالس عروسى دف و دایره بزنند؟
همه (به جز مکارم): آواز خوانى زن در شب عروسى اشکال ندارد ولى باید از دف و دایره زدن اجتناب شود. (۱۵)
مکارم: آواز خوانى زن در شب عروسى بنابر احتیاط واجب نیست و دف و دایره زدن حکم سایر آلات موسیقى را دارد. (۱۶)
تبصره ۱: باید توجه کرد که دف و دایره زدن در این نوع مجالس غالباً به صورت لهوى مورد استفاده قرار مىگیرد لذا مراجع بزرگوار تقلید آن را حرام مىدانند.
تبصره ۲: مراجع بزرگوار تقلید هر چند غناى زن را در مجلس عروسى استثناء کرده اند ولى ترک آن را احتیاط مستحب مى دانند.
۱۱. حکم انتشار کتاب در زمینه مسائل آموزشى و تحقیقى موسیقى چیست؟
همه: اصل نشر و تألیف کتاب در علم موسیقى اشکال ندارد. (۱۷)
۱۲. حکم نگهدارى آلات موسیقى چیست؟
امام، فاضل، خامنهاى، نورى، مکارم و تبریزى: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد. نگهدارى آنها جایز نیست و باید آنها از بین برد ولى اگر از آلات مشترک است، اشکال ندارد. (۱۸)
سیستانى، بهجت: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نگهدارى آنها جایز نیست و باید آنها را از بین برد مگر آن که منفعت حلالى (هر چند کم باشد) در برداشته باشد. (۱۹)
وحید: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نگه دارى آنها بنابر احتیاط واجب جایز نیست و باید آنها را از بین برد مگر آن که منفعت حلالى (هر چند کم باشد) در برداشته باشد. (۲۰)
صافى: نگهدارى آلات موسیقى (لهو) جایز نیست و باید آنها را از بین برد. (۲۱)
۱۳. حکم خرید و فروش آلات موسیقى چیست؟
همه (به جز صافى و بهجت): اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، خرید و فروش آن جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد معامله آن اشکال ندارد. (۲۲)
صافى: خرید و فروش آن جایز نیست. (۲۳(
بهجت: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد و هیچگونه منفعت مشروع در بر ندارند خرید و فروش آن حرام است. (۲۴(
۱۴. حکم آموزش و یادگیرى نوازندگى آلات موسیقى چیست؟
همه (به جز صافى): آموزش و یادگیرى نوازندگى با آلات مختص (به لهو) جایز نیست و اگر از آلات مشترک باشد، به منظور استفاده مشروع و حلال، اشکال ندارد. (۲۵(
صافى: آموزش و یادگیرى نوازندگى با آلات موسیقى (لهو) حرام است. (۲۶(
تبصره: پاسخ یاد شده در جایى است که هنگام آموزش در عمل نواخته شود و اگر آموزش و یادگیرى نوازندگى تنها به صورت تئورى انجام گیرد بى آنکه در عمل نواخته شود، اشکال ندارد.
۱۵. درآمدى که از رهگذر تکثیر و توزیع نوار و سى دى هاى موسیقى بدست مى آید حلال است یا حرام؟
همه: اگر از نوع موسیقى حرام است خرید و فروش و درآمد حاصل از آن حرام مىباشد. (۲۷(
۱۶. ملاک و مرجع تشخیص موسیقى و غناى حرام در نظام اسلامى کیست؟ وزارت ارشاد، حوزه هنرى سازمان تبلیغات اسلامى- کارشناسان موسیقى، فقیهان و یا عرف؟
همه: در تعیین و تشخیص موسیقى حرام و حلال باید به عرف عام مراجعه کرد. (۲۸(
تبصره : البته فقیهان، کارشناسان موسیقى و نهادهاى فرهنگى نیز مى توانند در زمینه موضوعات اظهار نظر کرده و موسیقى و غناى حرام و حلال را معرفى کنند ولى باید توجه کرد که اینان باید بر اساس تشخیص عرفى نظر خود را بیان کنند نه نظر کارشناسى.
۱۷. اگر فتواى ولى فقیه با مرجع تقلید در گوش کردن به برخى موسیقىهاى صدا و سیما تفاوت داشته باشد تکلیف چیست؟
همه: هر کس باید به فتواى مرجع تقلید خود عمل نماید. (۲۹(
۱۸. آیا در موسیقى و لهوى بودن آن مطرح است یا محتوى شعرهایى که خوانده مىشود و به تعبیر دیگر اگر اشعار خوب و مذهبى در قالب موسیقى مطرب و لهوى خوانده شود آیا باز حرام است.
معیار در حرمت موسیقى مطرب و لهوى بودن آن است و محتواى هیچ نقشى در آن ندارد هر چند اشعار مذهبى و اسلام باشد. (۳۰ (
تبصره : باید توجه داشت که موسیقى به معناى آلات لهو است و از آن صدا و آهنگى ایجاد مىشود اگر این آهنگ و موزیک مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى باشد حرام است و این امر هیچ ارتباطى با محتواى آواز خواننده که به همراه اجراى موزیک است ندارد.
تبصره : برخى مراجع بزرگوار تقلید قید «مطرب» را قبول ندارند ر. ک.
آیا زن و شوهر به خاطر تمایل به یکدیگر و افزایش شهوت مىتوانند به موسیقى گوش فرا دهند؟
همه: گوش دادن به موسیقى حرام جایز نیست و صرف افزایش تمایل به همسر، مجوز شرعى براى استماع آن محسوب نمىشود. (۳۱(
۱۹. اگر گوش دادن به موزیک باعث نیرو گرفتن و علاقه پیدا کردن به کار باشد. حکمش چیست؟
همه: اگر از نوع موسیقى حرام باشد، گوش دادن به آن جایز نیست (هر چند باعث علاقه پیدا کردن به کار شود). (۳۲(
۲۰. اگر استماع موسیقى هیچ گونه تأثیرى در انسان نداشته باشد آیا باز حرام است. ؟
همه: اگر از نوع موسیقى حرام باشد گوش دادن به آن جایز نیست. هر چند در شخص تأثیر نداشته باشد. (۳۳(
تبصره: شکى نیست که موسیقى حرام غالباً آثار مخربى دارد و باعث بیگانگى از خدا و تحریک شهوات و آلودگى به مفاسد دیگر مىشود ولى حکم تابع این امور نیست یعنى اگر به فرض در موردى موسیقى حرام هیچ تأثیرى در روح و روان انسان به جاى نگذارد و در کنار آن نیز به وظایف دینى خود و انجام واجبات بپردازد، باز گوش دادن به آن جایز نیست.
۲۱. حکم گوش دادن به موسیقى که هیچ گونه توجهى به محتواى آن نمىشود و یا اصلاً به زبانى خوانده مىشود که معناى آن فهمیده نمىشود چیست؟
همه : توجه نداشتن به محتواى و عدم شناخت زبان خواننده هیچ تأثیرى در جواز گوش دادن به موسیقى حرام ندارد. (۳۴(
تبصره: باید توجه داشت که موسیقى و غنا دو مقوله متفاوت از یکدیگر هستند و موسیقى نواختن آلات لهو است که اگر مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى باشد گوش دادن به آن حرام است و در مواردى با غنا همراه مىشود و اگر به فرض محتواى غنا به زبانى باشد که قابل فهم نیست هیچ گونه تأثیرى در جواز گوش دادن به موسیقى لهوى ندارد.
۲۲. حکم گوش دادن به آهنگ و صداهاى مشکوک چیست؟
همه (به جز صافى): گوش دادن به آهنگ و موسیقىهاى مشکوک اشکال ندارد. (۳۵(
صافى: گوش دادن به آهنگهایى که با آلات موسیقى نواخته شود. جوایز نیست (هر چند مشکوک باشد).(۳۶(
۲۳. استماع آهنگ بدون کلام چه حکمى دارد؟
امام، فاضل، خامنهاى، بهجت و نورى: گوش دادن به هر آهنگى که مطربى و مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى است جایز نیست. (هر چند مشتمل بر کلام نباشد). (۳۷(
سیستانى، تبریزى، وحید، مکارم: گوش دادن به هر آهنگى که مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى است جایز نیست. (هر چند مشتمل بر کلام نباشد). (۳۸(
صافى: گوش دادن به هر آهنگى که مطرب و مناسب مجالس گناه و خوشگذرانى است جایز است و گوش دادن به آهنگى که از نواختن آلات موسیقى تولید مىشود، حرام است. (۳۹)
۲۴. آیا میان انواع موسیقى ها از قبیل: اصیل (سنتى)، کلاسیک، محلى، پاپ و… تفاوتى در حکم است؟
خیر، هیچ گونه تفاوتى میان آنها در حکم نیست و معیار حرمت استماع موسیقى مطرب و لهوى بودن آن است. (۴۰)
تبصره: باید توجه کرد که برخى مراجع بزرگوار تقلید، در حرمت موسیقى، قید «مطرب» را شرط نمىدانند. ر. ک:
۲۵. بعضى از موسیقى هاى تلویزیون همان موسیقى غربى است که تنها آوازش برداشته شده است آیا گوش دادن آن به صرف اینکه در نظام اسلامى پخش مى شود جایز است و به تعبیر دیگر آیا ممکن است مکان پخش موسیقى تأثیر در حکم داشته باشد؟
اگر از نوع موسیقى حرام باشد، گوش دادن به آن جایز نیست و محل پخش تأثیرى در جواز و حرمت آن ندارد.
پى نوشت ها
۱) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرم س ۳۰ خامنهاى، اجوبه س ۱۱۶۴ فاضل، جامعالمسائل، ج ۱، س ۹۹۲ مکارم، استفتاءات، ج ۱ س ۵۲۴ و ۵۲۵ و ج ۲، س ۷۰۷ و ۷۱۰ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۴ و ۱۰۶۵ و صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۰۵، دفتر: سیستانى، وحید و نورى.
۲) بهجت، توضیح المسائل، متفرقه م. ۲۰
۳) صافى، جامعالمکارم، ج ۱ س ۱۰۰۳ و ۱۰۱۵ و. ۱۰۱۸
۴) خامنهاى، اجوبه، س. ۱۱۳۴
۵) تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۴ سیستانى،sistani.org ، موسیقى ش ۲ و منهاج الصالحین، ج ۲ م ۲۰ نورى، استفتاءات، ج ۲ س ۵۷۱ مکارم، استفتاءات ج ۱، س ۵۲۵ و ۵۲۸ دفتر: وحید.
۶) فاضل، جامعالمسائل، ج ۱، س ۹۹۷ و ۱۷۴۰ دفتر: بهجت، صافى، جامعالاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۶ و. ۱۰۰۹
۷) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۶ و ۳۰ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۴۳ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۱۱، فاضل جامعالمسائل، ج ۱، س ۹۸۸ و ۹۹۳ و ۹۹۱ تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۴۹ دفتر: سیستانى، بهجت و نورى.
۸) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۹ و. ۱۰۰۳
۹) امام، تحریر الوسیله، ج ۱، المکاسب المحرمه، س ۱۳ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۷۸ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۳۲ صافى، هداته البلاد، ج ۱ م ۱۶۹۷ نورى، توضیح المسائل، مسائل مستحدثه بهجت، وسیلهالنجاه، ج ۱، م. ۱۴۴۹
۱۰) تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۵۱ و. ۱۱۶۲
۱۱) مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۱ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م. ۱۷
۱۲) سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م. ۲۰
۱۳) تبریزى، صراط النجاه، ج ۶، س ۱۴۴۱ دفتر، همه.
۱۴) امام، تحریرالوسیله، ج ۱، م ۱۳ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۳۴ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۲۰ و وسلیهالنجاه، ج ۱، م ۱۴۴۹ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۷ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۰ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۱۷ تبریزى، استفتاءات، ۱۰۵۷ و التلیقه على منهاج الصالحین، المکاسب المحرمه، م ۱۷ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۸ صافى، هواته العباد، ج ۱، م ۱۶۹۸ و جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۵۸۵ دفتر، نورى.
۱۵) صافى، جامعالاحکام، ج ۱، س ۱۰۱۵ و هداته العباد، ج ۱، م ۱۶۹۸ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۷ فاضل، جامعالمسائل، ج ۱، س ۱۷۴۰ و ۹۹۷ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۳۴ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۰ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م. ۱۷
۱۶) مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۸ و. ۵۲۳
۱۷) دفتر: همه.
۱۸) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۳۰ و ۴۱ و ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۱۱۶ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۲ و ۱۰۰۰ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۱۲ دفتر: نورى، خامنهاى و مکارم.
۱۹) سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۱۱ بهجت، وسیله النجاه، ج ۱، م ۱۴۴۱ و. ۱۴۴۲
۲۰) وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م. ۹
۲۱) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س. ۹۹۶
۲۲) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۵ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۴۹ و ۱۱۶۴ فاضل، جامعالمسائل، ج ۱، س ۹۹۲ و توضیح المسائل، مراجع م ۲۰۶۷ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۲۳ و استفتاءات، س ۱۰۶۳ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳ م ۸ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۷ سیستانى، سایت، موسیقى دفتر: نورى.
۲۳) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۶ و ۱۰۲۰ و. ۱۰۱۸
۲۴) بهجت، توضیح المسائل، م ۱۶۲۴ و وسیلهالنجاه، ج ۱، م ۱۴۴۱ و. ۱۴۴۲
۲۵) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، م ۲۶ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۴۴ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۷۸ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۲ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۱۱ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۱۱ و سایت، س ۱۷ و ۱۸ دفتر وحید، بهجت و نورى.
۲۶) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۵ و ۱۰۰۷ و ۱۰۲۰ و. ۱۰۱۸
۲۷) خامنهاى، اجوبه، س ۱۲۱۰ و ۱۱۶۵ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۸۱۲ و ج ۱، س ۵۱۸ توضیح المسائل، مراجع م ۲۰۵۵ و ۲۰۶۷ و ۲۰۶۸ نورى، توضیحالمسائل، م ۲۰۵۱ و ۲۰۶۲ و ۲۰۶۳ وحید، توضیح المسائل، م ۲۰۶۳ و ۲۰۷۵ و. ۲۰۷۶
۲۸) همان منابع.
۲۹) خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۳۶ دفتر: همه.
۳۰) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۵ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۵۷ بهجت، وسیلهالنجاه، ج ۱، م ۱۴۴۹ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۳ نورى، توضیح المسائل، مسائل مستحدثه وحید، منهاج الصالحین، ج ۳، م ۸ و ۱۷ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۹ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۰۸ و ۱۰۲۵ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۵ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س. ۷۰۸
۳۱) خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۵۲ و ۱۱۵۵ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۹ و ۱۰۰۵ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۸۳ و صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۴۹ دفتر: امام، بهجت، وحید، مکارم، نورى، سیستانى، فاضل.
۳۲) خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۴۳ و ۱۱۵۷ و ۱۱۴۷ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۹۹۹ و ۱۰۰۵ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۰ فاضل، جامعالمسائل، ج ۱، س ۹۸۸ تبریزى، صراط النجاه، ج ۱، س ۱۰۱۴ و ج ۵، س ۱۱۴۹ دفتر: بهجت، وحید، نورى، سیستانى و امام.
۳۳) امام، استفتاءات، ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۱۱۰ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۶۹۴ و ۶۹۸ صافى، جامعالاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۳ و ۱۰۱۷ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۳۱ و ۱۱۳۵ و ۱۱۵۵ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۱۵ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۳۹ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۶ دفتر: بهجت، وحید، نورى.
۳۴) خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۴۱ و ۱۱۵۷ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۱ و ۷۰۸ تبریزى، صراط النجاه، ج ۵، س ۱۱۵۲ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۲۲ دفتر: وحید، بهجت، فاضل، امام، صافى و نورى.
۳۵) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۳۱ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۳۹ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۹ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۰ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۲۰، تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۵۰ سیستانى، منهاج الصالحین، ج ۲، م ۲۰ دفتر: نورى، وحید.
۳۶) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۱۰۱۸ و ۱۰۰۷ و ۹۹۸ و. ۹۹۷
۳۷) امام، استفتاءات، ج ۲، مکاسب محرمه، س ۲۷ و ۲۸ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۹۹۵ و ۹۹۹ و ۱۰۰۵ بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م ۲۰ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۴۰ نورى، توضیح المسائل، مسائل مستحدثه.
۳۸) تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۴۶ و ۱۰۶۵ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۵ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۷۰۳ و ۷۰۸ وحید، منهاج الصالحین، ج ۳ م. ۱۷
۳۹) صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س. ۱۰۱۸
۴۰) صافى، جامعالاحکام، ج ۱، س ۱۰۰۲ خامنهاى، اجوبه، س ۱۱۲۷ و ۱۱۴۶ مکارم، استفتاءات، ج ۱، س ۵۲۷ تبریزى، استفتاءات، س ۱۰۴۳ سیستانى،sistani.org ، موسیقى، ش ۲۶ و ۲۲ و ۵ نورى، استفتاءات، ج ۲، س ۵۴۸ دفتر: بهجت، وحید، امام، فاضل.
نظرات شما عزیزان: