فرمود: بدان جهت كه رسول خدا صلی الله علیه و آله خرمایی بود، و امیرالمومنین علیه السلام خرمایی بود، و حسن علیهالسلام خرمایی بود، و ابوعبدالله الحسین علیه السلام خرمایی بود، و سید العابدین علیه السلام خرمایی بود، و ابوجعفر باقر علیه السلام خرمایی بود، و ابوعبدالله صادق علیه السلام خرمایی بود و پدرم خرمایی بود، و من خرمایی هستم و شیعیان ما خرما را دوست دارند چون از طینت ما خلق شده اند و دشمنان ما ای سلیمان شراب مسكر را دوست دارند چون از آتش آفریده شده اند .(كافی ج 6 ص 346-345) البته باید توجه داشت كه خرما در میان خورشها و نان خورشها معمولی ترین خوراكها و ارزانترین و دسترس ترین آنها بوده و منظور حضرت بیشتر همان جنبه معمولی بودن این خوراكی است. و به دیگران نیز دستور قناعت و پرهیز از اسراف كاری میدهد: مرحوم كلینی به سند خود از یاسر خادم روایت كرده كه گوید: غلامان آن حضرت روزی میوهای را خوردند و خوب تمامی آن را نخوردند و تتمه اش را به دور انداختند، امام علیهالسلام كه چنان دید بدانها فرمود: «… سبْحان الله انْ كنْتم اسْتغْنیْتمْ فان اناسا لمْ یسْتغْنوا اطْعموه منْ یحْتاج الیْه ! »(کافی، ج 6 ص 297) سبحان الله! اگر شما از این میوه بی نیاز گشته و نیاز خود را از آن برده اید مردمانی هستند كه بدان نیازمندند به آنها كه نیاز دارند بخورانید. كه شیعیان آن بزرگوار باید از این فرمایش و دستورالعمل امام علیه السلام درس بگیرند و این قدر غذاها و میوهها را اسراف نكنند، و در سرد خانه ها انبار نكنند و از بین نبرند و نه خود بخورند و نه به كسی دهند و این همه زباله و آشغال از غذاهای مانده و میوههای گندیده در زباله دانها نریزند …!. امام رضا علیه السلام همچون پدر و اجداد پاكشان همواره قبل از هر چیز بنده خالص خداوند بودند، و همه چیز را در بندگی خدا دنبال می كردند و در پرتو همین بندگی بود كه به ارزشهای والای انسانی و مقامهای بلند معنوی دست یافتند. عبادت، راز و نیاز، مناجات و سجده های طولانی شان نشان میدهد كه ایشان دلداده خداست رابطه تنگاتنگ عاشقانه با ذات پاك خداوند داشتند. یكی از همراهان این بزرگوار در سفر خراسان میگوید: به روستایی رسیدیم، آن حضرت به نماز ایستادند، و سجده های طولانی به جای آوردند، او میگوید: شنیدم امام در سجده میگفتند: «خدایا اگر تو را اطاعت كنم حمد و سپاس مخصوص تو است و اگر نافرمانی كنم حجت و عذری برایم نخواهد بود، من و دیگران در احساس تو شریكی نداریم اگر نیكی به من رسد از جانب تو است. ای خدای بزرگوار! مردان و زنان با ایمان را در مشرق و مغرب در هر كجا هستند بیامرز.» (عیون الاخبار الرضا علیه السلام ج 2، ص 421) ابراهیم بن عباس - كه مدتها در نزد آن حضرت بوده - نقل میكند: … و كان علیهالسلام قلیل النوْم باللیْل كثیر السهر یحْیی اكْثر لیالیه منْ اولها الی الصبْح و كان كثیر الصوْم و لا یفوته صیام ثلاثه ایام فی الشهْر و یقول ذلك صوْم الدهْر و كان علیهالسلام كثیر الْمعْروف و الصدقه فی السر و اكْثر ذلك یكون منْه فی اللیالی الْمظْلمه فمنْ زعم انه رای مثْله فی فضْله فلا تصدقوه» (عیون الاخبار الرضا علیه السلام ج 2 ص 184) آن امام بزرگوار خوابش اندك و بیداریش زیاد بود، بیشتر شبها را تا به صبح به بیداری میگذراند، و زیاد روزه میگرفت و سه روز روزه در ماه از او فوت نمیشد و می فرمود: این روزه سال است. و آن حضرت نیكی و صدقه در پنهانی زیاد داشت، و بیشتر آنها نیز در شبهای تاریك بود و اگر كسی پندارد كه همانند او را در فضیلت دیده است از او باور نكنید!. ایشان، اسوه كامل عبودیت بودند و در این راه به حدی رسیده بودند كه ایشان را عاشق عبادت میدانستند. آن حضرت بسیاری از روزها را روزه داشتند و بسیاری از شبها بیدار بودند. به طوری كه در زمان ایشان و نه بعد از آن، كسی به این درجه نرسید حتی زاهدترین افراد. ابوالفضل صالح صدر منابع: سیره اخلاقی امام رضا علیه السلام، طاهره بهره مند. جنبه های اخلاقی و سیره های عملی حضرت رضا علیه السلام، هاشم رسولی محلاتی.
نظرات شما عزیزان: