ندای وحی

ارث در قانون مدنی و قران برای زن

به تعبیر ماده ۱۴۰ قانون مدنی، یکی از اسباب تملک، ارث است و انسان با وراثت میتواند مالک مال شود. اساس قواعد ارث در اسلام، آیات اولیه سوره نساء است که فقها با استنباط از آن سهم افراد را بیان کردهاند. در بهرهمندی از ارث، افراد به دو دسته تقسیم میشوند: ارث برندگان نسبی و سببی.

 ارث برندگان به موجب نسب را به سه طبقه تقسیم کرده اند که عبارتند از:

•  پدر و مادر، اولاد و اولاد اولا
•  اجداد، برادر خواهر و اولاد آنها
• اعمام و عمات، اخوال و خالات و اولاد آنها.

منظور از سبب که از موجبات ارث است، زوجیت بوده و به موجب آن، ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر است. در ارث بردن، زن همانند مرد از حق ارث برخوردار است و در هیچ طبقه های دختر یا زن به عنوان زن بودن، از ارث محروم نیست.

زن به عنوان دختر متوفی، جده، خواهر، عمه، خاله یا همسر، از حق ارث برخوردار است و سهمی در مال به جای مانده از شخص فوت شده دارد، همانگونه که در قرآن کریم آمده است: «للرجال نصیب مما ترک الولدان و الاقربون و للنساء نصیب مما ترک الولدان و الاقربون مما قل منه او کثر نصیباً مفروضا» (سوره نساء آیه ۷) یعنی، هم مردان بهرهای از اموال به جای مانده از والدین و نزدیکان خود را دارند و هم زنان سهمی دارند و سهم هر یک کم یا زیاد تعیین شده است.

تفاوتی که در زمینه ارث بین زن و مرد، در اسلام وجود دارد، این است که علی الاصول سهم الارث زن، نصف مرد است، یعنی دختر متوفی نصف سهم پسر او و خواهر نصف سهم برادر میبرد و در مورد زوجیت نیز سهم الارث زن، نصف سهم الارثی است که شوهر میبرد.

البته در بعضی موارد استثنایی، زن و مرد از سهم الارث یکسانی برخوردارند، چنانکه اگر وارث نسبی متوفی مثلاً منحصر به چند برادر و خواهر یا چند دایی و خاله باشد، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم میشود.

مزد کار زن در خانه شوهر یا اجرت المثل

بین فقهای امامیه اجماع وجود دارد که زن هیچگونه تکلیفی نسبت به کارهای خانه از قبیل آشپزی، شستشو و نگهداری فرزندان ندارد تا آنجا که در مورد شیردادن به کودک نیز میتواند از شوهر خود تقاضای اجرت کند.

از دیدگاه برخی فقها، هرگاه شخصی لباسی را به کسی میدهد تا آن را بشوید و راجع به اجرت آن کار سخنی پیش نمی‌آید:

• اگر انجام دهنده از جمله اشخاصی باشد که عادتاً خود را برای آن کار اجیر میکند، در این صورت اجرت المثل به کار او تعلق میگیرد.
• اگر از آن اشخاص نباشد، لکن عمل انجام یافته از اعمالی باشد که دارای اجرت است، باز عامل مستحق اجرت المثل میباشد.
• اما اگر کاری که انجام داده عرفاً مستحق دریافت اجرت نیست، به ادعای او مبنی بر مطالبه اجرت المثل توجهی نمیشود.

یکی از فقها در این زمینه میگوید: شوهر بر زن حق خدمت ندارد و مقتضای روایات چنین است. بلکه ادلهای دلالت دارد که شوهر باید برای زن خدمتکار فراهم نماید.

نکته های که در مورد اجرت المثل باید مورد توجه قرار داد، تفاوت آن با نهادی به نام نحله است. نحله به كسر نون، از يك سو معني مذهب و ديانت و از سوي ديگر به معناي دادن مهريه زن بدون عوض و طلب مي باشد.

نحل به ضم نون به معناي مهريه زن و عطيهای كه به كسي دهند يا خاص کسی قرار دهند. نحله را مرادف عطيه و هبه نيز آورده و در تعريف آن گفته شده که بخشش و عطاي مجاني و رايگان است.
قرآن كريم در آيه ۴ سوره مباركه نساء، لفظ نحله را در كنار صدقات به كار برده و در مجموع از آن به دادن عطیهای به زنان با طيب خاطر و رضايت تعبیر شده است. مرحوم علامه طباطبايي در تفسير نحله چنين فرموده اند: «نحله به معناي عطيه اي است مجاني كه در مقابل ثمن قرار نگرفته است».

بنابراین، اجرت المثل یا مزد کار در خانه، در مقابل انجام کاری پرداخت میشود اما نحله، هدیه های است که در برابر چیزی قرار نمیگیرد. نحله، خصوصاً در مورد طلاق مطرح میشود و برای حمایت از زن هنگام جدایی میباشد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: