ندای وحی

 بسيارى از آثار حكيمى در جشنواره هاى گوناگون داخل و خارج از كشور جايزه گرفته اند و تقدير شده اند و برخى از آثار او به زبان انگليسى، ايتاليايى، عربى و كردى ترجمه شده اند. محمود حكيمى همچنان در حوزه هاى دينى تحقيق مى كند و مى نويسد: به گونه اى كه در سال عزّت و افتخار حسينى (ع) به پاس 30 سال فعّاليت مذهبى اش و همچنين كتاب زندگى پيشواى آزادگان، حضرت امام حسين (ع) كه در سال 1351 با مقدّمه آيت الله ناصر مكارم شيرازى به چاپ رسيده بود، از وى با عنوان «خادم اهل قلم اهل بيت (ع)» تقدير شد. با او درباره وضعيت مفاهيم «ظهور» و «انتظار» در هنر و ادبيات گفت وگو كرده ايم.

* هنر و ادبيات دينى در حوزه مفاهيم و عقايدى مانند «ظهور» و «انتظار» چه كاركردى دارند؟

هنر و ادبيات مى تواند انسان ها را به انديشيدن درباره اين مفاهيم و سرنوشت جهان و تكامل اديان وادارد و جنبه هاى زيباشناسانه ظهور و انتظار را برملا كند. شيرينى، اميد و تلاش ناشى از اعتقاد به ظهور منجى و عدالت گستر جهانى و سختى ها، تلاش ها و كشمكش هاى دوران انتظار دستمايه هايى بسيار والا براى ادب و هنر محسوب مى شوند كه گوشه هايى از انديشه هاى بنيادين آفرينش، يعنى تكامل جهان و بشر را به تصوير مى كشند.

* وضعيت آثار ادبى مربوط به مهدويت و انتظار در كشور ما چگونه است؟

پس از انقلاب خوشبختانه آثار بسيارى در زمينه «مهدوديت» منتشر شد، اما بايد اذعان كرد كه تاكنون اثرى تأثيرگذار و قابل قبول بخصوص در حوزه ادبيات داستانى پديد نيامده است و ما از نويسندگان  و مخصوصاً اديبان انتظار داريم كه در اين زمينه تلاش بيشترى داشته باشند، زيرا بسيارى از جوانان ما هنوز برداشت صحيحى از انقلاب و نهضت حضرت مهدى (ع) ندارند و متأسفانه تبليغات بسيار وسيعى از سوى دشمنان عقايد تشيع و مهدويت در جهان آغاز شده است كه سعى مى كنند اعتقاد به مهدويت را سرچشمه خشونت و ترور نشان دهند، در صورتى كه هر انسان انديشمندى كه درباره مهدويت پژوهش و تحقيق كرده باشد به نيكى آگاه است كه نهضت حضرت مهدى (ع) دنباله نهضت پيامبران توحيدى و ائمه اطهار (ع) است.

قرآن كريم در آيات متعددى اهداف پيامبران توحيدى را به خوبى نشان داده است كه عبارتند از: رهايى انسان از شرك و ايجاد عدالت اجتماعى و گسترش محبت و مهرورزى در ميان انسان ها؛ زيرا كه بدون اين 3 عامل شكوفايى خلاقيت هاى بشرى و بهره بردارى از استعداد انسان ها امكان پذير نيست.

* انتظار در مكتب ما چه ويژگى هايى دارد كه بتوانيم آنها را در ادبيات خود دنبال كنيم؟

بايد توجه داشته باشيم كه انتظار از منجى و رهايى دهنده در بيشتر مكتب ها و اديان وحيانى و غير وحيانى وجود دارد و اين بحثى جهانى است و چيزى كه بايد مورد توجه انديشمندان و نويسندگان قرار بگيرد اين است كه اعتقاد به ظهور در تشيع اين گونه است كه انقلاب حضرت مهدى (ع) ادامه نهضت پيامبران و آموزه هاى رهايى بخش اهل بيت (ع) است در حالى كه در برخى از اديان و مكتب هاى ديگر، مبحث «ظهور منجى» تحت تفكرات نژادپرستى و تماميت خواهى تحريف شده است و منجى جهان از ديدگاه آنها قرار است باعث برترى نژادى شود.

* تفاوت اصلى ظهور و منجى در عقايد ما شيعيان را بر ساير اديان در چه مى دانيد؟

اساس ظهور حضرت مهدى (ع) آزادى، عدالت اجتماعى و برقرارى الفت و محبت بين همه انسان هاى جهان در كنار مبارزه با مخالفان آزادى و عدالت اجتماعى است.
در كتاب ارزشمند غيبت «نعمانى» داريم كه حضرت مهدى (ع) در ميان اهل تورات با تورات و ميان اهل انجيل با انجيل و در ميان مسلمانان با قرآن حكم مى كند و اموال از داخل و خارج زمين نزد او گرد آمده و انباشته مى شود و سپس به مردم مى گويد بياييد آنچه مى خواهيد بگيريد؛ اين چيزى است كه به خاطر آن خويشاوندى را بريديد و خون هاى ناحق ريختيد و برايش آنچه را خداوند تحريم فرموده بود مرتكب شديد. و او زمين را از عدالت و برابرى و نور پر مى كند.

* نويسندگان در آثار ادبى، دوران پس از ظهور را چگونه بايد معرفى كنند، اصولًا اهداف ظهور و مهدويت چگونه در جامعه تجلى مى يابد؟

با نگرشى به دو كتاب غيبت نعمانى اثر محمد بن ابراهيم نعمانى در قرن 4 هجرى و همچنين روايات آمده در كتاب المهدى اثر «سيد صدرالدين صدر» درباره ويژگى هاى لشكر امام زمان (ع) روشن مى شود كه سپاه امام زمان (ع) برخلاف تبليغات گسترده دشمنان اسلام و تشيع، پيام آور خشونت و عامل خونريزى هاى بى رحمانه نيست. احاديث معتبرى داريم كه نشان مى دهد ياران امام زمان (ع) از بهترين مردمان هستند. روايتى داريم كه در آن مردم به وسيله حضرت مهدى (ع) از فتنه ها نجات پيدا مى كنند، همچنانكه به وسيله آموزه هاى پيامبران از شرك نجات يافتند. خدا به وسيله مهدى (ع) بعد از عدالت فتنه دل هاى آنان را الفت مى دهد همانطور كه پس از عداوت كفر به وسيله پيامبران در دل آنها الفت ايجاد كرد.

همچنين درباره ياران امام زمان (ع) داريم كه آنها كسى را به ناحق نمى كشند، هتك حرمت نمى كنند، ناسزا نمى گويند، خلف وعده نمى كنند، به مكر و حيله متوسل نمى شوند، شكست خورده را تعقيب نمى كنند و ... زيرا آنان براى پيكار با ظالمان و مخالفان عدالت اجتماعى و آزادى مى آيند و ترديدى نيست كه دست به ظلم و ستمگرى نمى زنند.

به هر روى، دوران پس از ظهور را بايد بر اساس روايات و آنچه عقل استدلال مى كند، روزگارى پر از مهر و محبت ميان انسان ها و آزادى و عدالت اجتماعى و برابرى و برادرى نشان داد. چنان كه در دوران انتظار بايد منتظر واقعى را عاشق صلح و آشتى نشان داد، زيرا عاشق اهل بيت (ع)، عاشق بشريت و صلح بين همه انسان هاست و منتظر واقعى نمى تواند رباخوار، فريبكار، حسود و حريص باشد و نسبت به رنج و سختى انسان هاى ديگر بى تفاوت باشد. انسانى كه قلبى پر از كينه و حسد و خشم نسبت به برادران خود دارد نمى تواند خود را از ياران امام زمان (ع) بداند.

عاشق حضرت ولى عصر (ع) كه آرزوى ديدار و درك حضرت را دارد، به همه انسان ها عشق مى ورزد زيرا كه آموزه اصلى پيامبران توحيدى، پرستش خداى يكتاست و پرستش خداى يكتا عشق به انسان ها را به دنبال دارد. از همين روست كه سعدى شيرازى مى گويد:


عاشقم بر همه عالم كه همه عالم از اوست.

* و سخن آخر؟

خوشبختانه نويسندگان بسيار خوبى در موضوع انتظار فرج حضرت (ع) فعاليت مى كنند بسيارى از نويسندگان از من بهتر مى نويسند و از آنها انتظار مى رود كه درباره انقلاب حضرت مهدى (ع) و [موضوع ] انتظار بيشتر كار كنند.