آرامش روانى

نخستین حكمت تشكیل خانواده كه قرآن كریم ، آن را با صراحتْ بیان كرده است ، رسیدن به آرامش روانى است : «وَ مِنْ ءَایَـتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَ جًا لِّتَسْكُنُواْ إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَكُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِى ذَ لِكَ لَأَیَـتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ . 1 و از نشانه هاى او این است كه از [جنس] خودتان همسرانى براى شما آفرید تا در كنارشان آرام گیرید و میانتان دوستى و رحمت نهاد .

آرى! در این [نعمت]، براى مردمى كه مى اندیشند، قطعاً نشانه هایى است»

این آیه به چند درس مهمّ اشاره دارد كه به موضوع خانواده، تقدّس مى بخشد:

الف ـ امكان بقاى نسل

نخستین در این آیه ، خلقت همسر و امكان تشكیل خانواده و امكان بقاى نسل از این طریق است : «وَ مِنْ ءَایَـتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَ جًا» .

ب ـ كانون آرامش زندگى

درس دوم كه در موضوع خانواده ، از آیه یاد شده (آیه 21 سوره روم) مى گیریم ، این است كه در نظام آفرینش ، خانواده ، كانون آرامش زندگى است: «لِّتَسْكُنُواْ إِلَیْهَا». آفریدگار حكیم جهان ، مرد و زن را به گونه اى آفریده كه مكمّل یكدیگرند و از این رو ، تا در كانون خانواده در كنار هم قرار نگیرند، آرامش پیدا نمى كنند.

علامه طباطبایى در این باره مى فرماید : هر یك از زن و مرد، به دستگاه خاصّى مجهّز شده است، به گونه اى كه در عمل، هر یك، كار دیگرى را تكمیل مى كند و تولید نسل ، برآیندى از مجموع آن دو است. پس هر یك از زن و مرد، فى نفسه ناقص و نیازمند دیگرى است و از مجموع آن دو، یك واحد تام به وجود مى آید كه مى تواند تولید نسل را موجب شود. به دلیل همین نقص و نیازمندى است كه هر یك از آن دو به سوى دیگرى كشیده مى شود تا با پیوند با او آرامش یابد؛ زیرا هر ناقصى مشتاق كمال خویش است و هر نیازمندى به كسى یا چیزى مایل است كه نیاز او را برطرف سازد. (المیزان فی تفسیر القرآن : ج 16 ص 166)

این جاذبه طبیعى، ضامن اجرایى مدبّر حكیم جهان، براى بقاى نسل انسان و سایر حیوانات است . از امام صادق علیه السلام نقل شده است كه فرمود : ولَو كانَ إنَّما یَتَحَرَّكُ لِلجِماعِ بِالرَّغبَةِ فِی الوَلَدِ كانَ غَیرَ بَعیدٍ أن یَفْتُرَ عَنهُ حَتّى یَقِلَّ النَّسلُ او یَنقَطِعَ .( بحار الأنوار: ج 3 ص 79 ) اگر محرك انسان براى عمل زناشویى تنها تمایل به فرزند بود (و هیچ گونه لذت و كامیابى در این عمل وجود نداشت) بعید نبود كه در این امر آن قدر سستى كند كه نسل بشر كمیاب و یا بكلى منقطع شود.

نكته مهم، این كه احادیث اسلامى(ترغیب به پاسخ دادن به غریزه جنسى، ص 317) به كامیابى جنسى در كانون خانواده ـ كه ظاهرا موضوعى صد در صد مادّى است ـ تقدّس و ارزش معنوى بخشیده‌اند .(همان، ص 388)

ج ـ كانون مودّت و رحمت

سومین درس در موضوع خانواده ـ كه از آیه 21 سوره روم، برداشت مى شود ـ این كه آفریدگار حكیم، خانواده را كانون مودّت و رحمت قرار داده است. مودّت و رحمت، در واقع، جان مایه تحكیم پیوند خانوادگى است، هر چه قدر این جان مایه تقویت شود، نهاد خانواده مستحكم تر مى گردد و آرامش بیشترى بر زندگى حاكم مى شود.

خداوند متعال، به طور طبیعى، پیمان ازدواج را عامل پیدایش مودّت و رحمت قرار داده و از این رو، گزارش شده كه مردى خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله رسید و با شگفتى گفت: چگونه است كه مردى با زنى ازدواج مى كند كه هرگز پیش از آن، نه او آن زن را دیده و نه آن زن، او را؛ اما همین كه ازدواج صورت مى گیرد و مرد بر زنْ وارد مى شود و همدم مى گردند، هیچ چیز براى آنها دوست داشتنى تر از دیگرى نیست؟

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در پاسخ او، به قرائت این بخش از آیه مورد بحث (آیه 21 سوره روم) بسنده كرد و فرمود: «وَجَعَلَ بَیْنَكُم مَّوَدَّةً وَ رَحْمَةً : و خداوند، میان شما مودّت و رحمت نهاد»

بنابراین، براى هر چه گرم تر شدن كانون خانواده و بهره گیرى بیشتر از بركات آن، ضرورى است در جهت تقویت این مودّت و رحمتِ خدادادى، برنامه ریزى هاى دراز مدّت و همه جانبه اى صورت گیرد.

در تبیین فرق میان مودّت و رحمت ـ كه از جهاتى با هم متفاوت اند ـ گفته شده است كه :

یك . مودّت، انگیزه ارتباط در آغاز كار است؛ اما در پایان كه یكى از دو همسر، ممكن است ضعیف و ناتوان گردد و قادر بر خدمتى نباشد، رحمت، جاى آن را مى گیرد. دو . مودّت، در بزرگ ترهاست كه مى توانند به هم خدمت كنند؛ اما كودكان و فرزندان، در سایه رحمت، پرورش مى یابند.

سه. مودّت، غالباً جنبه متقابل دارد؛ اما رحمت، یك جانبه و ایثارگرانه است. (تفسیر نمونه : ج 16 ص 392 )

سازندگى اخلاقى

از نگاه قرآن كریم ، تشكیل خانواده به وسیله پسر و دختر جوان، در واقع، به معناى تهیه كردن لباس تقواست؛ زیرا این كتاب آسمانى ، از یك سو در كنار لباس و زیورهاى تن، تقوا را به عنوان لباس و زیور جان و ارزش مندترین پوشش ، مطرح مى كند و مى فرماید: «یَـبَنِىءَادَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَیْكُمْ لِبَاسًا یُوَ رِى سَوْءَ تِكُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَ لِكَ خَیْرٌ. (اعراف : آیه 26 ) اى فرزندان آدم! براى شما لباسى فرستادیم تا شرمگاهتان را بپوشد و زیور شما باشد؛ ولى لباس تقوا، بهترین [لباس ]است» . 

در حدیثى دیگر آمده است كه: ما مِن شابٍّ تَزَوَّجَ فى حَداثَةِ سِنِّهِ إلّا عَجَّ شَیطانُهُ: «یا وَیلَهُ یا وَیلَهُ ! عَصَمَ مِنّی ثُلُثَی دینِهِ». فَلیَتَّقِ اللّه َ العَبدُ فِى الثُّلُثِ الآخَرِ. (همان: ص 52 ح 52 ) هیچ جوانى نیست كه در نوجوانى اش ازدواج كند، مگر آن كه شیطانش فریاد برمى آورَد: «اى واى بر من! دو سوم دینش را از گزند من نگه داشت». بنا بر این، بنده باید در یك سوم دیگر [دینش ]تقواى خدا پیشه كند.

كلام آخر

براى داشتن خانواده اى موفق، باید فصل اول را درست آغاز كرد با انتخاب همسرى شایسته و واجد معیارهاى قرآنى، آنچه در فصلى اتفاق مى افتد بر فصل بعدى اثر مى گذارد. باید تلاش كنیم فصل هاى اولیه را بسازیم تا فصل هاى بعدى تقویت شوند.

منابع :

بیانات دکتر میرباقری، سایت میرباقری

سایت شمال فردا؛ نوشته دکتر معصومه صالحی

وبلاگ ثقلین؛ نوشته عبداللهی

تحكیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث؛ نوشته محمد محمدی ری شهری

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: