شناخت خدا و آثار خداشناسی

قرآن کریم انسان را بالفطره خداشناس معرفی می کند و مدعی است که همه انسان ها در مرحله ای وجود، پروردگار خویش را به صورت عیان مشاهده کرده و به ربوبیت او اعتراف کرده اند و به حسب آفرینش خود، یک نوع شناخت از آفریننده خود دارند.یکی از مهم ترین راه های خداشناسی، خودشناسی است. پیامبر اکرم(ص) می فرماید: هر کس خود را شناخت، خدای خود را شناخته است. اگر انسان خویش را بشناسد، هم مبدأ جهان امکان را می شناسد و هم به معاد ایمان می آورد و حیات ابدی را پیش از هر چیزی می بیند و به آن دل می بندد و هم مسیر بین آغاز و انجام را می شناسد اما اگر خویش را نشناسد، هم مبدأ یعنی خدا را فراموش می کند و هم به معاد و حیات ابدی توجهی ندارد و در واقع با فراموش کردن نفس از همه معارف باز می ماند.

یکی از مهم ترین مسائلی که بشر با آن مواجهه است خدا و خداشناسی است. اینکه انسان از کجا آمده است و به کجا می رود. خداشناسی به این معناست که انسان به حقیقتی برسد که درک کند خداوند علت و خالق اوست و او عین نیاز و متعلق به خداوند است. چنانکه در قرآن می فرماید: «ای مردم شما(همگی) نیازمند به خدایید، تنها خداوند است که بی نیاز و شایسته هرگونه حمد و ستایش است.»[1]

خداشناسی در قرآن

خداوند در قرآن کریم به ذکر نمونه ها و راه هایی برای خداشناسی پرداخته و می فرماید: «به زودی نشانه های خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان می دهیم تا برای آنان آشکار گردد که او حق است. آیا کافی نیست که پروردگارت بر همه چیز شاهد و گواه است.»[2] «و در زمین آیاتی برای جویندگان یقین است و در وجود خود شما نیز (آیاتی است)، آیا نمی بیند.»[3]

خداشناسی در روایات

روایات بسیاری در باب خداشناسی مطرح شده که در اینجا به برخی از آنها می پردازیم:

1.امام علی(ع) می فرماید: هر که خدا را شناخت، معرفتش کامل گشت.[4]

2.امام علی(ع): علم داشتن به خدا، برترین دو علم است.[5]

3.موجب دل برکندن از دنیا می شود.[6]

4.موجب ترس از خدا می شود.[7]

5.موجب پشت کردن به دنیای فانی می شود.[8]