به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم ، دهمین دوره مجلس شورای اسلامی آخرین روزهای عمر خود را می گذراند و روز هشتم خرداد ماه جای خود را به مجلس جدید خواهد داد.
در مورد کارنامه این دوره از مجلس (که برخی آن را ضعیف ترین مجلس پس از انقلاب می دانند) کمابیش سخن گفته شده و عملکرد نمایندگان آن نیز بعضا مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.
خبرگزاری تسنیم در چند گزارش مجزا، به بررسی آماری برخی عملکردهای مجلس دهم خواهد پرداخت.
بیشتر بخوانید:
بیشتر بخوانید
نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون، 2 وظیفه مهم و اصلی «قانونگذاری» و «نظارت» را بر عهده دارند. وکلای ملت علاوه بر نظارت بر تشکیل دولت که از طریق دادن رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی صورت میگیرد، یک نظارت عام هم دارند که شامل تذکر، سوال و استیضاح رئیسجمهور و وزرا میشود.
تذکر هم شامل تذکر شفاهی و کتبی است. در تذکر شفاهی، هر یک از نمایندگان میتواند به صورت شفاهی در صحن علنی مجلس هرگونه کوتاهی مجریان در اجرای قوانین را به طور شفاهی تذکر دهد.
تذکر کتبی نیز بدین صورت است که در صورت نقض قانون یا سوء جریان امور در دستگاههای اجرایی، نمایندگان مجلس میتوانند از طریق رئیس مجلس به وزیر یا رئیس جمهور به طور کتبی تذکر دهند.
در این گزارش به بررسی تذکرات شفاهی و کتبی بهارستان نشینان دهم به وزرا و رئیسجمهور در عمر چهارساله مجلس دهم میپردازیم.
** اجلاسیه اول
تذکرات کتبی
نمایندگان در اولین سال دوره دهم مجلس در مجموع 2689 مرتبه به اعضای هیئت وزیران تذکر کتبی دادند. از این تعداد، بیشترین تذکر مربوط به رئیس جمهور (435 فقره) و کمترین آن (14 فقره) مربوط به وزیر اطلاعات بوده است. ضمن اینکه از 435 مورد تذکر به رئیس جمهور تعداد 76 مورد آن مربوط به عملکرد رئیس جمهور و 359 مورد در خصوص عملکرد دستگاههای اجرایی زیرمجموعه وی است.
بررسی مقایسهای میزان تذکر کتبی بین اجلاسیه اول دوره نهم و اجلاسیه اول دوره دهم مجلس نشان میدهد که میزان تذکرات کتبی نمایندگان در این اجلاسیه 46% کاهش یافته است.
موضوعاتی که موجب بیشترین فراوانی تذکرات کتبی نمایندگان شده، به شرح زیر است:
"جادههای شهری و روستایی" با 5 درصد فراوانی کل تذکرات به وزیران و 42 درصد کل تذکرات به وزیر راه و شهرسازی
تامین و انتقال آب" با 4 درصد فاروانی کل تذکرات به وزیران و 51 درصد فراوانی کل تذکرات به وزیر نیرو
"خرید تضمینی محصولات کشاورزی" با 4 درصد فراوانی کل تذکرات به وزرا و 31 درصد فراوانی کل تذکرات به وزیر جهاد کشاورزی
همچنین اهم موضوعات تذکرهای کتبی به وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش و پرورش: حقوق و مسایل رفاهی، استخدامی و مدیریتی
وزیر ارتباطات و فناوری: تلفن همراه و اینترنت
وزیر اطلاعات: تامین امنیت و برخورد قانونی با متخلفین
وزیر اقتصاد و دارایی: بانکها، صندوقها و موسسات مالی وارزی
وزیر امور خارجه: سیاستهای خارجی، سفیران، دیپلماتها و اتباع خارجی
وزیر بهداشت: تجهیز و تکمیل مراکز درمانی، سلامت عمومی و مسایل مدیریتی
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: استخدام و اشتغال، بیمه و رفاه اجتماعی
وزیر جهاد کشاورزی: خرید تضمینی محصولات کشاورزی و تنظیم بازار صادرات و واردات
وزیر دادگستری: امور دادرسی و مسایل مدیریتی
وزیر دفاع و پشتیبانی نیرویهای مسلح: منابع انسانی و رفاهی و مسایل مدیریتی
وزیر راه و شهرسازی: جادههای شهری و روستایی، حمل و نقل هوایی ودریایی
وزیر صنعت، معدن و تجارت: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه و تنظیم بازار و حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه و ساخت و تجهیز مرکز آموزش عالی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه و رسانه مطبوعات
وزیر کشور: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه، فرمانداریها و استانداریها
وزیر نفت: مسایل مدیریتی و اداری وزارتخانه، طرحهای گازرسانی و قیمتگذاری حاملهای انرژی
وزیر نیرو: تامین و انتقال آب، توزیع برق و طرحهای سدسازی
وزیر ورزش: ساختمانها و تجهیزات ورزشی و مسایل مدیریتی باشگاهها و فدراسیونهای ورزشی
از سوی دیگر بررسی تذکرات کتبی به رئیسجمهور در اجلاسیه اول دوره دهم نشان میدهد که از مجموع 435 تذکر دریافتی، 76 تذکر مربوط به عملکرد شخص رئیسجمهور، 67 تذکر مربوط به عملکرد سازمان برنامه و بودجه کشور، 64 تذکر مربوط به عملکرد وزارت جهاد کشاورزی و 228 تذکر نیز مربوط به عملکرد 24 دستگاه دیگر بوده است.
تذکر شفاهی
در اجلاسیه اول دوره دهم جمعاً 1184 مرتبه تذکر شفاهی توسط نمایندگان به اعضای هیئت وزیران و دستگاههای اجرایی در صحن علنی مجلس به ثبت رسیده است.
از این تعداد تذکرات شفاهی، بیشترین آنها (179 مورد) مربوط به رئیس جمهور و کمترین آنها (3 مورد) مربوط به وزیر اطلاعات و 7 مورد مربوط به وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزیر دادگستری بوده است؛ ضمن اینکه از میان 179 تذکر شفاهی به رئیس جمهور تنها 11 مورد آن مربوط به عملکرد وی بوده و مابقی تذکرات (168 مورد) مربوط به عملکرد دستگاههای زیر مجموعه رئیسجمهور است.
موضوعات زیر بیشترین فراوانی را در میان تذکرات شفاهی نمایندگان به وزرا داشته است:
- خرید تضمینی و بیمه محصولات کشاورزی
- جادههای شهری و روستایی
- تامین و انتقال آب
** اجلاسیه دوم
تذکرات کتبی
نمایندگان مجلس در اجلاسیه دوم در جهت ایفای نقش نظارتی خود 2436 فقره تذکر کتبی به مسئولان اجرایی دادهاند که از آن میان رئیس جمهور مخاطب بیشترین تذکر (418 فقره) و وزیر اطلاعات مخاطب کمترین تذکر(34 فقره) بودهاند.
میزان تذکرات کتبی در مقایسه با اجلاسیه اول به میزان 9% کاهش و نسبت به دوره مشابه در مجلس نهم 44% کاهش را نشان می دهد.
تفکیک موضوعی تذکرات کتبی اجلاسیه دوم دوره دهم نشان میدهد که موضوع «جادههای شهری و روستایی» با 5 درصد فراوانی کل تذکرات و 38 درصد فراوانی تذکرات به وزیر راه و شهرسازی، موضوع «خرید تضمینی محصولات کشاورزی» با 4 درصد فراوانی کل تذکرات و 30 درصد فراوانی تذکرات به وزیر جهاد کشاورزی و موضوعات «بانکها، صندوقها و موسسات مالی و اعتباری» و «تأمین و انتقال آب» به ترتیب با 3.5 درصد فراوانی کل تذکرات و 39 درصد فراوانی تذکرات به وزرای امور اقتصادی و دارایی و نیرو، بیشترین تعداد تذکر نمایندگان را به خود اختصاص داده است.
اهم موضوعات تذکرهای کتبی به هر یک از وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش و پرورش: امور آموزشی مقاطع تحصیلی، نوسازی و تجهیز مدارس
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: تلفن همراه، مخابرات، فناوری اطلاعات و اینترنت
وزیر اطلاعات: برخورد قانونی با متخلفین و تأمین امنیت
وزیر اقتصاد و دارایی: بانکها، صندوقها و موسسات مالی و اعتباری، تعاونیهای اعتباری و سیاستهای مالی و ارزی
وزیر امور خارجه: سیاست خارجی، توافق نامهها و عهدنامهها
وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی: تجهیز و تکمیل مراکز درمانی و سلامت عمومی
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: بازنشستگی، بیمه و رفاه اجتماعی
وزیر جهاد کشاورزی: خرید تضمینی محصولات کشاورزی، تنظیم بازار صادرات و واردات محصولات کشاورزی
وزیر دادگستری: امور دادرسی و امور زندانها
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح: مسایل مدیریتی و نظام وظیفه
وزیر راه و شهرسازی: جادههای شهری و روستایی و مسائل مدیریتی
وزیر صنعت، معدن و تجارت: صنایع معدنی و صنایع خودرو و نیروی محرکه
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: امور آموزشی مراکز آموزش عالی و مسائل مدیریتی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: رسانهها و مطبوعات، امور زیارتی و اوقاف و امور خیریه
وزیر کشور: شوراها و شهرداریها و تقسیمات کشوری
وزیر نفت: گازرسانی، پالایش و پخش فرآوردههای نفتی
وزیر نیرو: تأمین و انتقال آب و طرح های سدسازی
وزیر ورزش و جوانان: ساختمانها و تجهیزات ورزشی، باشگاهها و هیئتها و فدراسیونهای ورزشی
از سوی دیگر، بررسی تذکرات کتبی به رئیس جمهور در اجلاسیه دوم دوره دهم نشان میدهد که از مجموع 418 تذکر دریافتی رئیسجمهور، تنها 109 تذکر مربوط به عملکرد وی بوده است و 60 تذکر آن مربوط به عملکرد سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، 46 تذکر مربوط به عملکرد بانک مرکزی و 203 تذکر نیز مربوط به عملکرد 24 دستگاه دیگر بوده است.
تذکرات شفاهی
در اجلاسیه دوم دوره دهم، جمعاً 1315 مرتبه تذکر شفاهی نمایندگان به اعضای هیئت وزیران و دستگاههای اجرایی در صحن علنی مجلس به ثبت رسیده است. از این تعداد تذکرات شفاهی، بیشترین آنها (216 مورد) مربوط به رئیس جمهور بوده که34 مورد مربوط به عملکرد وی و 182 مورد مربوط به عملکرد زیرمجموعه رئیسجمهور است و کمترین آنها (5 مورد) مربوط به وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بوده است.
موضوعات زیر بیشترین فراوانی را در میان تذکرات شفاهی نمایندگان به وزرا داشته است:
- تأمین و انتقال آب
- جادههای شهری و روستایی
- خرید تضمینی و بیمه محصولات کشاورزی
بررسی مقایسهای عملکرد نظارتی مجلس در موضوع «تذکر شفاهی» بین اجلاسیه اول(1184 مورد) و اجلاسیه دوم(1315 مورد) دوره دهم، حاکی از افزایش 11 درصدی تذکرات شفاهی در اجلاسیه دوم است.
در این میان تذکرات شفاهی نمایندگان به برخی از وزرا از جمله نیرو و صنعت، معدن و تجارت، افزایش حدود 28 درصدی را نشان می دهد که بالاتر از متوسط تغییرات در اجلاسیه دوم است.
** اجلاسیه سوم
تذکرات کتبی
براساس گزارش معاونت نظارت، نمایندگان مجلس دهم از 7 خرداد 97 تا 15 اردیبهشت 98، در مجموع 2762 مرتبه به اعضای هیئت وزیران تذکر کتبی دادند که از آن میان رئیسجمهور مخاطب بیشترین تذکر (513 فقره) و وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مخاطب کمترین تذکر (32 فقره) بودهاند.
بررسی مقایسهای عملکرد نظارتی مجلس بین اجلاسیههای سوم دوره نهم و دهم در موضوع «تذکر» نشان میدهد میزان تذکرات کتبی نمایندگان، 17% کاهش یافتهاست.
همچنین میزان تذکرات اجلاسیه سوم مجلس دهم نسبت به اجلاسیه دوم این دوره 13% افزایش یافته است.
تفکیک موضوعی تذکرات کتبی اجلاسیه سوم دوره دهم نشان می دهد که موضوع «جادههای شهری و روستایی» با 6% فراوانی کل تذکرات و 53% فراوانی تذکرات نسبت به وزیر راه و شهرسازی، موضوع «تأمین و انتقال آب» با 4% فراوانی کل تذکرات و 37% فراوانی تذکرات به وزیر نیرو، موضوع «تنظیم بازار، صادرات و واردات محصولات کشاورزی» با 3.5% فراوانی کل تذکرات و 27% فراوانی تذکرات به وزیر جهاد کشاورزی و موضوع «شوراها و شهرداریها» با 2% فراوانی کل تذکرات و 24% فراوانی تذکرات نسبت به وزیر کشور بیشترین تعداد تذکر نمایندگان را به خود اختصاص داده است.
اهم موضوعات تذکرهای کتبی به هریک از وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش وپرورش: حقوق و مسائل رفاهی
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: فناوری اطلاعات و اینترنت
وزیراطلاعات: برخورد قانونی با متخلفین و تأمین امنیت
وزیر امور اقتصادی و دارایی: بانکها، صندوقها و موسساتمالی و اعتباری، تعاونیهای اعتباری
وزیر امور خارجه: سیاست خارجی
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: تجهیز و تکمیل مراکز درمانی
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: بیمه و رفاه اجتماعی
وزیر جهاد کشاورزی: تنظیم بازار صادرات و واردات محصولات کشاورزی
وزیر دادگستری: امور مرتبط با دادرسی و رسیدگی به پروندههای قضایی
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح: منابع انسانی و رفاهی
وزیر راه و شهرسازی: جادههای شهری و روستایی
وزیر صنعت، معدن و تجارت: صنایع خودرو و نیروی محرکه
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: مسائل مدیریتی و اداری وزارتخانه
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: تبلیغ و ترویج فرهنگ اسلامی
وزیر کشور: شوراها و شهرداریها
وزیر نفت: طرح های گازرسانی
وزیر نیرو: تامین و انتقال آب
وزیر ورزش و جوانان: ساختمان ها و تجهیزات ورزشی
بررسی تذکرات کتبی به رئیس جمهور در اجلاسیه سوم دوره دهم نشان میدهد که از مجموع 513 تذکر دریافتی، تنها 75 تذکر مربوط به عملکرد وی بوده است و 134 تذکر آن مربوط به عملکرد سازمان برنامه و بودجه کشور، 36 تذکر مربوط به سازمان مناطق آزاد و ویژه تجاری و 268 تذکر نیز مربوط به عملکرد 27 دستگاه دیگر بودهاست.
تذکرات شفاهی
در اجلاسیه سوم دوره دهم، جمعاً 1369 مرتبه تذکر شفاهی نمایندگان به اعضای هیئتوزیران و دستگاههای اجرایی در صحن علنی مجلس به ثبت رسیده است.
از این تعداد تذکرات شفاهی، بیشترین آنها مربوط به رئیسجمهور بوده (که 32 مورد مربوط به عملکرد رئیسجمهور و 224 مورد مربوط به عملکرد زیر مجموعه وی است) و کمترین آنها (3مورد) مربوط به وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بوده است.
همچنین مقایسه تعداد این دست از تذکرات با موارد مشابه در اجلاسیه دوم دوره دهم، حاکی از افزایش 88 درصدی است همچنین بررسی مقایسهای عملکرد نظارتی مجلس در موضوع «تذکر شفاهی» بین اجلاسیه دوم (1315 مورد) و اجلاسیه سوم (1369 مورد) دوره دهم، حاکی از افزایش 4 درصدی تذکرات شفاهی در اجلاسیه سوم است.
نکته قابل توجه در این خصوص، افزایش 23 درصدی تذکرات شفاهی رئیسجمهور نسبت به اجلاسیه دوم دوره دهم است.
** اجلاسیه چهارم
تذکرات کتبی
نمایندگان مجلس دهم از 7 خرداد 98 تا 15 اردیبهشت 99 در مجموع 2597 مرتبه به اعضای هیئت وزیران تذکر کتبی داده اند که از آن میان رئیس جمهور مخاطب بیشترین تذکر (597 فقره) و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مخاطب کمترین تذکر (22 فقره) بوده اند.
بررسی مقایسه ای عملکرد نظارتی مجلس بین اجلاسیه های چهارم دوره نهم و دهم در موضوع «تذکر» نشان می دهد میزان تذکرات کتبی نمایندگان، 13 %کاهش یافته است.
همچنین میزان تذکرات اجلاسیه چهارم مجلس دهم نسبت به اجلاسیه سوم این دوره نیز 6 %کاهش یافته است.
فراوانی تعداد تذکرات کتبی نمایندگان به هریک از اعضای هیئت وزیران طی اجلاسیه چهارم دوره دهم مجلس
تفکیک موضوعی تذکرات کتبی اجلاسیه چهارم دوره دهم (از 7 خرداد 98 تا 15 اردیبهشت 99) نشان میدهد که موضوعات «جاده های شهری و روستایی»، «تأمین و انتقال آب»، «شوراها و شهرداریها» و «تنظیم بازار، صادرات و واردات محصولات کشاورزی» بیشترین تعداد تذکر نمایندگان را به خود اختصاص داده است.
تفکیک موضوعی تذکرات کتبی اجلاسیه چهارم دوره دهم مجلس به وزرای دولت
شایان ذکر است نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشکلات کشور را در اجلاسیه های قبل در زمینه های مختلف از جمله موضوعات «محصولات کشاورزی»، «جادههای شهری و روستایی» و «تأمین و انتقال آب») شناسایی و مورد تذکر قرار داده بودند که متأسفانه دغدغه های نمایندگان و مردم همچنان در این اجلاسیه نیز باقی است.
اهم موضوعات تذکرهای کتبی به هریک از وزرا از حیث فراوانی به شرح زیر است:
وزیر آموزش وپرورش: حقوق و مسائل رفاهی ابواب جمعی وزارت آموزش و پرورش
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: فناوری اطلاعات و اینترنت
وزیراطلاعات: برخورد قانونی با متخلفین و تأمین امنیت
وزیر امور اقتصادی و دارایی: بانکها، صندوقها و موسسات مالی و اعتباری، تعاونیهای اعتباری
وزیر امور خارجه: سیاست خارجی
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: تجهیز و تکمیل مراکز درمانی
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی: بیمه و رفاه اجتماعی
وزیر جهاد کشاورزی: تنظیم بازار صادرات و واردات محصولات کشاورزی
وزیر دادگستری: امور مرتبط با دادرسی و رسیدگی به پرونده های قضایی
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح: استخدام، حقوق و مسائل رفاهی ابواب جمعی وزارتخانه
وزیر راه و شهرسازی: جاده های شهری و روستایی
وزیر صنعت، معدن و تجارت: صنایع خودرو و نیروی محرکه
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری: مسائل مدیریتی و اداری وزارتخانه
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: رسانه ها، مطبوعات و امور چاپ و نشر
وزیر کشور: شوراها و شهرداری ها
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی: گردشگری و صنایع دستی
وزیر نفت: طرح های گازرسانی
وزیر نیرو: تامین و انتقال آب
وزیر ورزش و جوانان: ساختمان ها و تجهیزات ورزشی
بررسی تذکرات کتبی به رئیس جمهور در اجلاسیه چهارم دوره دهم نشان می دهد که از مجموع 597 تذکر دریافتی، تنها 54 تذکر مربوط به عملکرد وی بوده است و 126 تذکر آن مربوط به عملکرد سازمان برنامه و بودجه کشور، 56 تذکر مربوط به وزارت آموزش و پرورش و 361 تذکر نیز مربوط به عملکرد 27 دستگاه دیگر بوده است.
تذکرات شفاهی
در اجلاسیه چهارم دوره دهم، جمعاً 1101 مرتبه تذکر شفاهی نمایندگان به اعضای هیئت وزیران و دستگاههای اجرایی در صحن علنی مجلس به ثبت رسیده است.
از این تعداد تذکرات شفاهی، بیشترین آنها مربوط به رئیس جمهور بوده (که 34 مورد مربوط به عملکرد وی و 202 مورد مربوط به عملکرد زیر مجموعه او است) و کمترین آنها (1 مورد) مربوط به وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بوده است.
ضمناً موضوعات «تأمین و انتقال آب»، «جاده های شهری و روستایی» و «خرید تضمینی و بیمه محصولات کشاورزی» بیشترین فراوانی را در میان تذکرات شفاهی نمایندگان به وزرا داشته است.
بررسی مقایسه ای عملکرد نظارتی مجلس در موضوع «تذکر شفاهی» بین اجلاسیه سوم (1369 مورد) و اجلاسیه چهارم (1101 مورد) دوره دهم، حاکی از کاهش 20 درصدی تذکرات شفاهی در اجلاسیه چهارم است. این کاهش با توجه به شیوع ویروس کرونا و عدم تشکیل تعدادی از جلسات علنی در اجلاسیه چهارم منطقی به نظر میرسد.
2850 تذکر نمایندگان مجلس به روحانی!
بنابراین وکلای ملت در چهار سال مجلس دهم (از 8 خرداد 1395 تا 15 اردیبهشت 1399) در مجموع 10 هزار و 484 تذکر کتبی و 4969 شفاهی به رئیسجمهور و هیئت وزیران دادند که در مجموع 15 هزار و 453 تذکر کتبی و شفاهی به دولتی ها داده شده است.
از این میان، 2850 تذکر خطاب به رئیسجمهور بوده که مربوط به عملکرد وی یا زیرمجموعههای ریاستجمهوری است.
تذکرات کتبی | تذکرات شفاهی | تذکر به رئیس جمهور و زیرمجموعه های وی | |
اجلاسیه اول | 2689 | 1184 | 614 |
اجلاسیه دوم | 2436 | 1315 | 634 |
اجلاسیه سوم | 2762 | 1369 | 769 |
اجلاسیه چهارم | 2597 | 1101 | 833 |
مجموع کل | 10484 | 4969 | 2850 |
نظرات شما عزیزان: