ندای وحی

هفت نكته درباره احترام والدين‏

۱.رعايت حقوق ‏والدين واجب است اگر چه آنها در حق ‏اولاد كوتاهى كرده باشند.[۱]

۲.حفظ احترام پدر و مادر و رعايت ادب در صحبت كردن با آنان لازم است.[۲]

۳.آنچه در اطاعت پدر و مادر واجب است اين است كه فرزند با آنها معاشرتى نيكو داشته باشد.[۳]

۴.مسافرت فرزند اگر سبب آزار پدر و مادر باشد حرام است.[۴]

۵.مسافرتى كه بر فرزند واجب نيست در صورت نهى پدر و مادر و اذيت شدن آنان حرام بوده و نماز در آن تمام است.[۵]

۶.هديه دادن و بخشيدن چيزى به پدر و مادر مستحب است.[۶]

۷.مستحب است انسان بر سر قبر پدر و مادر خود از خداوند حاجت بخواهد.[۷]

هفت نكته درباره گفتگو با نامحرم‏

۱. صحبت‏كردن با نامحرم به غير ضرورت مكروه است، خصوصاً اگر مخاطب جوان باشد.[۸]
۲. صحبت كردن با هر كسى درباره هر چيزى از روى شهوت و لذت جايز نيست (مگر با همسر).[۹]
۳. گفتگو با نامحرم با شرايط ذيل جايز است:
الف) به قصد لذت و ريبه نباشد.[۱۰]
ب) با صحبت كردن به گناه آلوده نشوند.[۱۱]
ج) خوف افتنان (به فساد افتادن) نباشد.[۱۲]
د) خانم‏ ها هنگام صحب كردن صداى خود را نازك و لطيف نكنند.[۱۳] قرآن مى ‏فرمايد:
«فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيطْمَعَ الَّذى فى قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفا»[۱۴]
پس به گونه ‏اى هوس ‏انگيز سخن نگوييد كه بيماردلان در شما طمع كنند، و سخن شايسته بگوييد.
۴. اگر مردى بداند چنانچه با نامحرمى صحبت‏ كند به گناه خواهد افتاد نبايد با او صحبت كند خواه زن به گونه‏ اى صحبت كند كه مرد را به گناه بيندازد يا درباره مطلبى صحبت كند كه مرد به گناه بيفتد.[۱۵]
۵. اگر مردى به قصد به حرام انداختن نامحرمى، با او صحبت كند حرام است.[۱۶]
۶. رد و بدل كردن سخنان محرّك از طريق تلفن، موبايل، بلوتوث، اينترنت و ... به هر انگيزه‏ اى حرام است.[۱۷]
۷. سلام كردن مرد و زن نامحرم به يكديگر اگر به قصد لذت نباشد و ترس افتادن به گناه وجود نداشته باشد، اشكال ندارد.[۱۸]

خودنمايى حرام‏

خودنمايى به منظور به گناه انداختن ديگرى حرام است. مثلاً خانمى به گونه ‏اى خودنمايى كند كه نگاه مرد نامحرم به او جلب شود. راه رفتن به گونه‏ اى خاص، حرف زدن، انجام حركات خاص، لبخند زدن به نامحرم يا شوخى كردن يا نگاه كردن به قصد خودنمايى نمونه‏ هايى از خودنمايى ‏هاى حرام هستند.
خودنمايى مردان نيز براى به حرام انداختن نامحرم، حرام است. مواردى مثل پوشيدن لباس خاص و يا باز گذاشتن بازو و سينه به منظور جلب نظر نامحرم، انداختن گردن بند، حرف زدن، نگاه كردن و راه رفتن و انجام رفتارهاى شهوانى به منظور جلب نظر نامحرم و ... از اين قبيل خودنمايى‏ ها هستند.[۱۹]

جلب توجه نامحرمان‏

يكى از مسائلى كه در رابطه با خانم‏ ها در احكام شرعى مطرح است اين است كه نبايد كارى كنند كه موجب جلب توجه شود. قرآن مى ‏فرمايد:
«وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِية»[۲۰]
و همچون دوران جاهليت نخستين (در ميان مردم) ظاهر نشويد.
به چند نمونه از آنها اشاره مى ‏شود:
۱. آنچه جلب توجه نامحرم مى ‏شود حرام است.
۲. پوشيدن مانتوهاى كوتاه و تنگ با رنگ ‏هاى شاد به نوعى كه جلب توجه نامحرم كند حرام است.[۲۱]
۳. عطر زدنى كه موجب جلب توجه نامحرم شود حرام است.[۲۲]
۴. پوشيدن لباس نازكى كه موجب جلب توجه نامحرم شود حرام است.[۲۳]
۵. پوشيدن كفش ‏هاى صدادار و براق براى بانوان اگر باعث جلب توجه نامحرم شود حرام است.[۲۴] قرآن مى ‏فرمايد:
«وَ لا يضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِن لِيعْلَمَ ما يخْفينَ مِنْ زينَتِهِن»‏[۲۵]
و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهاني شان دانسته شود.
همچنين مدل راه رفتن، نوع حرف زدن، نوع خوردن در خيابان و ... نيز از اين امور به حساب مى ‏آيند.

پنج نكته درباره صداى نامحرم‏

۱. شنيدن صداى زن نامحرم در صورتى كه به قصد لذت نباشد و سبب افتادن در گناه نشود، اشكال ندارد.[۲۶]
۲. گوش دادن به آواز زن نامحرم در هر صورت، اشكال دارد.[۲۷]
۳. اگر زن قرآن را به صورت ترتيل و ساده بخواند، گوش دادن به صداى او مانعى ندارد و اگر با صدا بخواند، جايز نيست.[۲۸]
۴. شنيدن نوحه خوانى و مرثيه ثرايى زنان اگر مفسده نداشته باشد اشكال ندارد.[۲۹]
۵. سخنرانى زن در مجلس مردان، اگر مفسده نداشته باشد اشكال ندارد.[۳۰]

سه نكته درباره دوستى با نامحرم‏

۱. دوستى با نامحرم از نظر قرآن حرام است، چه با اطلاع و اجازه پدر باشد و چه بدون اجازه، چه با هدف ازدواج باشد و چه نباشد،[۳۱] چه دوستى با نامحرم فاميل باشد چه غريبه، چه قصد بدى در كار باشد، چه نباشد، چه با انگيزه‏ هاى خيرخواهانه باشد همچون راهنمايى ديگران، آموزش علمى، رفع افسردگى يا نباشد، چه در محيط كارى با همكاران باشد و چه در محيطهاى آموزشى و دانشگاهى.
۲. وساطت در دوستى‏ هاى نامشروع نيز حرام است.
۳. وعده و قرار با چنين دوستانى حرام است و سفر به عنوان ديدار آنها سفر معصيت محسوب مى ‏شود و بايد در چنين سفرهايى نماز را كامل خواند. قرآن مى ‏فرمايد:
«لا تُواعِدُوهُنَّ سِرًّا»[۳۲]
پنهانى با آنها قرار نگذاريد.

چهار نكته درباره حياء

حياء عبارت است از حالت نفسانى در انسان كه مانع ارتكاب اعمال زشت مى ‏شود.
۱. ارتكاب اعمالى كه موجب از بين رفتن حياء در ميان برادران دينى نسبت به يكديگر مى ‏شود مكروه است.[۳۳]
۲. در انجام تكاليف شرعى حياء معنا ندارد و حياء عذر شرعى براى ترك واجب نيست.[۳۴]
۳. حياء نمى ‏تواند براى ماندن بر جهل به وظايف شرعى و ترك پرسش عذر به شمار آيد.
۴. به نيازمندى كه به جهت حياء از گرفتن زكات خوددارى مى ‏كند، جايز بلكه مستحب است به ظاهر تحت عنوان هديه و در واقع به قصد زكات بدهند.[۳۵]

چهارشنبه سورى‏

همه نيازهاى ما، حتى تفريح ما نياز به ضابطه دارد. سنت ‏هاى جامعه در صورتى مشروع است كه منابع دينى آن را تأييد كنند. مسلمانى به حرف نيست، به رعايت ضابطه ‏هاست.
مراسم چهارشنبه سورى، به دليل مجموعه‏ اى از آفت ‏هاى زير، مجوز شرعى ندارد:
۱. ترويج خرافات.
۲. آزار رساندن به ديگران.
۳. سلب آسايش و امنيت عمومى.
۴. ايجاد خسارت ‏هاى مالى و جانى به ديگران. پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود:
«مَلعونٌ مَن ضارَّ مُؤمِناً»[۳۶]
۵. ايجاد مزاحمت براى ديگران.
۶. ايجاد ترس و وحشت.
۷. اسراف و از بين بردن سرمايه‏ ها.
۸. مخالفت با ضوابط و قوانين كشور.

ياد اموات‏

از سنت ‏هاى نيكو، زيارت قبور است. امام على علیه السلام فرمود:
«زُورُوا مَوْتَاكُمْ فَإِنَّهُمْ يفْرَحُونَ بِزِيارَتِكُم‏»[۳۷]
به زيارت مرده‏ هاى خود برويد آنها از زيارت شما شاد مى ‏شوند.
در اينجا به چند نكته اشاره مى ‏شود:
۱. هميشه زيارت اهل قبور به ويژه شب و روز جمعه مستحب است.
۲. مستحب است بر اهل قبور سلام نماييم و سلام زير را بخوانيم:
«السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّيارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَات»‏[۳۸]
درود بر اهل شهرها كه مؤمنين و مؤمنات هستند.
۳. مستحب است زائر دست خود را بر روى قبر بگذارد و هفت بار سوره قدر، سه بار حمد، سه بار ناس و فلق و آية الكرسى را بخواند.[۳۹]
۴. مستحب است زائر براى اموات طلب رحمت و مغفرت نمايد.[۴۰]
۵. مستحب است آب پاشيدن بر روى قبر تا چهل روز از زمان دفن ميت.[۴۱]
۶. حاجت خواستن از خداوند، نزد قبر پدر و مادر مستحب است.[۴۲]
۷. مهمتر از همه نكات فوق، اداى حقوق واجب آنهاست با قضاى نمازها و اداى بدهى ‏ها و طلب حلاليت از اموات.