چند سالی است که شبکه های اجتماعی در ایران مانند دیگر کشورهای بزرگ جهان از جمله آمریکا نقش پر رنگ و غیرقابل انکاری را در انتخابات ایفا می کنند.در آستانه یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، باز هم شبکه های اجتماعی، پررنگ تر از قبل ظاهر شده اند و در همین چند روزه که از آغاز زمان تبلیغات کاندیداها می گذرد، شبکه های اجتماعی که البته این بار به نظر می رسد، توییتر و تلگرام در صدر آنها باشد دست به کار شده و به تبلیغ کاندیدای مورد حمایت خود یا پوشش لحظه به لحظه حواشی های انتخاباتی این کاندید ها می پردازند.
نقش شبکه های اجتماعی در پیروزی دونالد ترامپ
بسیاری از کارشناسان عامل پیروزی دونالد ترامپ در چهل و پنجمین انتخابات ریاست جمهوری امریکا را شبکه های اجتماعی از جمله توئیتر و فیسبوک عنوان می کنند.«فیسبوک و توئیتر در پیروزی من نقش کلیدی ایفا کرده است»؛ این سخنان دونالد ترامپ پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بود کهدر همین زمینه مطرح شد. او در حالی پیروز انتخابات شده بود که رقیبش «هیلاری کلینتون» برای تبلیغات خود ترجیح داد از روش تبلیغات سنتی استفاده کند. اما در نهایت ترامپ با وجود همه ویژگیهایی که صف طویلی از مخالفان را در برابر او قرار داده بود، به نکته مهمی در بیان رمز پیروزی خود اشاره کرد. او قدرت فیس بوک، اینستاگرام، توییتر و سایر شبکههای اجتماعی را بیشتر از پول دانست و توانست راه خود را برای رسیدن به کاخ سفید آنقدر آسان کند که کمتر کسی ورودش را باور می کرد.
دولبه قیچی حضور پررنگ شبکه های اجتماعی در کارزارهای سیاسی
محمد جواد مطهری شریف کارشناس فضای مجازی در گفت وگو با خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، در این خصوص گفت: در سالهای گذشته نیز ما تاثییر رسانههای اجتماعی را بر روی انتخابات دیده ایم. به این موضوع میتوان از دو جنبه مختلف پرداخت، یک جنبه اینکه این رسانه هامی توانند برای انتخاب نماینده اصلح آگاهی بخش و کمک کننده باشد و تاثیرات مثبتی داشته باشند و مردم میتوانند از این طریق با تفکرات نماینده مورد نظر خود آشنا شوند. به طور مثال مردم میتوانند برای شناخت دقیقتر افراد صفحات مجازی آنها را در توییتر و اینستاگرام رصد کنند و ببینند که این شخص در گذشته که تفکر و عقایدی داشته و هم اکنون چه تفکری دارد که این موارد یکی از جنبههای مثبت رسانههای اجتماعی در انتخابات محسوب میشود. اما متاسفانه این جنبههای مثبت در کشور ما کمرنگ شده و حتی میتوان گفت وجود ندارد.
اما جنبه دیگر این موضوع ایجاد عملیات روانی، پخش شایعه و ایجاد دوقطبیهای نادرست در بستر رسانههای اجتماعی است. به طور مثال چندسال پیش عدهای با فضاسازی و ایجاد عملیات روانی مطرح کردند که اگر فلان نامزد در انتخابات پیروز شود، خیابانها دیوارکشی خواهد شد. شایعه و دروغی که از اساس ممکن نبود، اما با پخش شدن در رسانهها اجتماعی به طور گستردهای میان مردم پخش شد.
افزایش تاثیر رسانه ها از طریق کاهش حس بیگانگی افراد با شبکه های اجتماعی
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به نقش موثر شبکه های اجتماعی بر باور پذیری شایعات منتشر شده توسط مردم گفت: در رسانههای اجتماعی به دلیل حس مالکیتی که در فرد ایجاد میکند تاثیرگذاری بسیار بالایی را بر روی افکار میگذارند به طور مثال اگر دقت کرده باشید همه میگویند صفحه اینستاگرامم و این صفحه را به خودشان نسبت میدهند، درصورتی که شما مالک این صفحه نیستید و اینستاگرام مالک این صفحه است و به راحتی میتواند پستهای شما را درخصوص موضوعات مختلف از جمله پستهای مربوط به سردار سلیمانی (ره) و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را حذف کند. خب این چه نوع مالکیتی است؟
یکی از بزرگان رسانههای صهیونسیتی در سال ۲۰۱۲ مقالهای را با همین عنوان نوشته است و در این مقاله این موضوع پرداخته است که چطور میتوانیم بهره وری و استعمار را به وسیله رسانهها افزایش دهیم و کاری بکنیم که تاثیرگذاری رسانه بر افراد بالاتر برود. او در پاسخ به این سوال میگوید بهترین کار کاهش حس بیگانگی افراد در رسانههای اجتماعی است.
کلام آخر
مطهری شریف در پایان صحبت های خود افزود: امروزه نیزبه علت حس مالکیت و تعلق که با رسانههای اجتماعی دارند شایعاتی که در این فضا منتشر میشود را باور میکنند؛ که در واقع این جنبه منفی این ماجراست که در کشورما تاکنون جاری بوده و پخش شایعات به راحتی در این شبکهها گسترش پیدا کرده و مردم هم بجای بالابردن آگاهیهای خود در این فضای چندرسانه ای که مغزانسان را وادار به عدم تمرکز میکند، شایعات منتشر شده را بدون توجه و تمرکز به صحت آن میپذیرند.
اما تنها راه کاهش آسیب های جدی رسانه های اجتماعی در انتخابات این است که مردم با افزایش سواد رسانهای خود نسبت به این گونه مطالب تمرکز و دقت بیشتری داشته باشند و درخصوص خبرها و شایعات منتشر شده در این فضا تحقیق و پرس و جو کنند وسپس آنها را بپذیرند.
گزارش از معصومه شیری
نظرات شما عزیزان: