تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
امام صادق (ع) رسالت ايدئولوژيك خويش را به طور عمده از چهار طريق مطرح و گسترده ساخت .
1) تربيت شاگردان
2) روايت احاديث پيامبر و امامان سَلَف
3) تدوين نظام فقهى شيعه
4) روشن ساختن مواضع اعتقادى و كلامى شيعه
دستاوردهاى امام در صحنه علمى و فكرى چنان عظيم و چشمگير است كه تمام دانشمندان طراز اول اسلام و جهان مجبور به اعتراف شده اند. صاحب بن عباد (متوفى 385) كه از بارزترين دانشمندان در تاريخ اسلام محسوب مى شود گفته است : بعد از پيامبر گرامى در اسلام ، دانشمندى بزرگتر از امام صادق (ع) بوجود نيامده است .
امام صادق (ع) نه تنها تشيع را به صورت ((نظام )) درآورد. بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام فقه را مدوّن ساخت . چرا كه امامان چهار گانه اهل سنت كه به عنوان پايه گذار مكاتب فقهى اهل سنّت محسوب مى شوند از شاگردان بلاواسطه يا بالواسطه امام جعفر صادق (ع) بودند. ابوحنيفه كه نخستين تدوين كننده ى فقه در ميان اهل سنّت است از شاگردان امام صادق (ع) بود. كه دو سال تمام از محضر امام استفاده برد، و خود اعتراف مى كند كه : لولا سنتان لهلك النعمان (1) ((اگر آن دو سال نبودند، نعمان (ابوحنيفه ) هلاك مى شد.))
امامان شيعه خورشيد جهان افروزى بودند كه از محضر آنان تمام فرقه هاى اسلامى و حتى غيرمسلمانان استفاده مى كرده اند. نه تنها پايه گذاران مكاتب فقهى و كلامى اهل سنت بلكه حتى دانشمندان نصارى و صابئين نيز در حوزه ى درس امام حضور داشتند. شيخ ابوالحسن خرقانى مى گويد: ((مسلمان و كافر در محضر درس امام جعفر صادق (ع) حضور به هم مى رسانيده اند و از خوان فضلش بهره مند مى شدند.)) يكى از خاورشناسان مى نويسد: ((وقتى قوم صابئى را در دوره ى ماقبل جعفر صادق (ع) با دوره ى ما بعد آن مقايسه مى كنيم مى بينيم كه مانند مقايسه ظلمت با نور است (2).))
در محضر امام صادق (ع) تنها علوم نقلى تدريس نمى گرديد بلكه علوم تجربى و فلسفه نيز مورد مطالعه قرار مى گرفت . امام ششم تنها به تدوين فقه و توسعه و تفسير و حديث و كلام نپرداخت بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام علوم طبيعى و هيئت و فيزيك را در سطح وسيعى مطرح كرد. پيش از امام صادق (ع) امام باقر نيز فيزيك و جغرافيا را تدريس مى نموده است ولى امام صادق (ع) اين علوم را توسعه داد. دانشمندان مؤ سسه تحقيقات استراسبورگ كه از اسلام شناسان معروف اروپايى اند به اين نتيجه رسيده اند كه امام صادق هزار سال پيش از كوپرنيك بر نظريه ى گردش خورشيد دور زمين كه تا قرون اخير از مسلّمات علمى محسوب مى شده است ، ايراد گرفت و آن را رد كرد. امام صادق نخستين بار اعلام كرد كه زمين دور آفتاب مى گردد و توالى روز و شب ناشى از اين گردش مى باشد. انديشمند اروپايى مى نويسد: ((فقط كسى مى تواند به اين پديده در آن شرايط پى ببرد كه عقل فوق العاده اى داشته باشد، كسى كه بدون داشتن وسيله و زمينه به حقيقتى پى ببرد كه پيش از او هيچ كس نگفته باشد(3).))
ولى خاورشناس غربى نمى تواند دريابد كه امام صادق (ع) كسى است كه با منشاء علم آسمانى در تماس است . براى كسى كه معتقد به وحى ، الهام ، علم وَهَبى و توانايى ويژه ى انبياء و امامان نباشد، توجيه اين امر مشكل است كه چگونه امام صادق (ع) كروّيت و گردش زمين را دور آفتاب هزار و اندى سال پيش از كپلر و كوپرنيك اعلام كرد. آن هم در نقطه اى چون مدينه كه از مراكز علمى آن روز همچون قسطنطنيه و اسكندريه و انطاكيه و جنديشاپور دور بوده است . انبياء و امامان كه انسانهاى كامل اند از توانايى هاى ويژه اى برخوردارند و حقايق را بى پرده مى بينند.
ابزارهاى مختلف كسب معرفت چون وحى و الهام و اشراق و تعقل و تجربه ى حسى همه منابع كسب حقيقت اند، ولى در وحى و الهام يكباره حقايق روشن مى شود ولى از راه تعقل و تجربه تدريجى و ناقص .
دانشمندان مؤ سسه ى استراسبورگ به اين نتيجه رسيده اند كه نخستين بار در تاريخ بشر امام صادق (ع)، برخلاف فيزيك ارسطو اين مساءله را عنوان كرد كه ((خاك )) و ((باد)) عناصر بسيط نيستند بلكه مركب از عناصر ديگر است . در آن هنگام و حتى تا صدها سال ديگر عناصر اربعه يكى از اركان علم الاشياء محسوب مى شد. به قول محقق اروپايى : ((امام جعفر صادق هزار و يكصد سال قبل از علماى قرن هجدهم ميلادى اروپا كه اجزاى هوا را كشف و از هم جدا كردند، گفت كه باد (هوا) يك عنصر نيست بلكه از چند عنصر بوجود آمده است . برجسته ترين دانشمندان فيزيك جهان بعد از ارسطو نمى دانستند كه باد يك عنصر بسيط نيست . حتى در قرن هجدهم ميلادى تا زمان لاوازيه اكثر دانشمندان باد را يك عنصر بسيط مى دانستند و بعد از اين كه لاوازيه اكسيژن را از ساير گازهايى كه در هوا هست جدا كرد و نشان داد كه اكسيژن در تنفس و سوختن اثر بزرگ دارد، جمهور علماء قبول كردند كه هوا بسيط نيست بلكه متشكل از چند گاز است . بدينسان امام صادق (ع) هزار و يكصد سال از زمان خود پيش بود(4).))
امام صادق (ع) نه تنها فرمود كه هوا مركب از عناصر مختلف است بلكه خاطر نشان ساخت كه تمام اجزايى كه در هوا هست براى تنفس ضرورى است . حتى پس از قرن هجدهم و كشف اكسيژن بوسيله لاوازيه دانشمندان گازهاى ديگرى را كه در هوا وجود دارد از لحاظ هوا بى فايده مى دانستند و تنها در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادى دانشمندان نظريه ى خود را تصحيح كردند و به اين نكته پى بردند كه اگر گازهاى ديگر با اكسيژن مخلوط نشود، ريه ى انسان و حيوان مى سوزد و آنان مى ميرند. براى ادامه حيات لازم است كه گازهاى ديگرى نيز با اكسيژن وارد ريه ى انسان و جانوران شوند و بدينسان پس از دوازده قرن ، جهان علم گفته ى امام صادق (ع) را تصديق كرد كه تمام گازهايى كه در هوا وجود دارد براى تنفس ضرورى است (5).))
نيز امام ششم فرمود: ((ما مى توانيم آهن را مانند هيزم بسوزانيم )) امروز مى دانيم كه هر گاه يك قطعه آهن را به طورى داغ كنيم كه قرمز شود و بعد آن را در اكسيژن خالص فرو ببريم با شعله اى درخشنده مى سوزد و مى توان چراغى ساخت كه فتيله اش از آهن باشد. حتى لاوازيه به اين نكته پى نبرده بود. پيش از پريستلى و لاوازيه ، امام (ع) اكسيژن و خواص آن را بهتر از آنان بيان فرمود.
دستاوردهاى عظيم امام صادق (ع)
امام صادق (ع) تشيع را آسيب ناپذير ساخت و تعاليم اسلام را آن چنان گسترش داد كه توطئه هاى صاحبان زر و تزوير و فرعون ها قارون ها و بلعم باعوراهاى زمان نتوانند اسلام را مسخ كنند و تصوير انحرافى از اسلام را به جاى اسلام واقعى معرفى كنند. سهم امام صادق چنان بزرگ بود كه مذهب شيعه را ((مذهب جعفرى )) ناميدند، تا زمان امام صادق تشيع به صورت ((پيام )) بود، امام آن را به صورت نظام در آورد.
امام صادق (ع) رسالت ايدئولوژيك خويش را به طور عمده از چهار طريق مطرح و گسترده ساخت .
1) تربيت شاگردان
2) روايت احاديث پيامبر و امامان سَلَف
3) تدوين نظام فقهى شيعه
4) روشن ساختن مواضع اعتقادى و كلامى شيعه
دستاوردهاى امام در صحنه علمى و فكرى چنان عظيم و چشمگير است كه تمام دانشمندان طراز اول اسلام و جهان مجبور به اعتراف شده اند. صاحب بن عباد (متوفى 385) كه از بارزترين دانشمندان در تاريخ اسلام محسوب مى شود گفته است : بعد از پيامبر گرامى در اسلام ، دانشمندى بزرگتر از امام صادق (ع) بوجود نيامده است .
امام صادق (ع) نه تنها تشيع را به صورت ((نظام )) درآورد. بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام فقه را مدوّن ساخت . چرا كه امامان چهار گانه اهل سنت كه به عنوان پايه گذار مكاتب فقهى اهل سنّت محسوب مى شوند از شاگردان بلاواسطه يا بالواسطه امام جعفر صادق (ع) بودند. ابوحنيفه كه نخستين تدوين كننده ى فقه در ميان اهل سنّت است از شاگردان امام صادق (ع) بود. كه دو سال تمام از محضر امام استفاده برد، و خود اعتراف مى كند كه : لولا سنتان لهلك النعمان (1) ((اگر آن دو سال نبودند، نعمان (ابوحنيفه ) هلاك مى شد.))
امامان شيعه خورشيد جهان افروزى بودند كه از محضر آنان تمام فرقه هاى اسلامى و حتى غيرمسلمانان استفاده مى كرده اند. نه تنها پايه گذاران مكاتب فقهى و كلامى اهل سنت بلكه حتى دانشمندان نصارى و صابئين نيز در حوزه ى درس امام حضور داشتند. شيخ ابوالحسن خرقانى مى گويد: ((مسلمان و كافر در محضر درس امام جعفر صادق (ع) حضور به هم مى رسانيده اند و از خوان فضلش بهره مند مى شدند.)) يكى از خاورشناسان مى نويسد: ((وقتى قوم صابئى را در دوره ى ماقبل جعفر صادق (ع) با دوره ى ما بعد آن مقايسه مى كنيم مى بينيم كه مانند مقايسه ظلمت با نور است (2).))
در محضر امام صادق (ع) تنها علوم نقلى تدريس نمى گرديد بلكه علوم تجربى و فلسفه نيز مورد مطالعه قرار مى گرفت . امام ششم تنها به تدوين فقه و توسعه و تفسير و حديث و كلام نپرداخت بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام علوم طبيعى و هيئت و فيزيك را در سطح وسيعى مطرح كرد. پيش از امام صادق (ع) امام باقر نيز فيزيك و جغرافيا را تدريس مى نموده است ولى امام صادق (ع) اين علوم را توسعه داد. دانشمندان مؤ سسه تحقيقات استراسبورگ كه از اسلام شناسان معروف اروپايى اند به اين نتيجه رسيده اند كه امام صادق هزار سال پيش از كوپرنيك بر نظريه ى گردش خورشيد دور زمين كه تا قرون اخير از مسلّمات علمى محسوب مى شده است ، ايراد گرفت و آن را رد كرد. امام صادق نخستين بار اعلام كرد كه زمين دور آفتاب مى گردد و توالى روز و شب ناشى از اين گردش مى باشد. انديشمند اروپايى مى نويسد: ((فقط كسى مى تواند به اين پديده در آن شرايط پى ببرد كه عقل فوق العاده اى داشته باشد، كسى كه بدون داشتن وسيله و زمينه به حقيقتى پى ببرد كه پيش از او هيچ كس نگفته باشد(3).))
ولى خاورشناس غربى نمى تواند دريابد كه امام صادق (ع) كسى است كه با منشاء علم آسمانى در تماس است . براى كسى كه معتقد به وحى ، الهام ، علم وَهَبى و توانايى ويژه ى انبياء و امامان نباشد، توجيه اين امر مشكل است كه چگونه امام صادق (ع) كروّيت و گردش زمين را دور آفتاب هزار و اندى سال پيش از كپلر و كوپرنيك اعلام كرد. آن هم در نقطه اى چون مدينه كه از مراكز علمى آن روز همچون قسطنطنيه و اسكندريه و انطاكيه و جنديشاپور دور بوده است . انبياء و امامان كه انسانهاى كامل اند از توانايى هاى ويژه اى برخوردارند و حقايق را بى پرده مى بينند.
ابزارهاى مختلف كسب معرفت چون وحى و الهام و اشراق و تعقل و تجربه ى حسى همه منابع كسب حقيقت اند، ولى در وحى و الهام يكباره حقايق روشن مى شود ولى از راه تعقل و تجربه تدريجى و ناقص .
دانشمندان مؤ سسه ى استراسبورگ به اين نتيجه رسيده اند كه نخستين بار در تاريخ بشر امام صادق (ع)، برخلاف فيزيك ارسطو اين مساءله را عنوان كرد كه ((خاك )) و ((باد)) عناصر بسيط نيستند بلكه مركب از عناصر ديگر است . در آن هنگام و حتى تا صدها سال ديگر عناصر اربعه يكى از اركان علم الاشياء محسوب مى شد. به قول محقق اروپايى : ((امام جعفر صادق هزار و يكصد سال قبل از علماى قرن هجدهم ميلادى اروپا كه اجزاى هوا را كشف و از هم جدا كردند، گفت كه باد (هوا) يك عنصر نيست بلكه از چند عنصر بوجود آمده است . برجسته ترين دانشمندان فيزيك جهان بعد از ارسطو نمى دانستند كه باد يك عنصر بسيط نيست . حتى در قرن هجدهم ميلادى تا زمان لاوازيه اكثر دانشمندان باد را يك عنصر بسيط مى دانستند و بعد از اين كه لاوازيه اكسيژن را از ساير گازهايى كه در هوا هست جدا كرد و نشان داد كه اكسيژن در تنفس و سوختن اثر بزرگ دارد، جمهور علماء قبول كردند كه هوا بسيط نيست بلكه متشكل از چند گاز است . بدينسان امام صادق (ع) هزار و يكصد سال از زمان خود پيش بود(4).))
امام صادق (ع) نه تنها فرمود كه هوا مركب از عناصر مختلف است بلكه خاطر نشان ساخت كه تمام اجزايى كه در هوا هست براى تنفس ضرورى است . حتى پس از قرن هجدهم و كشف اكسيژن بوسيله لاوازيه دانشمندان گازهاى ديگرى را كه در هوا وجود دارد از لحاظ هوا بى فايده مى دانستند و تنها در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادى دانشمندان نظريه ى خود را تصحيح كردند و به اين نكته پى بردند كه اگر گازهاى ديگر با اكسيژن مخلوط نشود، ريه ى انسان و حيوان مى سوزد و آنان مى ميرند. براى ادامه حيات لازم است كه گازهاى ديگرى نيز با اكسيژن وارد ريه ى انسان و جانوران شوند و بدينسان پس از دوازده قرن ، جهان علم گفته ى امام صادق (ع) را تصديق كرد كه تمام گازهايى كه در هوا وجود دارد براى تنفس ضرورى است (5).))
نيز امام ششم فرمود: ((ما مى توانيم آهن را مانند هيزم بسوزانيم )) امروز مى دانيم كه هر گاه يك قطعه آهن را به طورى داغ كنيم كه قرمز شود و بعد آن را در اكسيژن خالص فرو ببريم با شعله اى درخشنده مى سوزد و مى توان چراغى ساخت كه فتيله اش از آهن باشد. حتى لاوازيه به اين نكته پى نبرده بود. پيش از پريستلى و لاوازيه ، امام (ع) اكسيژن و خواص آن را بهتر از آنان بيان فرمود.
1) تربيت شاگردان
2) روايت احاديث پيامبر و امامان سَلَف
3) تدوين نظام فقهى شيعه
4) روشن ساختن مواضع اعتقادى و كلامى شيعه
دستاوردهاى امام در صحنه علمى و فكرى چنان عظيم و چشمگير است كه تمام دانشمندان طراز اول اسلام و جهان مجبور به اعتراف شده اند. صاحب بن عباد (متوفى 385) كه از بارزترين دانشمندان در تاريخ اسلام محسوب مى شود گفته است : بعد از پيامبر گرامى در اسلام ، دانشمندى بزرگتر از امام صادق (ع) بوجود نيامده است .
امام صادق (ع) نه تنها تشيع را به صورت ((نظام )) درآورد. بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام فقه را مدوّن ساخت . چرا كه امامان چهار گانه اهل سنت كه به عنوان پايه گذار مكاتب فقهى اهل سنّت محسوب مى شوند از شاگردان بلاواسطه يا بالواسطه امام جعفر صادق (ع) بودند. ابوحنيفه كه نخستين تدوين كننده ى فقه در ميان اهل سنّت است از شاگردان امام صادق (ع) بود. كه دو سال تمام از محضر امام استفاده برد، و خود اعتراف مى كند كه : لولا سنتان لهلك النعمان (1) ((اگر آن دو سال نبودند، نعمان (ابوحنيفه ) هلاك مى شد.))
امامان شيعه خورشيد جهان افروزى بودند كه از محضر آنان تمام فرقه هاى اسلامى و حتى غيرمسلمانان استفاده مى كرده اند. نه تنها پايه گذاران مكاتب فقهى و كلامى اهل سنت بلكه حتى دانشمندان نصارى و صابئين نيز در حوزه ى درس امام حضور داشتند. شيخ ابوالحسن خرقانى مى گويد: ((مسلمان و كافر در محضر درس امام جعفر صادق (ع) حضور به هم مى رسانيده اند و از خوان فضلش بهره مند مى شدند.)) يكى از خاورشناسان مى نويسد: ((وقتى قوم صابئى را در دوره ى ماقبل جعفر صادق (ع) با دوره ى ما بعد آن مقايسه مى كنيم مى بينيم كه مانند مقايسه ظلمت با نور است (2).))
در محضر امام صادق (ع) تنها علوم نقلى تدريس نمى گرديد بلكه علوم تجربى و فلسفه نيز مورد مطالعه قرار مى گرفت . امام ششم تنها به تدوين فقه و توسعه و تفسير و حديث و كلام نپرداخت بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام علوم طبيعى و هيئت و فيزيك را در سطح وسيعى مطرح كرد. پيش از امام صادق (ع) امام باقر نيز فيزيك و جغرافيا را تدريس مى نموده است ولى امام صادق (ع) اين علوم را توسعه داد. دانشمندان مؤ سسه تحقيقات استراسبورگ كه از اسلام شناسان معروف اروپايى اند به اين نتيجه رسيده اند كه امام صادق هزار سال پيش از كوپرنيك بر نظريه ى گردش خورشيد دور زمين كه تا قرون اخير از مسلّمات علمى محسوب مى شده است ، ايراد گرفت و آن را رد كرد. امام صادق نخستين بار اعلام كرد كه زمين دور آفتاب مى گردد و توالى روز و شب ناشى از اين گردش مى باشد. انديشمند اروپايى مى نويسد: ((فقط كسى مى تواند به اين پديده در آن شرايط پى ببرد كه عقل فوق العاده اى داشته باشد، كسى كه بدون داشتن وسيله و زمينه به حقيقتى پى ببرد كه پيش از او هيچ كس نگفته باشد(3).))
ولى خاورشناس غربى نمى تواند دريابد كه امام صادق (ع) كسى است كه با منشاء علم آسمانى در تماس است . براى كسى كه معتقد به وحى ، الهام ، علم وَهَبى و توانايى ويژه ى انبياء و امامان نباشد، توجيه اين امر مشكل است كه چگونه امام صادق (ع) كروّيت و گردش زمين را دور آفتاب هزار و اندى سال پيش از كپلر و كوپرنيك اعلام كرد. آن هم در نقطه اى چون مدينه كه از مراكز علمى آن روز همچون قسطنطنيه و اسكندريه و انطاكيه و جنديشاپور دور بوده است . انبياء و امامان كه انسانهاى كامل اند از توانايى هاى ويژه اى برخوردارند و حقايق را بى پرده مى بينند.
ابزارهاى مختلف كسب معرفت چون وحى و الهام و اشراق و تعقل و تجربه ى حسى همه منابع كسب حقيقت اند، ولى در وحى و الهام يكباره حقايق روشن مى شود ولى از راه تعقل و تجربه تدريجى و ناقص .
دانشمندان مؤ سسه ى استراسبورگ به اين نتيجه رسيده اند كه نخستين بار در تاريخ بشر امام صادق (ع)، برخلاف فيزيك ارسطو اين مساءله را عنوان كرد كه ((خاك )) و ((باد)) عناصر بسيط نيستند بلكه مركب از عناصر ديگر است . در آن هنگام و حتى تا صدها سال ديگر عناصر اربعه يكى از اركان علم الاشياء محسوب مى شد. به قول محقق اروپايى : ((امام جعفر صادق هزار و يكصد سال قبل از علماى قرن هجدهم ميلادى اروپا كه اجزاى هوا را كشف و از هم جدا كردند، گفت كه باد (هوا) يك عنصر نيست بلكه از چند عنصر بوجود آمده است . برجسته ترين دانشمندان فيزيك جهان بعد از ارسطو نمى دانستند كه باد يك عنصر بسيط نيست . حتى در قرن هجدهم ميلادى تا زمان لاوازيه اكثر دانشمندان باد را يك عنصر بسيط مى دانستند و بعد از اين كه لاوازيه اكسيژن را از ساير گازهايى كه در هوا هست جدا كرد و نشان داد كه اكسيژن در تنفس و سوختن اثر بزرگ دارد، جمهور علماء قبول كردند كه هوا بسيط نيست بلكه متشكل از چند گاز است . بدينسان امام صادق (ع) هزار و يكصد سال از زمان خود پيش بود(4).))
امام صادق (ع) نه تنها فرمود كه هوا مركب از عناصر مختلف است بلكه خاطر نشان ساخت كه تمام اجزايى كه در هوا هست براى تنفس ضرورى است . حتى پس از قرن هجدهم و كشف اكسيژن بوسيله لاوازيه دانشمندان گازهاى ديگرى را كه در هوا وجود دارد از لحاظ هوا بى فايده مى دانستند و تنها در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادى دانشمندان نظريه ى خود را تصحيح كردند و به اين نكته پى بردند كه اگر گازهاى ديگر با اكسيژن مخلوط نشود، ريه ى انسان و حيوان مى سوزد و آنان مى ميرند. براى ادامه حيات لازم است كه گازهاى ديگرى نيز با اكسيژن وارد ريه ى انسان و جانوران شوند و بدينسان پس از دوازده قرن ، جهان علم گفته ى امام صادق (ع) را تصديق كرد كه تمام گازهايى كه در هوا وجود دارد براى تنفس ضرورى است (5).))
نيز امام ششم فرمود: ((ما مى توانيم آهن را مانند هيزم بسوزانيم )) امروز مى دانيم كه هر گاه يك قطعه آهن را به طورى داغ كنيم كه قرمز شود و بعد آن را در اكسيژن خالص فرو ببريم با شعله اى درخشنده مى سوزد و مى توان چراغى ساخت كه فتيله اش از آهن باشد. حتى لاوازيه به اين نكته پى نبرده بود. پيش از پريستلى و لاوازيه ، امام (ع) اكسيژن و خواص آن را بهتر از آنان بيان فرمود.
دستاوردهاى عظيم امام صادق (ع)
امام صادق (ع) تشيع را آسيب ناپذير ساخت و تعاليم اسلام را آن چنان گسترش داد كه توطئه هاى صاحبان زر و تزوير و فرعون ها قارون ها و بلعم باعوراهاى زمان نتوانند اسلام را مسخ كنند و تصوير انحرافى از اسلام را به جاى اسلام واقعى معرفى كنند. سهم امام صادق چنان بزرگ بود كه مذهب شيعه را ((مذهب جعفرى )) ناميدند، تا زمان امام صادق تشيع به صورت ((پيام )) بود، امام آن را به صورت نظام در آورد.
امام صادق (ع) رسالت ايدئولوژيك خويش را به طور عمده از چهار طريق مطرح و گسترده ساخت .
1) تربيت شاگردان
2) روايت احاديث پيامبر و امامان سَلَف
3) تدوين نظام فقهى شيعه
4) روشن ساختن مواضع اعتقادى و كلامى شيعه
دستاوردهاى امام در صحنه علمى و فكرى چنان عظيم و چشمگير است كه تمام دانشمندان طراز اول اسلام و جهان مجبور به اعتراف شده اند. صاحب بن عباد (متوفى 385) كه از بارزترين دانشمندان در تاريخ اسلام محسوب مى شود گفته است : بعد از پيامبر گرامى در اسلام ، دانشمندى بزرگتر از امام صادق (ع) بوجود نيامده است .
امام صادق (ع) نه تنها تشيع را به صورت ((نظام )) درآورد. بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام فقه را مدوّن ساخت . چرا كه امامان چهار گانه اهل سنت كه به عنوان پايه گذار مكاتب فقهى اهل سنّت محسوب مى شوند از شاگردان بلاواسطه يا بالواسطه امام جعفر صادق (ع) بودند. ابوحنيفه كه نخستين تدوين كننده ى فقه در ميان اهل سنّت است از شاگردان امام صادق (ع) بود. كه دو سال تمام از محضر امام استفاده برد، و خود اعتراف مى كند كه : لولا سنتان لهلك النعمان (1) ((اگر آن دو سال نبودند، نعمان (ابوحنيفه ) هلاك مى شد.))
امامان شيعه خورشيد جهان افروزى بودند كه از محضر آنان تمام فرقه هاى اسلامى و حتى غيرمسلمانان استفاده مى كرده اند. نه تنها پايه گذاران مكاتب فقهى و كلامى اهل سنت بلكه حتى دانشمندان نصارى و صابئين نيز در حوزه ى درس امام حضور داشتند. شيخ ابوالحسن خرقانى مى گويد: ((مسلمان و كافر در محضر درس امام جعفر صادق (ع) حضور به هم مى رسانيده اند و از خوان فضلش بهره مند مى شدند.)) يكى از خاورشناسان مى نويسد: ((وقتى قوم صابئى را در دوره ى ماقبل جعفر صادق (ع) با دوره ى ما بعد آن مقايسه مى كنيم مى بينيم كه مانند مقايسه ظلمت با نور است (2).))
در محضر امام صادق (ع) تنها علوم نقلى تدريس نمى گرديد بلكه علوم تجربى و فلسفه نيز مورد مطالعه قرار مى گرفت . امام ششم تنها به تدوين فقه و توسعه و تفسير و حديث و كلام نپرداخت بلكه نخستين كسى است كه در تاريخ اسلام علوم طبيعى و هيئت و فيزيك را در سطح وسيعى مطرح كرد. پيش از امام صادق (ع) امام باقر نيز فيزيك و جغرافيا را تدريس مى نموده است ولى امام صادق (ع) اين علوم را توسعه داد. دانشمندان مؤ سسه تحقيقات استراسبورگ كه از اسلام شناسان معروف اروپايى اند به اين نتيجه رسيده اند كه امام صادق هزار سال پيش از كوپرنيك بر نظريه ى گردش خورشيد دور زمين كه تا قرون اخير از مسلّمات علمى محسوب مى شده است ، ايراد گرفت و آن را رد كرد. امام صادق نخستين بار اعلام كرد كه زمين دور آفتاب مى گردد و توالى روز و شب ناشى از اين گردش مى باشد. انديشمند اروپايى مى نويسد: ((فقط كسى مى تواند به اين پديده در آن شرايط پى ببرد كه عقل فوق العاده اى داشته باشد، كسى كه بدون داشتن وسيله و زمينه به حقيقتى پى ببرد كه پيش از او هيچ كس نگفته باشد(3).))
ولى خاورشناس غربى نمى تواند دريابد كه امام صادق (ع) كسى است كه با منشاء علم آسمانى در تماس است . براى كسى كه معتقد به وحى ، الهام ، علم وَهَبى و توانايى ويژه ى انبياء و امامان نباشد، توجيه اين امر مشكل است كه چگونه امام صادق (ع) كروّيت و گردش زمين را دور آفتاب هزار و اندى سال پيش از كپلر و كوپرنيك اعلام كرد. آن هم در نقطه اى چون مدينه كه از مراكز علمى آن روز همچون قسطنطنيه و اسكندريه و انطاكيه و جنديشاپور دور بوده است . انبياء و امامان كه انسانهاى كامل اند از توانايى هاى ويژه اى برخوردارند و حقايق را بى پرده مى بينند.
ابزارهاى مختلف كسب معرفت چون وحى و الهام و اشراق و تعقل و تجربه ى حسى همه منابع كسب حقيقت اند، ولى در وحى و الهام يكباره حقايق روشن مى شود ولى از راه تعقل و تجربه تدريجى و ناقص .
دانشمندان مؤ سسه ى استراسبورگ به اين نتيجه رسيده اند كه نخستين بار در تاريخ بشر امام صادق (ع)، برخلاف فيزيك ارسطو اين مساءله را عنوان كرد كه ((خاك )) و ((باد)) عناصر بسيط نيستند بلكه مركب از عناصر ديگر است . در آن هنگام و حتى تا صدها سال ديگر عناصر اربعه يكى از اركان علم الاشياء محسوب مى شد. به قول محقق اروپايى : ((امام جعفر صادق هزار و يكصد سال قبل از علماى قرن هجدهم ميلادى اروپا كه اجزاى هوا را كشف و از هم جدا كردند، گفت كه باد (هوا) يك عنصر نيست بلكه از چند عنصر بوجود آمده است . برجسته ترين دانشمندان فيزيك جهان بعد از ارسطو نمى دانستند كه باد يك عنصر بسيط نيست . حتى در قرن هجدهم ميلادى تا زمان لاوازيه اكثر دانشمندان باد را يك عنصر بسيط مى دانستند و بعد از اين كه لاوازيه اكسيژن را از ساير گازهايى كه در هوا هست جدا كرد و نشان داد كه اكسيژن در تنفس و سوختن اثر بزرگ دارد، جمهور علماء قبول كردند كه هوا بسيط نيست بلكه متشكل از چند گاز است . بدينسان امام صادق (ع) هزار و يكصد سال از زمان خود پيش بود(4).))
امام صادق (ع) نه تنها فرمود كه هوا مركب از عناصر مختلف است بلكه خاطر نشان ساخت كه تمام اجزايى كه در هوا هست براى تنفس ضرورى است . حتى پس از قرن هجدهم و كشف اكسيژن بوسيله لاوازيه دانشمندان گازهاى ديگرى را كه در هوا وجود دارد از لحاظ هوا بى فايده مى دانستند و تنها در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادى دانشمندان نظريه ى خود را تصحيح كردند و به اين نكته پى بردند كه اگر گازهاى ديگر با اكسيژن مخلوط نشود، ريه ى انسان و حيوان مى سوزد و آنان مى ميرند. براى ادامه حيات لازم است كه گازهاى ديگرى نيز با اكسيژن وارد ريه ى انسان و جانوران شوند و بدينسان پس از دوازده قرن ، جهان علم گفته ى امام صادق (ع) را تصديق كرد كه تمام گازهايى كه در هوا وجود دارد براى تنفس ضرورى است (5).))
نيز امام ششم فرمود: ((ما مى توانيم آهن را مانند هيزم بسوزانيم )) امروز مى دانيم كه هر گاه يك قطعه آهن را به طورى داغ كنيم كه قرمز شود و بعد آن را در اكسيژن خالص فرو ببريم با شعله اى درخشنده مى سوزد و مى توان چراغى ساخت كه فتيله اش از آهن باشد. حتى لاوازيه به اين نكته پى نبرده بود. پيش از پريستلى و لاوازيه ، امام (ع) اكسيژن و خواص آن را بهتر از آنان بيان فرمود.
نظرات شما عزیزان:
