در بهمن ۱۳۶۱ خبرگزاریهای جهان از تقاضای عراق از فرانسویها مبنی بر دریافت هواپیماهای دریایی سوپراتاندارد خبر دادند. سوپراتانداردها هواپیمای مناسب عملیاتهای هوابه دریا و دارای سرعتی معادل ۱۲۰۰ کیلومتر در ساعت میباشند. این هواپیما قادر به طی مسافت ۷۲۰۰ کیلومتری در عملیات میباشد و با توجه به تجهیز آن به رادارهای مخصوص چند کاره، قادر به ردیابی و شلیک به کشتیها تا فاصله ۱۳۰ کیلومتری است. بنابراین این هواپیما برای حمله و انهدام هدف نیاز به نزدیک شدن به آن را ندارد. چند ماه بعد از پخش خبر فوق، خبرگزاریها خبر موافقت فرانسه را نسبت به تحویل پنج فروند جنگنده سوپراتاندارد مجهز به موشکهای اگزوسه به عراق اعلام کردند، البته بعدها تحویل پنج فروند سوپراتاندارد به اجاره یا قرض دادن پنج فروند سوپراتاندارد تغییر یافت. همزمان جنگ رسانهای خبرگزاریهای غربی و عراقیها آغاز شد. آنها در تبلیغات خود اعلام میکردند که «عملکرد هواپیماهای سوپراتاندارد و موشکهای اگزوسه مناسب بوده و کارایی خود را در جنگ فالکلند به اثبات رساندهاند»۲ و یا «دفاع ضدهوایی ایران در مقابله با هواپیماهای سوپراتاندارد ناتوان است» و اینکه «سوپراتانداردهای فرانسوی برای منهدم کردن جزیره خارک به عراق تحویل داده میشو»۳ چندی بعد رسانههای جهان خبر از تحویل هواپیماهای میراژ اف۱ با توانایی شلیک موشک اگزوسه به عراق تا پایان سال مسیحی رادادند.»۴ همچنین در همین ایام خبر تقاضای دولت عراق از فرانسه جهت افزایش تعداد موشکهای اگزوسه (دریافتی در هر ماه) به دو برابر پخش شد.
این هجمه تبلیغاتی توسط خبرگزاریهای آلمان غربی، شبکه خبری بیبیسی و… و رادیوهای رژیم صهیونستی، عراق، سوئیس، آمریکا و… روزنامههای والاستریت ژورنال، لسآنجلس تایمز، کریستین ساینس مانیتور و… انجام میشد.
البته فرمایشهای امیدبخش رهبر کبیر انقلاب اسلامی، ایمان قوی، سد آتش مستحکم پدافند هوایی در خارک، استقرار سامانههای پدافند هوایی بر روی کشتیها، انهدام چندین فروند میراژ، ابتکار عمل ساخت گویهای فلزی و استفاده از کشتیهای غرق شده برای انحراف موشکهای اگزوسه در اطراف جزیره خارک و سایر اقدامهای انجام شده در کم اثر ساختن جنگ روانی دشمن در ارتباط با سوپراتاندارد کاملاً مؤثر بود، بهگونهای که شعار کودکان ایرانی این بود که «سوپراتاندارد را دود هوا میکنیم…».
پس از شکست برنامه فوق، روزنامه فرانسوی لیبراسیون در گزارشی نوشت: «تحویل سوپراتانداردها [به عراق] یک سلاح جنگ روانی است، زیرا این هواپیما قادر به انهدام پایانه نفتی خارک نیست و…»۵ در واقع عراق پیشبینی کرده بود که در کوتاهترین مدت میتواند ایران را از منبع اصلی درآمد نفتی محروم ساخته و با بمباران جزیره خارک و سایر تأسیسات نفتی شریان حیاتی اقتصاد ایران را قطع کند، اما در عمل پیشبینی صدام محقق نشد، زیرا نیروی هوایی عراق در نابودی و وارد کردن ضربات اساسی به تأسیسات نفتی ایران در خارک ناتوان بود. بنا به ادعای عراقیها در شش ماهه اول سال ۱۳۶۴ بیش از ۸۰۰ پرواز جنگی به قصد انهدام تأسیسات نفتی خارک انجام شد.۶ در همین هنگام (۲۴/۵/۶۴) صدام مدعی یکسان شدن جزیره خارک با خاک میشود که با توجه به ادعاهای قبلی صدام در خصوص انهدام کامل جزیره خارک، این مسئله از سوی امام امت به سخره گرفته میشود و امام (ره) در این خصوص میفرمایند: «مگر صدام قبلاً نگفته بود که جزیره خارک را نابود کرده است؟ چیزی که نابود شده که دیگر نیازی به نابودی مجدد ندارد…». در این میان آنچه که غیر قابل انکار است عملکرد خوب پدافندهوایی در دفاع از جزیره خارک است.
ابتکارهای پدافندهوایی در دفاع از جزیره خارک
یکی از ابتکارهای مؤثر کارکنان پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران در دفاع از جزیره خارک و در طول جنگ که بر اثر مهارت و سطح آموزش بالای آنها حاصل شده بود، انهدام موشکهای رها شده از هواپیماها و بالگردهای عراقی به سمت مناطق و نقاط آسیبپذیر بود. این در حالی بود که ایران در زمان جنگ، سامانههای پدافند هوایی ضدموشک در اختیار نداشت. این ابتکار در مقابل موشکهای عراقی نیز به کار گرفته شد و موفقیتآمیز بود. یکی از فرماندهان پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران در زمان جنگ، در مصاحبه با یکی از نشریات۷ با بیان خاطراتی از این ابتکار، به بالا رفتن هزینه حمله عراقیها پس از دستیابی پدافند هوایی ایران به آن اشاره میکند. این ابتکار نهتنها منجر به نابودی موشکهای هوابه سطح اگزوسه عراقی بر فراز خارک شد، بلکه در موارد بسیاری موشکهای سی- ۶۰۱ نیز طعمه سامانههای پدافندهوایی جمهوری اسلامی ایران در خارک شدند.۸
در خصوص عملکرد پدافندهوایی، یکی از مسئولان شرکت نفت میگوید: «مناطق عملیاتی و سکوهای شرکت نفت فلات قاره ایران در سالهای جنگ، شاهد بیشترین حملات دشمن بعثی بوده و در خط مقدم جبهه قرار داشته است. در این خصوص بیشترین حملات در مناطق خارگ و بهرگان انجام شده و پس از آن مناطق لاوان و سیری نیز آماج حملات دشمن قرار گرفتهاند.
در کنار تولید نفت در این شرکت، وجود امنیت بسیار مهم و حیاتی است و در طی هشت سال جنگ تحمیلی، نقش پدافند هوایی در حفظ امنیت تولید، بسیار تأثیرگذار بوده است. پدافند هوایی در طی این سالها باعث ایجاد آرامش خاطر در همکاران این شرکت در طول هشت سال دفاع مقدس و هماکنون شده است.گر چه تعدادی از همکاران ما و نیروهای پدافند به درجه رفیع شهادت نائل شدند، اما این فداکاریها باعث شد تولید نفت در طی سالهای جنگ تحمیلی حتی لحظهای متوقف نشود و آرامش و امنیت حال حاضر کشور مدیون این فداکاریها و رشادتهاست.
تمامی تأسیسات مهم و حیاتی، از جمله تأسیسات نفتی تحت پوشش پدافند هوایی قرار دارد و شریانهای اقتصاد کشور توسط این نیرو حفاظت میشوند. پدافند هوایی این اطمینان را میدهد که از تأسیسات مهم کشور از جمله تأسیسات نفتی و هستهای جانانه دفاع کند.»۹
شهدای پدافندهوایی
دفاع جانانه دلیرمردان پدافند در خارک تا سالیان سال زبانزد همگان خواهد بود. در طول سالهای دفاع مقدس، شهدای گرانقدر پدافند هوایی در خارک شاهدان همیشه زنده تاریخ این مرزو بوم بر استقامت چشمان بیدار فرزندان این مرز و بوم در خارک خواهند بود. روحشان شاد و راهشان پر رهرو باد.
پینوشت
۱- ویکیپدیا
۲- همایش عملیات روانی ص ۲۲۹
۳- همان منبع
۴- همایش عملیات روانی ص ۲۳۳
۵- همایش عملیات روانی ص ۲۴۴
۶- تاریخ نظامی جنگ تحمیلی تا ۳۱ شهریور جلد۲– ص ۲۵
۷- ویژه نامه رزمایش مدافعان آسمان ولایت۲- ص۲۳
۸- جهانفر، رضا- مقاله حافظان آسمان- مجله صف- مهرماه ۱۳۸۹- شماره ۳۵۹- ص۶۶ الی ۷۷
۹- پرتال اطلاعرسانی شرکت نفت فلات قاره ایران- سخنرانی مهندس سلیمانی مدیر امور تولید شرکت نفت فلات قاره ایران در خصوص پدافندهوایی- چهارشنبه ۶ مهر۱۳۹۰- ۸:۵۴:۴۰
نویسنده: سرتیپ دوم محمود حجامی و سروان رضا جهانفر
منبع: پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
نظرات شما عزیزان: