از آیات دوم و چهارم برداشت می شود که از نشانه های انسانهای با تقوا  این است که به عهد خویش وفادارند.

آیه 20 سوره رعد از جمله عوامل عاقبت به خیری و سعادت انسان را وفای به عهد و نشکستن پیمان می شمارد. و آیات شماره شش، رعایت عهد را از نشانه های مۆمنان واقعی معرفی می کند.

از این رو کسانی که در سال 61 هجری به عهد خود با امام حسین علیه السلام وفادار ماندند متقین و مۆمنان واقعی روزگار خویش بودند که در نهایت عاقبت بخیر و سعادتمند شدند. و از جمله این افراد عباس بن علی علیهماالسلام بود.

اهمیت وفای به عهد در روایات

روایات بسیاری نیز در لزوم پایبندی به پیمان توسط انسان مۆمن در متون دینی یافت می شود. از جمله این روایات:

 1. از امام باقر علیه السلام كه فرمود: سه چیز است كه خدا عز و جل در آنها براى احدى رخصت نداده است:

اداى امانت به خوش كردار و بد كردار، وفاى‏ به‏ عهد و پیمان براى خوش كردار و بد كردار، و احسان به پدر و مادر چه خوش كردار باشند و چه بد كردار.(4)

2. از ابوبصیر، از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است كه فرمود: «امیرالمۆمنین علیه السلام فرمود كه: اهل دین را علامتى چند است كه به آنها شناخته مى‏شوند، و آن علامات، راستى در خبر است، و اداى امانت، و وفاى‏ به‏ عهد، و پیمان و ...(5)

سفارش مولا به مالک اشتر

اگر میان تو و دشمنت قضیّه‏اى رخ داد كه به خاطر آن پیمان صلحى بستى یا تعهّدى را به عهده گرفتى، به پیمان خویش وفا كن و تعهّد خود را رعایت نما. و خود را چون سپرى برابر پیمانت ساز؛ زیرا هیچ یك از واجبات الهى كه مردم با وجود اختلاف فكرى و دینى، در آن اتفاق نظر دارند، چون بزرگ شمردن وفاى به عهد نیست حتى مشركان هم وفاى به عهد را در میان خود لازم مى‏شمردند؛ زیرا آنان نیز عواقب وخیم نیرنگبازى، و پیمان‏شكنى را دریافته بودند؛ پس هرگز در آنچه بر عهده گرفته‏اى، خیانت مكن و پیمان خود را مشكن و دشمنت را گول مزن؛ زیرا تنها نادان در برابر خداى تعالى دلیرى نماید.(6)

وفاداری به عهد و پیمان در تعالیم دینی آن قدر با اهمیت است که در کتاب مقدس و آسمانی اسلام قرآن کریم از زبان خداوند بزرگ در موارد متعدد به این موضوع پرداخته شده است. و آنهایی را که به عهد خود وفادارند را مورد ستایش و در مقابل پیمان شکنان را مورد سرزش و بازخواست قرار داده است

از این کلام حضرت روشن می شود که چرا در زیارتنامه قمر بنی هاشم علیه السلام سلام می دهیم: السلام علیک یا عبدالصالح المطیع لله و لرسوله و لامیرالمۆمنین. زیرا که عباس علیه السلام مطیع فرمایشات خدا و رسول و حضرت امیر علیه السلام بودند؛ که یکی از این دستورات به عهد خود وفادار بودن است.

نقض پیمان نسبت به اوصیای انبیاء

ابن عبّاس گوید: وقتى خداوند تبارك و تعالى آیه‏ وَ أَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِكُمْ‏ ... (و شما به عهد من وفا كنید تا من هم به عهد خود با شما، كه گفتم شما را داخل بهشت خواهم نمود، وفا كنم بقره: 40) را نازل ساخت پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله‏ فرمود:

به خدا سوگند: حضرت آدم از دار دنیا رفت، در حالى كه با قومش پیمان بسته بود تا به فرزندش شیث وفادار بمانند، و به آن وفا نكردند، و حضرت نوح چشم از جهان پوشید و با قومش براى وصیّش سام وفادار باشند، امّتش وفا نكردند، و حضرت ابراهیم علیه السّلام دار دنیا را وداع گفت و از قومش بر وفادار ماندن به وصیش، اسماعیل پیمان گرفت، امّتش انجام ندادند، حضرت موسى از دنیا رفت در حالى كه با قومش عهد بسته بود به وفا با وصیّش یوشع بن نون، امّتش به آن وفا نكردند، و حضرت عیسى بن مریم به آسمان بالا برده شد و میثاق بست با قومش بر وفادار ماندن به وصیّش شمعون بن حمون صفا، (ولى) امّتش وفا نكردند، و من نیز بزودى از شما جدا خواهم شد و از میان شما مى‏روم و به ملكوت اعلى خواهم پیوست، و به تحقیق عهد كردم با امّتم در باره علىّ بن ابى طالب، و او هم به سرنوشت اوصیاء پیامبران پیشین از جانب امّتشان دچار خواهد شد، با وصىّ من مخالفت خواهند ورزید، و نافرمانیش خواهند كرد، آگاه باشید! عهدم را در باره علىّ بار دیگر به شما ابلاغ مى‏نمایم. (پس هر كس كه آن را بشكند، به زیان خودش كوشش نموده، و كسى كه پایدار بماند به چیزى كه بر سر او میثاق بسته شده، بزودى پاداش بزرگى از خدا دریافت خواهد داشت- فتح 48: 10).(7)

و حضرت ابالفضل علیه السلام از جمله قلیل کسانی بود که بر سر میثاقش با اوصیاء حقیقی پیامبر اسلام پایدار ماند.

پی نوشت:

1)  ابن قولویه، کامل الزیارات، ص 179.

2) مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی.

3) كلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الكافی (ط - الإسلامیة)، 8جلد، دار الكتب الإسلامیة - تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق، ج‏2 ؛ ص364.

4) كلینى، محمد بن یعقوب - كمره اى، محمد باقر، أصول الكافی / ترجمه كمره‏اى، 6جلد، اسوه - ایران ؛ قم، چاپ: سوم، 1375 ش. ج‏4 ؛ ص479.

5) كلینى، محمد بن یعقوب - اردكانى، محمدعلى، تحفة الأولیاء (ترجمه أصول كافى)، 4جلد، دار الحدیث - قم، چاپ: اول، 1388 ش، ج‏3 ؛ ص589.

6) ابن شعبه، حسن بن على - حسن زاده، صادق، تحف العقول / ترجمه حسن زاده، 1جلد، انتشارات آل علیّ علیه السلام - قم، چاپ: اول، 1382ش، ص241.

7) ابن بابویه، محمد بن على - محمدى شاهرودى، عبد العلى، معانی الأخبار / ترجمه محمدى، 2جلد، دار الكتب الإسلامیة - تهران، چاپ: دوم، 1377ش، ج‏2 ؛ ص369- 370.

سید روح الله علوی            

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: