تبادل لینک هوشمند 
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛از نخستین اقدامات نظام اسلامی بعد از پیروزی انقلاب، انطباق قوانین با شرع اسلام بود، در همین راستا لایحه قصاص توسط شهید بهشتی، به مجلس ارائه شد. شورای عالی قضایی نیز لایحه قصاص را با کمک پنج فقیه تهیه و پس از به تصویب رساندن در دولت در قالب یک لایحه به مجلس تقدیم کرد. در این بین جبهه ملی بیانیه‌ای توهین آمیز درباره لایحه قصاص صادر کرد و اعلام راهپیمایی نمود.
موضع‌گیری جبهه ملی علیه لایحه قصاص
پس از طرح لایحه قصاص توسط شورای عالی قضایی و تقدیم آن به مجلس، مخالفت‌هایی از سوی جبهه ملی علیه آن لایحه به عمل آمد؛ جبهه ملي كه رويكردي ليبرالی داشت با این بهانه که این لایحه مغایر حقوق بشر است به مقابله با نظام پرداخت و با «سبّ به قرآن و سب به اسلام و غیرانسانی خواندن حکم قصاص» مردم را به شورش خیابانی علیه این لایحه فراخواند و روز 25 خرداد 1360 را روز موعود تعیین کرد.
در اطلاعیه جبهه ملی آمده بود: «هم‌وطنان شرافتمند، مردم غیور و آزادی‌خواه ایران؛ در شرایطی که همه آزادی‌های فردی و اجتماعی توسط هیأت حاکمه مستبد و انحصارگر زیر پا نهاده شده و استقلال مملکت در معرض خطرات جدی قرار دارد و در شرایطی که انقلاب بزرگ ملت را از کلیه هدف‌های بنیادی خود منحرف کرده‌اند از شما دعوت می‌کنیم که ساعت چهار بعد از ظهر روز دوشنبه بیست و پنجم خرداد ماه در گردهمایی و راهپیمایی جبهه ملی بانگ اعتراض خود را به گوش جهانیان برسانیم...»
از سوی دیگر قرار بود در جلسه 26 خرداد مجلس شورای اسلامی پیرو درخواست 120 نماینده، 2 فوریت طرح بررسی کفایت سیاسی بنی‌صدر (رئیس‌جمهور) به بحث و رأی‌گیری گذارده شود. بنابراین راهپیمایی جبهه ملی اولا به‌عنوان مقدمه و آزمون موفقیت شورش اجتماعی طراحی شده بود و ثانیا مانوری بود برای تقویت جایگاه اجتماعی و افزایش روحیه گروه‌های متحد بنی‌صدر در آستانه اقدام نهایی.
جبهه ملی در اعلامیه دیگری نیز از این لایحه با عنوان «لایحه غیر انسانی قصاص» نام برده و آن را ناسازگار با آزادی و کرامت انسانی دانسته بود. کریم سنجابی، از اعضای جبهه ملی، در خاطرات خود می‌گوید: «ما می‌خواستیم در روز 25 خرداد 1360 به مناسبت یک‌صدمین سال تولد دكتر مصدق اجتماع و تظاهرات و در صورت امكان راهپیمایی بزرگی ترتیب بدهیم.»
در این زمان، جبهه ملی سعی کرد تا با ارتباط با منافقین عملیات خود علیه نظام را گسترده‌تر کند. سنجابی در مورد همکاری جبهه ملی و مجاهدین خلق می‌گوید: «هر قدر فاصله آنها (مجاهدین خلق) از توده‌ای‌ها بیشتر می‌شد و هر قدر دستگاه انحصار طلب آخوندی نسبت به آنها ترشرویی و خشونت بیشتر نشان می داد، نزدیکی ما با آنها بیشتر می‌شد».
در همین زمینه، نشریه مجاهد 2 هفته قبل از اعلام راهپیمایی جبهه ملی، تحت عنوان «بررسی لایحه قصاص» ضمن رعایت احتیاط در عدم نفی اصل قرآنی و دینی آن، لایحه قصاص را زیر سوال برده و محکوم کرده بود.
بر اساس خاطرات حجت‌الاسلام جعفر شجونی، نهضت آزادی نیز پیش از اعلام راهپیمایی توسط جبهه ملی علیه لایحه قصاص موضع‌گیری داشتند. وی می‌گوید: «زمانی که شهید بهشتی لایحه قصاص را به مجلس آورد نهضت آزادی‌ها ترش کردند، گفتند این‌ها می‌خواهند جامعه ما یک دست و یک پا و یک گوش و کور باشد. در حالی که این قصاص مربوط به قرآن است ربطی به آقای بهشتی نداشت».
همچنین نهضت آزادی در روز 24 خرداد در بیانیه‌ای که با عنوان «بیانیه احساس خطر و پیشنهادات به رهبری و دولتمردان و مردم» منتشر شد، ضمن تکرار مدعیات، پیرامون خطر «استبداد» و درگیری بین مبارزین می‌نویسد:«اگر هوشیاری مردم کمک نکند، ممکن است خدای ناخواسته، ملت ما با استبدادی سیاه و استیلایی خون‌خوار روبه‌رو گردد». در ادامه این اعلامیه آمده است: «همان‌طور که پس از کودتای ٢٨ مرداد کلیه مبارزانی که رو در روی یکدیگر ایستاده بودند همچون کاشانی و مصدق دچار زندان شدند، این بار نیز همه گروه‌ها از صحنه ناپدید شوند و تنها استبداد و استیلای خارجی یکه‌تاز میدان گردد.»
حضور مردم در صحنه و ختم غائله
واکنش امام خمینی در قبال اعتراض به لایحه قصاص زمانی صریح و قاطع شد که جبهه ملی اعلامیه‌ای صادر کرد و لایحه قصاص را «غیرانسانی» خواند.
صبح 25 روز خرداد، امام خميني در ميان جمعي از اقشار مختلف مردم بياناتي ايراد كردند كه موارد و نكاتي از جمله، اعلام ارتداد جبهه ملي در صورت اصرار و پافشاري بر نفي حكم ضروري قصاص، و تكليف به نهضت آزادي در روشن كردن موضع خود و تبری جستن از اعلاميه جبهه ملي، تا آن زمان سابقه نداشت.
به دنبال این سخنرانی قاطعانه امام، مردم در اجتماعات پرشكوه خود توطئه‌ای را كه از طرف جبهه ملی اعلام شده بود،خنثی كردند. روزنامه کیهان در تاریخ 26 خرداد در گزارشی درباره نقش مردم در خنثی کردن توطئه نوشت: «در پی اعلام راهپیمایی جبهه ملی که قرار بود ساعت 3 بعدازظهر دیروز [25 خرداد] از میدان فردوسی آغاز شود، گروه زیادی از مردم برای جلوگیری از برقراری این میتینگ در ساعات قبل از موعد تعیین‌شده در میدان فردوسی اجتماع کردند [...] جمعیت سپس مسیر خیابان انقلاب را به سوی میدان انقلاب و دانشگاه تهران در پیش گرفت و با فریاد شعارهایی علیه جبهه ملی و رئیس‌جمهوری به راه خود ادامه داد».
همچنین براساس مندرجات روزنامه‌ها در سایر شهرستان‌ها نیز راهپیمایی‌های وسیعی به حمایت از فرمایشات حضرت امام برگزار شد که اخبار و تصاویر آنها در مطبوعات کثیرالانتشار و صدا و سیما منعکس شد. بدین ترتیب، مردم چالشی دیگر را که از سوی گروه‌های ملی‌گرا طرح‌ریزی شده بود، حل کردند.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: انقلاب اسلامی
برچسب‌ها: مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، اسناد انقلاب اسلامی ، انقلاب اسلامی