اشاره

مهم‌ترین دستور دینی اسلام نماز است که از آن به ستون دین تعبیر شده است. از طرفی سفارشات اکیدی صورت گرفته است که این فریضه دینی در مسجد و به جماعت خوانده شود.
در نظر علمای دین یکی از نشانه‌های مهم تربیت دینی حضور مستمر در مسجد و شرکت در نماز جماعت است تا جایی که موفقیت مربیان تربیتی با میزان حضور متربیان در نماز جماعت اندازه‌گیری می‌شود.
به همین منظور با وجود آن‌که کتاب‌های متعددی در خصوص نماز، مسجد و نماز جماعت به رشته تحریر درآمده است بر خود فرض دانستیم که به صورت مختصر به گوشه‌ای از این مطالب و روایات اشاره‌ای گذرا داشته باشیم و فقط به نقل آن‌ها بسنده نماییم.

علت دستور به برگزاری نماز جماعت
1) خداوند می‌فرماید: « وَ أَقِیمُواْ الصَّلَوةَ وَ ءَاتُواْ الزَّکَوةَ وَ ارْکَعُواْ مَعَ الرَّاکِعِین‌ ـ و نماز را بپا دارید، و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید (نماز را با جماعت بخوانید)»
2) «جالب این‌که نمى‌گوید: نماز بخوانید، بلکه مى‌گوید: أَقِیمُوا الصَّلاةَ (نماز را بپا دارید) یعنى تنها خودتان نمازخوان نباشید بلکه چنان کنید که آئین نماز در جامعه انسانى بر پا شود، و مردم با عشق و علاقه به سوى آن بیایند».
3) از طرفی اذکار نماز به صورت جمع آمده است: نعبد (تو را می‌پرستیم) اهدنا (ما را هدایت کن) ربنا (پروردگار ما) و...
4) امام رضا علیه‌السلام درباره علت دستور به برگزاری نماز جماعت فرموده‌اند:
«براى این که اخلاص و توحید و اسلام و عبادت خدا ظاهر و مکشوف و مشهود باشد چه آن‌که در اظهار آن‌ها بر اهل شرق و غرب حجّت حقّ عزّ‌و‌جلّ تمام مى‌گردد و دیگر عذرى برایشان باقى نمى‌ماند و دیگر آن که منافقى که نماز را خفیف و سبک مى‌شمارد مجبور است آن‌چه را که ظاهراً اقرار دارد علناً و در دید و منظر همگان اداء کرده و از آن مراقبت نماید و این موجب قدرت و شوکت اسلام مى‌گردد. و دیگر آن‌که در جماعت برخى از مردم براى بعضى دیگر و در حضور یکدیگر شهادت به اسلام مى‌دهند و این امرى است مطلوب و اضافه بر آن در سایه جماعت و حضور مردم به‌دور هم مساعدت بر نیکی و تقوى و منزجر شدن از بسیارى از معاصى حقّ عزّ‌و‌جلّ تحقّق مى‌یابد».
5) و امام صادق علیه‌اسلام نیز فرمود: « نماز جماعت مقرر شد تا نمازگزار از بی‌نماز تشخیص داده شود».
6) احکام
* حاضر نشدن به نماز جماعت از روی بی‌اعتنایی جایز نیست و سزاوار نیست انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند.
* مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادی یعنی تنها خوانده شود بهتر است و نیز نماز جماعتی را که مختصر بخوانند از نماز فرادی که آن را طول بدهند بهتر می‌باشد.
این احکام بر اساس رساله حضرت امام خمینی(ره) آمده ولی نظر همه مراجع همین‌گونه است.

محسنات شرکت در مسجد و نماز جماعت
هدیه منحصر به فرد خدا

7) پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «آمد جبرئیل با هفتاد هزار فرشته بعد از نماز ظهر و عرض نمود یا محمد به‌درستى که خداى تعالى می‌خواند تو را سلام و به‌هدیه فرستاده است به‌تو دو هدیه که به‌هدیه نفرستاده است آن را به‌هیچ پیغمبرى قبل از تو».
فرمود که گفتم: «یا جبرئیل چیست آن دو هدیه».
عرض کرد: «نماز پنج وقت در جماعت».
گفتم: «یا جبرئیل براى امت من در جماعت چیست؟»
گفت: «یا محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم:
و چون دو نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک به‌هر رکعتى (ثواب) صد و پنجاه نماز.
و چون سه نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک به‌هر رکعتى (ثواب) دویست و پنجاه نماز.
و چون چهار نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک به‌هر رکعتى (ثواب) هزار و دویست نماز.
و چون پنج نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک به‌هر رکعتى (ثواب) هزار و سیصد نماز.
و چون شش نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک به‌هر رکعتى (ثواب) دو هزار و چهار صد نماز.
و چون هفت نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک به‌هر رکعتى (ثواب) چهار هزاروهشتصد نماز.
و چون هشت نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک به‌هر رکعتى (ثواب) نه هزار و ششصد نماز.
و چون نه نفر باشند بنویسد خداى تعالى براى هر یک ب‌هر رکعتى (ثواب) نوزده هزار و دویست نماز.
و چون بیشتر از ده نفر باشند، اگر جمیع دریاها و آسمان و زمین کاغذ شوند و درختان قلم و آدمیان و جنیان با فرشتگان نویسنده، قادر نباشند بر نوشتن ثواب یک رکعت از آن.
یا محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم یک الله اکبر که مؤمن آن را با امام جماعت درک کند بهتر است از هفتاد حج و هزار عمره غیر واجب.
یا محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم یک رکعت نماز که مؤمن با امام جماعت بخواند بهتر است از صدقه دادن صد هزار دینار طلا بر درویشان.
و یک سجده که مؤمن با امام جماعت بخواند بهتر است از عبادت یک سال.
و رکوعى که به‌جا آورد مؤمن با امام جماعت بهتر است از صد بنده که آزاد کند آن‌ها را در راه خدا.
و نیست بر آن‌که بمیرد بر جماعت پرسش و عذاب قبر و ‌سختى روز قیامت.
یا محمد هر که دوست دارد جماعت را دوست دارد او را خدا و جمیع فرشتگان و آدمیان.

هفتاد هزار حسنه در هر گام

8) رسول‌خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم فرمودند: «کسی که به قصد شرکت در نمازجماعت به سوی مسجد گام برمی‌دارد، خداوند متعال در مقابل هر گامی که برمی‌دارد، هفتاد هزار حسنه به او پاداش می‌دهد و به همین میزان نیز درجات وی بالا خواهد رفت و اگر در چنین حالی بمیرد خداوند متعال هفتاد هزار فرشته را مامور می‌نماید تا در قبر به دیدار او رفته وی را بشارت دهند و در تنهایی قبر انیس او بوده و تا روز قیامت برایش طلب آمرزش کنند».

دو برائت
9) پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرموده‌اند: « مَنْ صَلَّى أَرْبَعِینَ یَوْماً فِی الْجَمَاعَةِ یُدْرِکُ التَّکْبِیرَةَ الْأُولَى کُتِبَ لَهُ بَرَاءَتَانِ بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ بَرَاءَةٌ مِنَ النِّفَاقِ ـ هر کس چهل روز نمازهای خود را با جماعت بخواند به‌طوری که تکبیره‌الاحرام را درک کند دو برائت آزادی برای او نوشته می‌شود: یکی نجات از نفاق و یکی نجات از آتش».
این حدیث بدون کلمه « یُدْرِکُ التَّکْبِیرَةَ الْأُولَى » نیز نقل شده است.

پاکی از گناه
10) رسول خدا صلّى‌اللَّه‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم فرمود: « مَنْ أَتَى الْجَمَاعَةَ إِیمَاناً وَ احْتِسَاباً اسْتَأْنَفَ الْعَمَل ـ کسى که با ایمان و براى خشنودى خدا به نماز جماعت حاضر شود، اعمال خود را از سر گرفته است».

11) و نیز امام باقر علیه‌السّلام فرموده است: « سه چیز موجب کفاره گناهان است: وضو گرفتن در سحرهاى سرد، رفتن شب و روز به نماز جماعت و مواظبت بر نماز جماعت».

محبوب‌تر از چهل سال عبادت

12) پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرموده‌اند: « إِنَّ صُفُوفَ أُمَّتِی کَصُفُوفِ الْمَلَائِکَةِ فِی السَّمَاءِ وَ الرَّکْعَةُ فِی الْجَمَاعَةِ أَرْبَعٌ وَ عِشْرُونَ رَکْعَةً کُلُّ رَکْعَةٍ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مِنْ عِبَادَةِ أَرْبَعِینَ سَنَةً ـ همانا صف‌هاى نماز جماعت امت من همچون صف‌هاى فرشتگان آسمان است و گزاردن یک رکعت با جماعت معادل بیست و چهار رکعت است که هر رکعت آن در نظر خداوند محبوب‌تر از چهل سال عبادت است».

ثواب یک شهید در هر نماز

13) پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در آخرین خطبه‌ی خود درباره‌ی نماز جماعت چنینن فرمودند:
«کسى که به سوى مسجدى از مساجد خدا قدم بردارد، به ازاى هر قدمى که بر مى‌دارد (از لحظه بیرون آمدن از خانه تا به هنگام بازگشت)
پاداش ده حسنه خواهد داشت
و ده گناه (نیز) از نامه اعمال او پاک مى‌شود
و مقام و منزلت او را (در نزد حضرت حق) ده درجه بالا مى‌برند.
و کسى که بر آن باشد که در هر جا و در هر موقعیت و فرصتى، نماز خود را به جماعت بخواند، (در روز قیامت) جزو اولین گروه سبقت‌گیرندگان، با چهره‌اى‌روشن‌تر از ماه شب چهاردهم (بدر) به سرعت برق از پل صراط خواهد گذشت،
و به ازاى هر روز و یا شبى که توفیق شرکت در نماز جماعت را داشته است ثواب یک شهید را به او خواهند داد».

ثواب هر نماز جماعت
14) پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به عثمان بن مظعون چنین فرمودند:
«اى عثمان! هر کس نماز صبح را با جماعت بگزارد و سپس بنشیند و تا هنگام طلوع خورشید به ذکر و یاد خدا مشغول شود، براى او در بهشت هفتاد درجه است و فاصله میان هر دو درجه به اندازه مسافتى است که اسب گزیده با شتاب و تاخت در هفتاد سال بپیماید.
و هر کس نماز ظهر را با جماعت بگزارد براى او در بهشت عدن پنجاه درجه است که فاصله میان هر درجه به اندازه مسافتى است که اسب گزیده تیز رو در پنجاه سال طى کند.
و هر کس نماز عصر را با جماعت بگزارد، براى او پاداشى معادل آزاد کردن هشت تن از فرزندان اسماعیل است که داراى زن و فرزند و سرپرست خانواده باشند.
و هر کس نماز مغرب را در جماعت بگزارد براى او پاداشى معادل حج و عمره پذیرفته شده است.
و هر کس نماز عشا را با جماعت بگزارد، براى او پاداشى همچون شب‌زنده‌دارى شب قدر است».

استجابت دعا
15) پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم فرمود: « خداوند حیا می‌کند از بنده‌اى که پس از نماز جماعت از او چیزى سؤال کند و به‌او عطا نفرماید».

ثواب صف اول نماز جماعت
16) امام کاظم علیه‌السّلام فرمود: « إِنَّ الصَّلَاةَ فِی الصَّفِّ الْأَوَّلِ کَالْجِهَادِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل‌ ـ همانا نماز در صف اوّل جماعت مانند جهاد در راه خداوند عزّ و جلّ است».
17) پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرموده‌اند: « هر که براى خدا اذان گوید ثواب چهل هزار شهید و چهل هزار صدیق دارد و با شفاعت او چهل هزار نفر به‌بهشت روند. آگاه باشید چون مؤذن گوید اشهد ان لا اله الا اللَّه نود هزار فرشته به‌او رحمت فرستند و برایش آمرزش جویند و روز قیامت در سایه عرش باشد، تا حساب خلایق تمام شود و در گفتار اشهد ان محمداً رسول‌اللَّه ثوابش را چهل هزار فرشته بنویسند، هر که محافظ صف اول جماعت باشد و همیشه تکبیر اول را درک کند و مسلمانى را نیازارد خدا به ‌او اجر همه‌ی مؤذن‌ها را در دنیا و آخرت بدهد».

اهمیت نماز جماعت صبح و عشاء
18) پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم فرموده‌اند: «هر کس نمازهای عشاء و صبح را با جماعت بگزارد، در پناه خداى عزوجل قرار مى‌گیرد».

نمازی که برای منافقین سخت است
19) روزى پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نماز صبح گزاردند و چون نماز تمام شد روى به اصحاب خود فرمودند و سؤال کردند: «آیا فلان و فلان در نماز حاضر شده‌اند؟»
گفتند: «نه»
پرسیدند: «آیا آنان در سفرند؟»
گفتند: «نه»
فرمودند: «همانا حضور در هیچ نمازى بر منافقان سخت‌تر از حضور در نماز صبح و عشاء نیست و اگر آنان فضیلت این دو نماز را بدانند، اگر با سختى هم باشد حاضر مى‌شوند».

اثرات حضور در مسجد
زیارت خدا
20) خداوند متعال در حدیث قدسی می‌فرماید: «خانه‌های من در زمین همان مساجد است که برای اهل آسمان می‌درخشند، آن‌گونه که ستارگان برای اهل زمین می‌درخشند. خوشا به حال آنان که مساجد را خانه‌ی خویش قرار داده‌اند، خوشا به حال بنده‌ای که در خانه‌ی خویش وضو می‌گیرد، آن‌گاه مرا در خانه‌ام زیارت می‌کند! آگاه باشید که بر زیارت شونده لازم است که زائر خویش را بزرگ شمرده و به وی احسان نماید. کسانی را که در دل تاریکی شب به سوی مساجد گام‌برمی‌دارند به نوری درخشان در روز قیامت، بشارت دهید».

مؤمن است
21) رسول اکرم صلی‌الله علیه وآله وسلم با اشاره به آیه 18 سوره توبه فرموده‌اند: «هنگامی که دیدید مردی بر رفت و آمد به مسجد مداومت می‌کند وی را مؤمن بدانید. خداوند متعال می‌فرماید: إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّه‌ ـ تنها آنان که ایمان به خداوند دارند، مساجد خدا را آباد می‌کنند».

تسبیح زمین
22) امام صادق علیه‌السلام فرمود: «کسی که به سوی مسجد گام برمی‌دارد، بر هیچ خشک و تری پا نمی‌گذارد مگر این که از زمین اول تا هفتم برای او تسبیح می‌کنند».

هشت فایده بزرگ
23) امیرالمومنین علی علیه‌السلام مکرر و پیوسته این حدیث را فرموده‌‌اند: «انسانی که به مسجد رفت و آمد می‌کند یکی از امور هشت‌گانه نصیب او می‌شود:
1ـ برادر ایمانی که در مسیر خداوند از او استفاده کند.
2ـ علم و دانشی نو و تازه
3ـ فهم و درک آیه‌ای از قرآن
4ـ شنیدن سخنی که او را به هدایت رهنمون باشد.
5ـ رحمتی که انتظار آن را از جانب خداوند می‌کشد.
6ـ سخنی که او را از گمراهی و هلاکت باز دارد.
7ـ ترک گناه به سبب خشیت و ترسی که از خدا، در سایه‌ی آمد و شد به مسجد به قلب او وارد شده
8ـ ترک گناه به خاطر حیا از برادران ایمانی که در مسجد با آنان آشنا شده است».

عشق به مسجد
خداوند در آیه 165 سوره بقره می‌فرماید: کسانی که ایمان دارند به شدت خداوند را دوست دارند: «وَ الَّذینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّه‌». پس هر کس کسی را فوق‌العاده دوست داشته باشد، تمام متعلقات او را نیز دوست خواهد داشت. از این‌رو مسجد که خانه خداست را نیز باید به شدت دوست داشته باشد.
24) خداوند در حدیث قدسی معراج خطاب به پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌فرماید: « هر کس بگوید من خدا را دوست دارم، دوست من محسوب نمی‌شود مگر این‌‌که صفاتی داشته باشد و یکی از آن صفات این است که: مسجد را خانه‌ی خویش قرار دهد»
که مسجد را خانه‌ی خویش قرار دادن کنایه از اُنس شدید و عشق و علاقه‌ی قلبی به مسجد و حضور در آن است.
25) حدیثی از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم‌ نقل شده است که مؤید همین مطلب است. ایشان فرموده‌اند: «کسی که خداوند متعال را دوست دارد، باید مرا نیز دوست داشته باشد و هرکس به من محبت می‌ورزد باید نسبت به خاندانم نیز محبت داشته باشد. من در میان شما دو چیز گران‌قدر یعنی کتاب خدا و خاندانم را به‌جای می‌گذارم. هر کس که عترتم را دوست داشته باشد باید قرآن را نیز دوست داشته باشد و دوست‌دار قرآن باید دوست‌دار مساجد هم باشد، چرا که مساجد محضر و خانه‌های خداوند است که خود فرمان به برپایی آن‌ها داده و آن‌ها را مبارک گردانیده است. مساجد فرخنده و اهل آن نیز فرخنده‌اند. مساجد و اهل آن هر دو آراسته و محفوظند. اهل مسجد هنوز در حال نماز هستند که خداوند حوائج آنان‌را رفع می‌نماید و آنان در مسجدند و خداوند پشتیبان و یاور آن‌هاست».

برترین‌های هر جمع
26) امام صادق علیه‌السلام به فضل‌بن‌عبدالملک فرمود: «ای فضل، از هر جمعی تنها آنان که از همه برترند و به منزله‌ی الگو برای گروه خویش هستند به مسجد می‌آیند و از اهل هر خانه‌‌ای تنها برگزیدگان آن‌ها به مسجد می‌آیند».

وارد شدن به بهشت همراه صدیقین و شهدا
27) از همان حضرت نقل شده است: «پذیرفتن دعوت موذن کفاره‌ی تمامی گناهان است و گام برداشتن به سوی مسجد، اطاعت نمودن از خداوند و پیامبر اوست و هر کس خداوند و پیامبرش را اطاعت نماید خداوند او را همراه صدیقین و شهدا به بهشت وارد خواهد کرد. چنین شخصی در بهشت رفیق داود(علیه‌السلام) است و ثوابی مانند ثواب او دارد».

پذیرایی با مغفرت
28) رسول اکرم صلی‌الله علیه وآله وسلم فرمود: «مساجد بازاری از بازارهای آخرت است. از کسانی که به آن وارد می‌شوند با مغفرت پذیرایی می‌شود و هدیه‌ی آنان بهشت است».

دوست داشتنی‌ترین
29) رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم‌ از جبرئیل پرسید: «کدام مکان‌ها نزد خداوند محبوب‌تر است»
جبرئیل عرض کرد: «مساجد و دوست داشتنی‌ترین اهل مسجد نیز کسی است که قبل از همه به مسجد داخل و پس از همه از مسجد خارج می‌شود».

پرچمداران قیامت
30) در حدیث دیگری آن‌حضرت به ابوذر فرمود: «ای ابوذر خوشا به حال پرچمداران روز قیامت که پرچم‌ها را به دوش برگرفته و پیش از دیگران به بهشت وارد می‌شوند. آنان همان کسانی هستند که در سحرگاهان و دیگر اوقات در رفتن به مساجد بر دیگران پیشی می‌گیرند».

آرزوی جبرییل
31) رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم به امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمود:
« یا علیّ، تمنّى جبرئیل أن یکون من بنی آدم بسبع خصال: و هی الصّلاة فی الجماعة، و مجالسة العلماء، و الصلح بین الاثنین، و إکرام الیتیم، و عیادة المریض، و تشییع الجنازة، و سقی الماء فی الحجّ؛ فاحرص على ذلک ـ اى على، جبرئیل براى هفت عمل آرزو کرد که از بنى‌آدم باشد: نماز جماعت، همنشینى علما، اصلاح بین مردم، نوازش یتیم، عیادت مریض، تشییع جنازه، آب دادن به حاجیان؛ پس تو در این کارها کوشا باش.

آثار ترک مسجد و جماعت

تعدادی از مطالبی که در روایات این بخش آمده مربوط به زمانی است که یکی از ائمه معصومین حاکم ظاهری جامعه باشد، ولی با این‌حال آن‌چه ذکر شده نشان از اهمیت فوق‌العاده زیاد حضور در مسجد و شرکت در نماز جماعت دارد.

نماز او پذیرفته نخواهد بود
32) زراره و فضیل گفته‌اند که از امام باقر علیه‌السلام پرسیدیم: « آیا نماز جماعت فریضه (واجب) است؟»
حضرت فرمود: « اصل نماز، فریضه است، اما شرکت در جماعت فریضه نیست، بلکه سنّت رسول خدا است و هر کس بدون عذر و از راه بى‌اعتنائى به سنّت و بى‌توجهى به اجتماع مسلمین، نماز جماعت را ترک کند، نماز او پذیرفته نخواهد بود».

لعنت خداوند
33) پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل هر یک با هشتاد هزار فرشته نزد من آمدند و عرض کردند: یا محمد خداوند جبار تو را سلام داده و می‌فرماید به امت خود بگو هر که بمیرد در حالتى که دورى کند از جماعت بوى بهشت را نشنود اگر چه عمل او بیشتر از همه اهل زمین باشد که قبول نمی‌کنم از وى نافله و نه فریضه را. یا محمد ترک‌کننده نماز جماعت نزد من ملعونست و نزد فرشتگان ملعونست و به تحقیق که لعنت کرده‌ام ایشان را در تورات و انجیل و زبور و قرآن، و ترک‌کننده جماعت صبح و شام داخل مى‌شود در لعنت خدا. یا محمّد از ترک‌کننده جماعت قبول نمی‌کنم دعایى و فرو نمی‌فرستم بر وى رحمتى و ایشان یهودان امّت تواند و اگر بیمار شوند دیدن مکن از ایشان و اگر بمیرند حاضر مشو بر جنازه ایشان و راه نمی‌رود بر روى زمین دشمن‌تر نزد من از ترک‌کننده جماعت. یا محمد امر کرده‌ام هر صاحب نفس و روحى را که بر ترک‌کننده جماعت لعنت کند و ترک‌کننده جماعت بدتر است از شارب‌الخمر و از آن‌که منع می‌کند طعام را از مردمان و از آن‌که می‌کشد مردمان را به‌غیر حق و از خورنده ربا و ترک‌کننده جماعت را در بهشت هیچ نصیبى نیست و او بدتر است از گور‌شکاف و مخنّث و بدتر است از بدگوى و بدتر است از گواه دهنده دروغ. یا محمد هر که بمیرد در حالى که دورى کند از جماعت داخل گردانم او را در دوزخ‌».

مردن به مرگ جاهلیت
34) رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «هر کس همسایه مسجد باشد و سه روز متوالى به‌جماعت حاضر نشود، پس لعنت خدا و جمیع فرشتگان و آدمیان (لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِینَ ـ بقره/161) بر او باد و اگر از زنی خواستگارى کرد به وى نکاح نکنید و اگر بیمار باشد از او دیدن نکنید و اگر جنازه او را تشییع کردند همراهی نکنید، آگاه باشید که او را نماز نیست، آگاه باشید که او را روزه نیست، آگاه باشید که او را زکات نیست، آگاه باشید که او را حج نیست، آگاه باشید که او را جهاد نیست و بمیرد به مرگ جاهلیت».

تهدید پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
35) در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم بعضى از مردم در نماز خواندن در مسجد کندى و کاهلى مى‌نمودند، ایشان فرمود: «نزدیک است که فرمان دهم تا بر در خانه کسانى که از نماز خواندن در مسجد خوددارى مى‌کنند هیزم بریزند و آن را آتش زنند و خانه‌هایشان بر سرشان بسوزد».

تهدید امیرالمؤمنین علی علیه‌‌السلام
37) امام صادق علیه‌السلام در حدیث دیگری همین نکته را از امام علی علیه‌السلام نقل می‌فرمایند:
«به امیرالمؤمنین علیه‌السلام خبر رسید که گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌شوند. آن حضرت برای مردم سخنرانی کرده و در ضمن آن فرمودند: گروهی برای نماز خواندن با ما در مساجد حاضر نمی‌شوند، اینان حق ندارند با ما بخورند و بیاشامند و مشورت کنند و با ما ازدواج نمایند و نیز حق ندارند از بیت‌المال مسلمین استفاده کنند مگر این‌که در نماز جماعت حاضر شوند. نزدیک است اگر آن‌ها از کار خود دست برندارند فرمان دهم خانه‌های آنان را با آتش بسوزانند.
آن‌گاه امام صادق علیه السلام فرمود: مسلمانان از خوردن و ازدواج با آنان خودداری نمودند تا این‌که آنان در نماز جماعت مسلمین حاضر شدند».
اگرچه در تاریخ نمونه‌ای نداریم که پیامبر یا دیگر ائمه خانه کسی را به این دلایل سوزانده باشند و در این روایات هم گفته شده نزدیک است که چنین دستوری داده شود ولی همین مقدار تهدید از سوی خلیفه‌ی الهی نشان از اهمیت فوق‌العاده موضوع می‌دهد.

ستیز رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم با ترک کننده جماعت در قیامت
37) نبی مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «در پذیرفتن دعوت موذن، توفیق و رحمت الهی است و پاداش آن بهشت است و کسی که این دعوت را پاسخ نگوید در روز قیامت با وی ستیز خواهم نمود. خوشا به حال آنان که ندای دعوت کننده‌ی به سوی خدا را پاسخ گفته و به سوی مسجد حرکت کنند و کسی این دعوت را پاسخ نمی‌گوید و به سوی مسجد حرکت نمی‌کند به جز مومنینی که اهل بهشتند».

غیبتش جایز است
38) پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «نماز کسى که ـ جز به علتى(موجه) ـ در مسجد با مسلمانان نماز نگزارد نماز نیست، و جز از کسى که در خانه خود نماز گزارد و از جماعت ما کناره گیرد، از کس دیگری غیبت جایز نیست و هر که از اجتماع مسلمانان دورى گزیند، عدالت او ساقط مى‌شود و قطع ارتباط با او واجب است و اگر خبر او به امام مسلمانان برسد، او را بیم مى‌دهد و از این کار برحذر مى‌دارد و هر که ملازم اجتماع مسلمانان باشد، غیبت کردن از او حرام و عدالت او ثابت است»

شکایت مساجد و سوگند خداوند
39) امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند: «مساجد نسبت به آن دسته از همسایگان خود که در مسجد حاضر نمی‌شوند به خداوند متعال شکایت نمودند. خداوند متعال به مساجد وحی فرمود: به عزت و جلالم سوگند یک رکعت نماز را هم از آنان قبول نخواهم کرد و در میان مردم عدالتی را از آنان آشکار نمی‌سازم. رحمت من آنان را شامل نمی‌شود و در بهشت همسایه و نزدیک به من نخواهند بود».

نمازش پذیرفته نیست
40) امام‌علی علیه‌اسلام فرمود: «هر کس صداى اذان را بشنود و بدون عذر و علّت در نماز جماعت شرکت نکند، نماز او پذیرفته نخواهد شد».

پی‌نوشت‌ها بر اساس شماره مطالب:
1) بقره/43
2) تفسیر نمونه ج1 ص209
3)این نشان می‌دهد که اولاً باید در جماعت باشد و ثانیاً برای همه دعا کنیم و در فکر هدایت همه باشیم و...
4) وسائل‌الشیعه ج8 ص287
5) وسائل‌الشیعه‌ ج8 ص293
6) مسئله 1401 و 1402
7) جامع‌الأخبار ص‌76 ـ شبیه همین روایت با تفاوتی اندک در مستدرک‌الوسائل ج6 ص443 و بحارالأنوار ج85 ص14 آمده است
8) وسایل‌الشیعه، ج5 ص372
9) مستدرک‌الوسائل ج6 ص446 ـ و نقل دوم در کتاب‌های: مجموعه‌ورام ج1 ص7 و إرشادالقلوب ج‌1 ص184
10)ثواب‌الأعمال ص37
11)خصال صدوق ج1 ص42
12)مستدرک‌الوسائل ج6 ص446
13)ثواب‌الأعمال و عقاب‌الأعمال ص746
14)روضة‌الواعظین‌ ج‌2 ص334
15)ارشادالقلوب ج‌1 ص183
16)من‌لایحضره‌الفقیه ج‌1 ص385
17)‌امالى شیخ صدوق ص432
18)روضه‌الواعظین ج‌2 ص335
19)من لا یحضره الفقیه ج1 ص343
20)وسائل‌الشیعه ج1 ص268
21)مستدرک‌الوسائل ج3 ص362
22)وسایل‌الشیعه ج3 ص483
23)من‌لایحضره‌الفقیه ج1 ص237
24)ارشادالقلوب ج1 ص205
25)مستدرک‌الوسائل ج3 ص355
26)وسایل‌الشیعه ج3 ص477
27)مستدرک‌الوسائل ج3 ص365
28)مستدرک‌الوسائل ج3 ص361
29)وسایل‌الشیعه ج3 ص433
30)وسایل‌الشیعه ج3 ص433
31)تحریر‌المواعظ العددیه ص464
32)الکافی ج‌3 ص372
33)جامع‌الأخبار ص79
34)جامع‌الاخبار ص79
35)التهذیب ج3 ص25
36)وسایل‌الشیعه ج5 ص196
37)بحارالانوار ج81 ص154
38)وسائل‌الشیعه ج8 ص317
39)الأمالی‌للطوسی ص696
40)الکافی ج‌3 ص372

دريافت فايل word

دريافت فايل pdf A4

دريافت فايل pdfA3 (به صورتی که فقط یک کاغذ را پشت و رو چاپ نمایید)

 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: