معنویت و ابعاد وجودی انسان در قرآن
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
جایگاه خدا در انسان‌شناسی قرآنی
هنگام بحث از انسان از دیدگاه قرآن همواره باید این نکته را در نظر داشت که جهان‌بینی قرآن خدا مرکزی و خدامحوری است، نه انسان مرکزی و انسان‌مداری.
در نظام خدا مرکزی محور همه امور خداست. مبدأ عالم وجود، ذات بی‌منتهای خداست. هدف انسان و جهان سیر به سوی خداست، یعنی هستی هم از خداست و هم به سوی خداست، هم از خدا منشأ گرفته است و هم به سوی خدا در حرکت و تکاپوست. مبنا و اساس همه باید‌ها و نبایدها خداست. آن قانون و تکلیفی مورد پذیرش است که از خدا صادر شده باشد و خدا به آن دستور داده باشد. حاکمیت از آن خداست و هیچ قدرتی جز او حق حکومت مطلقه بر انسانها را ندارد. فرمانده و حکمران حقیقی فقط خداست.
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
نیازهای انسان
انسان دارای نیازهای متعددی است که ارضاء و اقناع آنها موجب رشد و تکامل وی می‌شود. و اگر این نیازها به گونه صحیح ارضاء نشوند موجبات ناهماهنگی ابعاد شخصیت انسان را فراهم می‌آورند.
اینکه انسان چه نیازهایی دارد در میان مکاتب مختلف روانشناسی مورد گفتگو است. و روش این مقاله نیز ایجاب نمی‌کند که ما نظریات روان‌شناسان مختلف را مطرح سازیم، بلکه در اینجا به برخی از نیازهای انسانی پرداخته و نظرگاه قرآن را در این زمینه روشن می‌سازیم. ما قبل از آنکه به بحث پیرامون برخی از نیازهای انسانی بپردازیم چند نکته را خاطر نشان می‌سازیم:
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
بحثی درباره‌ی اصطلاح فطرت
کلمه فطر از نظر لغوی به معنای شکافتن است. طبرسی مفسر معروف آن را به معنای شکافتن طولی می‌داند. در بسیاری از آیات قرآنی نیز به معنای آفریدن آمده است. مثل آیه
وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذِی فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ؛ من روی خود را به سوی کسی کردم که آسمان‌ها و زمین را آفریده است. (انعام 79)
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
فطریات انسان از دیدگاه قرآن
اینکه از نظر قرآن کریم آیا اساساً انسان دارای فطرت هست یا نسبت به شهادت یک سلسله آیات باید بگوییم که انسان دارای فطرت می‌باشد. ما مجموع این آیات را در بحث‌های بعد مطرح خواهیم کرد و در اینجا برای نمونه فقط به دو آیه زیر اشاره خواهیم کرد:
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
ارزش و مقام انسان از نگاه قرآن
اگر بخواهیم به انصاف سخن بگوییم باید اذعان کنیم که هیچ مکتبی را در جهان- چه در شرق و چه در غرب، چه در گذشته و چه در حال- نمی‌توان سراغ گرفت که چون قرآن برای انسان ارزش و اهمیت قایل شده باشد.
قرآن انسان را جانشین خدا بر روی زمین می‌داند. وی را موجودی می‌داند که فرشتگان او را سجده کرده‌اند. همه آسمان‌ها و زمین مسخر اویند و موجودات جهان آفرینش سر تمکین در برابر او فرود آورده‌اند.
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
اصطلاح رشد در قرآن
کلمه رشد و مشتقات آن چون یرشدون، راشدون، مرشد، رشاد حدود 19 بار در قرآن به کار رفته است، از جمله در آیات زیر:
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
هدف از رشد انسان از دیدگاه قرآن
هدف از رشد انسان از دیدگاه قرآن
مهمترین مسئله‌ای که در بحث از رشد مطرح است هدف رشد می‌باشد. سایر مسایل مربوط به رشد نیز متفرع بر این مسئله و تابع آن می‌باشد. تا هدف رشد مطرح نشود نمی‌توان سخن از راه و مسیر رشد به میان آورد، تا هدف رشد مطرح نشود نمی‌توان سخن از راه و مسیر رشد به میان آورد، تا هدف رشد مطرح نشود سخن گفتن از روش‌های رشد بیهوده است. اما اینکه هدف رشد چیست باید گفت که هدف رشد در هر مکتبی معنای خاصی دارد. هر مکتبی در رابطه با تفسیری که از انسان میکند هدف خاصی را برای رشد انسان در نظر میگیرد. مکتبی که انسان را چیزی جز ماده نمی‌داند و جز نیازهای حیوانی، نیاز دیگری را برای انسان در نظر نمی‌گیرد هدفی را برای رشد در نظر میگیرد که مکتبی که انسان را دارای دو بعد ماده و روح دانسته و نیازهای معنوی برای او قایل است، آن هدف را مطرح نمی‌سازد، بلکه هدف دیگری را برای رشد انسان در نظر میگیرد. بنابراین نمی‌توان هدفی را برای رشد انسانها ارائه داد که مورد پذیرش همه مکاتب بشری باشد. ما در اینجا به نمونه‌ای از هدف‌هایی که از سوی مکتبها و متفکران برای رشد انسان در نظر گرفته شده است اشاره می‌کنیم:
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
راه و مسیر رشد انسان از دیدگاه قرآن
انسان از دیدگاه قرآن نه تنها هدف رشد و تکاملش مشخص و معین است که راه و مسیر رشدش را نیز خداوند به او نشان داده است.
قرآن کریم از راه رشد تعبیر به صراط مستقیم کرده است. چنان که می‌گوید:
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
از چه روش‌هایی برای رشد انسان می‌توان استفاده کرد؟ آیا از هر روشی برای رشد انسان می‌توان استفاده کرد یا نه؟ آیا قرآن کریم برای رشد افراد انسانی روش‌هایی را تعلیم می‌دهد یا نه؟
قرآن کریم همان‌گونه که هدف رشد، راه و مسیر رشد، و مسایل رشد را مطرح ساخته است، روش‌های رشد را نیز از نظر دور نداشته است.
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
در این گفتار سخن از روابطی است که انسان دارد و یا می‌تواند داشته باشد: رابطه انسان با خود، رابطه انسان با دیگران، رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با طبیعت، رابطه انسان با جامعه، رابطه انسان با تاریخ و رابطه انسان با شیطان.
و اکنون توضیح و تفسیر هریک از این روابط از دیدگاه قرآن.
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
مشیّت الهی
مشیّت الهی
از نظر قرآن کریم تمام موجودات جهان هستی پس از مشیت الهی تحقق پیدا می‌کنند. هرچه در جهان موجود است از مشیت و اراده خداوندی سرچشمه گرفته و هیچ پدیده و رویدادی بدون اذن و مشیت الهی تحقق پیدا نمی‌کند.
«مَا قَطَعْتُمْ مِنْ لِینَةٍ أَوْ تَرَكْتُمُوهَا قَائِمَةً عَلَى أُصُولِهَا فَبِإِذْنِ اللَّهِ» هر نخلی را که قطع گردید یا آن را بر ریشه‌هایش رها کردید به اذن خدا بوده است. (حشر 5)
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
برادر و برادری- أخوت در قرآن
برادر و برادری- أخوت در قرآن
مترجم: امیر مازیار
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
برده و برده‌داری در قرآن
برده و برده‌داری در قرآن
مترجم: سعید عدالت‌نژاد
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
بنده / عبد در آیات قرآن
مترجم: مرتضی شوشتری
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
تجسم اعمال در قرآن
مخالفان تجسم اعمال، وقتی بعضی آیات و روایات را مخالف مدعایشان یافته‌اند، به تأویل و توجیه آنها دست زده‌اند. در اینجا ابتدا به بعضی آیات و روایات تجسم اعمال و سپس به دیدگاه‌های مختلف در این موضوع اشاره می‌کنیم.
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
خصوصیات انسان های شاکر و ناسپاس در قرآن
خصوصیات انسان های شاکر و ناسپاس در قرآن در زندگی انسان هم مراحل سخت وجود دارد و هم مرحله های آسان. در همه این زمان ها خداوند با ماست و هوای ما را دارد اما گاهی پیش می آید که در سختی ها به یاد خدا هستیم اما به رفاه که می رسیم ناشکری کرده و خدا را فراموش می کنیم. برای دوری از این حالت باید از نماز و صبر کمک بجوییم.
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
خصوصیات ارزشی انسان
خصوصیات ارزشی انسان بحث پیرامون مدیریت منابع انسانی در هر مکتبی از جمله در مکتب اسلام مستلزم شناخت انسان و خصوصیات او می باشد . انسان از نظر اسلام دارای خلقتی مستقل و جدا از خلقت سایر موجودات عالم است . انسان از ابتدای حیات خود دارای تمدن و زندگی مبتنی بر قوانین بوده است . انسان دارای خصوصیات ارزشی و ضد ارزشی است . این خصوصیات در وجود او بصورت بالقوه موجود است ، و انسان با فعلیت یافتن این خصوصیات در دو جهت بینهایت مثبت یا منفی و یا ملکوت اعلى و اسفل سافلین می تواند پرواز یا سقوط کند . انسان مهمترین موضوع مورد بحث همه مکتبها بوده و هست . مکتبهای الهی هدایت یک انسان را محور اصلی رسالت خود قرار داده اند وهدف و نقش و تلاش بی وقفه خود را در هدایت و راهبری او جستجو کرده اند .
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
ارزشها و ضدارزش‌ها
ارزشها و ضدارزش‌ها انسان در جهان بینی اسلامی داستانی شگفت دارد. انسان در اسلام تنها یک حیوان مستقیم القامه که ناخنی پهن دارد و با دو پا راه می رود و سخن می گوید نیست؛ این موجود از نظر قرآن ژرفتر و مرموزتر از این است که بتوان آن را با این چند کلمه تعریف کرد. قرآن، انسان را مدحها و ستایش ها کرده و هم مذمتها و نکوهش ها نموده است. عالیترین مدحها و بزرگترین مذمت های قرآن درباره انسان است؛ او را از آسمان و زمین و از فرشته برتر و در همان حال از دیو و چهار پایان پایین تر می داند. قرآن انسان را با خصوصیات ارزشها و ضد ارزشها مطرح می کند . اساسا آنچه که در زمینه بحث مدیریت انسانی مورد استفاده قرار می گیرد همین خصوصیات انسان است که به ارزشها و ضد ارزشها تقسیم می شود و آثار آن مستقیما در مجموعه رفتار ، کردار و گفتار و بطور کلی زندگی انسان آشکار می گردد . سرگذشت خلقت انسان اولیه هر چه باشد تأثیری در زندگی امروز او نخواهد داشت اما خصوصیات انسان رابطه تنگاتنگی با فعالیتها و جهت گیریهای انسان دارد .
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
حقوق زن و مرد در اسلام
حقوق زن و مرد در اسلام آنچه مسلم است این است که اسلام حقوق یکجور و یکنواختی برای زن و مرد قائل نشده است، ولی اسلام هرگز امتیاز و ترجیح حقوقی برای مردان نسبت به زنان قائل نیست. اسلام اصل مساوات انسانها را در باره زن و مرد نیز رعایت کرده است. اسلام با تساوی حقوق زن و مرد مخالف نیست، با تشابه حقوق آنها مخالف است. کلمه «تساوی» و «مساوات» چون مفهوم برابری و عدم امتیاز در آنها گنجانیده شده است جنبه «تقدس» پیدا کرده اند، جاذبه دارند، احترام شنونده را جلب می کنند، خصوصا اگر با کلمه «حقوق» توأم گردند. ترکیب قشنگ و مقدس تساوی حقوق زن و مرد همه انسانها را از هر مذهبی جذب میکند . چه کسی است که وجدانی و فطرت پاکی داشته باشد و در مقابل این دو کلمه خاضع نشود؟! اما چرا کار مسلمانان که روزی پرچمدار علم و فلسفه و منطق در جهان بوده اند باید به آنجا بکشد که دیگران بخواهند نظریات خود را در باب «تشابه حقوق زن و مرد» با نام مقدس «تساوی حقوق» به آنها تحمیل کنند؟! این درست مثل این است که یک نفر لبوفروش بخواهد لبو بفروشد اما به نام گلابی تبلیغ کند. آنچه مسلم است این است که اسلام در همه جا برای زن و مرد حقوق مشابهی وضع نکرده است، همچنانکه در همه موارد برای آنها تکالیف و مجازاتهای مشابهی نیز وضع نکرده است. اما آیا مجموع حقوقی که برای زن قرار داده ارزش کمتری دارد از آنچه برای مردان قرار داده؟ البته خیر، چنانکه ثابت خواهیم کرد.
برچسب‌ها: انسان از نگاه قرآن
تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت: